Siuśpaj dla niewtajemniczonych
Udostępnijdodaj Skomentuj
Tygodnik Wprost Wydanie: 50/2019 (1915)
Okładka tygodnika Wprost nr 50/2019 (1915)
Dziękujemy, że jesteś z nami. Tylko prawda jest ciekawa, piszemy o niej wprost.
Czytaj lub pobierz
Platformy prasy cyfrowej:

Siuśpaj dla niewtajemniczonych

Dodano: 
Oryginalnym akcentem wigilijnej kuchni jest znane głównie w okolicach Tarnowa, w Woli Rzędzińskiej danie o nazwie siuśpaj, przyrządzane w starosłowiańskim duchu.
Elżbieta Tomczyk-Miczka
dziennikarka, podróżniczka, miłośniczka polskiej kuchni regionalnej

Studiując przepisy z XIX w., można się dowiedzieć, że już wtedy kaszę jęczmienną gotowano z suszem owocowym, w tym suszonymi i wędzonymi śliwkami, a następnie słodzono cukrem i miodem. Nazwa pochodzi od słowa „ćiućpać”. Wyciućpaj to czy ukućkaj – znaczy w lokalnej gwarze wymieszaj. Zgodnie z tym określeniem siuśpaj nazywano też ciućpajem lub ciućpą. Siuśpaj to potrawa, którą spożywano dawniej na co dzień, jako drugie danie obiadowe lub jako pokrzepiający posiłek przyrządzany podczas prac polowych, podawany ze słodkim mlekiem, używanym do zalania albo popijania. Z czasem stała się potrawą obrzędową związaną z wigilią Bożego Narodzenia. To przykład jadła, które niegdyś było wyrazem biedy, a obecnie należy do dań wyszukanych.

Więcej możesz przeczytać w 50/2019 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.

© ℗ Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy tygodnika Wprost.
Regulamin i warunki licencjonowania materiałów prasowych.

Spis treści tygodnika Wprost nr 50/2019 (1915)

  • Numer z mroku8 gru 2019, 20:02 — Zbliżają się święta Bożego Narodzenia, więc niedługo politycy zaczną mówić ludzkim głosem. Będą fotografować się przy choince i składać nam życzenia, może podzielą się opłatkiem. Nie dajmy się im jednak zwieść – to wszystko ściema. Ten numer...8
  • Niedyskrecje parlamentarne8 gru 2019, 20:02 — Olsztyński poseł Lewicy MARCIN KULASEK, sekretarz generalny SLD, w rozmowie z Interią wyżalił się, że za 9 tys. zł na rękę miesięcznie nie da się przeżyć w Warszawie. Zwłaszcza bez aneksu kuchennego. Nawet gdy ma się mieszkanie i komunikację...12
  • 7 dni dookoła świata8 gru 2019, 20:02 — Nato dyscyplinuje Turcję Prezydent Erdogan uzależniał swoją zgodę na wzmacnianie sił NATO w Polsce i krajach bałtyckich od natowskiego wsparcia dla operacji tureckich przeciwko Kurdom w Syrii. Na rocznicowym szczycie Sojuszu w Londynie nie uzyskał...14
  • Obraz tygodnia8 gru 2019, 20:02 — 90 lat temu urodził się Stanisław Bareja (przeżył 57 lat). Nadal skutecznie bawi Wygrani Bracia Sekielscy Znaleźli się na liście 50 osób Bloomberga, które zdefiniowały 2019 rok. Przegrany Kamil Durczok Niegdyś gwiazda dziennikarstwa telewizyjnego....17
  • Nie zaglądam facetowi do komórki8 gru 2019, 20:02 — Rozmowa z Anitą Sokołowską, aktorką.18
  • Latkowski do świadka koronnego: to, co robisz, to bezczelność8 gru 2019, 20:02 — Oszukujesz wielu ludzi na setki milionów złotych w jednej z największych afer ostatnich lat, jesteś bezkarny, żyjesz jak król, puszysz się. A dziennikarza, który ten proceder opisuje, oraz redakcję, która ma odwagę to opublikować, masz czelność...19
  • Nowy kandydat8 gru 2019, 20:02 — Zarabiał jako telewizyjny celebryta, obnosi się ze swoja religijnością, wydaje szlachetne książki, udziela się charytatywnie. Oto Szymon Hołownia. Czy byłby dobrym prezydentem?20
  • Jak zabijał „Krwawy Tulipan”8 gru 2019, 20:02 — Mariusz G. z Kołobrzegu to pierwszy w historii polskiego wymiaru sprawiedliwości seryjny morderca, który zabijał dla pieniędzy.23
  • Karp i milicjant8 gru 2019, 20:02 — Omal nie udławiłam się herbatą, kiedy przeczytałam, że Senat Berlina niepokoi się wypowiedzeniem przez właściciela kamienicy umowy dwóm nocnym klubom. „Niestety, stopniowo zanika berlińska scena klubowa – ubolewał Christian Goiny, polityk...29
  • Koniec zakonu PC8 gru 2019, 20:02 — Starzy druhowie Jarosława Kaczyńskiego potracili po wyborach atrakcyjne stanowiska. W zamian chcą miejsc w spółkach Skarbu Państwa. Szykuje się kolejna wojna wewnątrz obozu władzy.31
  • Sposób na Banasia8 gru 2019, 20:02 — Ujawniamy szczegóły nieformalnego porozumienia, jakie PiS zawarł z szefem NIK Marianem Banasiem.34
  • Kameleon doskonały8 gru 2019, 20:02 — Dość nikłym echem odbiły się obwieszczone przez Donalda Tuska ambicje przebudowania polskiej sceny politycznej. Być może zresztą jest tak, że skoro sugestie i półsłówka Tuska na temat jego hipotetycznej nowej partii padają już co najmniej od dwóch...37
  • Nie bronię polskich sędziów8 gru 2019, 20:02 — Reforma sądów w wykonaniu Prawa i Sprawiedliwości polega na zastąpieniu starej kasty nową. Swoją. Nie zmienia to tego, że nasz wymiar sprawiedliwości wymaga radykalnej demokratycznej przebudowy.38
  • Dojrzali tatusiowie8 gru 2019, 20:02 — Jest wiele powodów, dla których warto zostać ojcem w podeszłym wieku. I kilka poważnych, dla których nie warto.42
  • Państwo pod sąd8 gru 2019, 20:02 — Obywatele chcą pokazać sprzeciw władzy, która lekceważy ich podstawowe prawa. Szukają sprawiedliwości już nie tylko na demonstracjach ulicznych, lecz także na sali sądowej.46
  • W Taizé coś we mnie pękło8 gru 2019, 20:02 — Podczas tych spotkań różnorodność jest wartością – mówi przed Europejskim Spotkaniem Młodych we Wrocławiu abp Wojciech Polak, prymas Polski.49
  • Castorama, czyli dobry sąsiad8 gru 2019, 20:02 — Castorama to nie tylko sklep, lecz także dobry sąsiad. Uczestniczymy w życiu lokalnych społeczności i je wspieramy – mówi Paweł Świętochowski, prezes Fundacji Castorama GoodHome.52
  • Krem de la crème8 gru 2019, 20:02 — Lewandowska, Chodakowska, Janda, Rusin, Majdan. Polskie gwi azdy oszalały na punkcie produkcji własnych kosmetyków. Nic dziwnego, skoro 22-letnia Kylie Jenner, czyli najmłodsza miliarderka na świecie, sprzedała właśnie połowę udziałów w swojej...55
  • Hossa Bessa8 gru 2019, 20:02 — Google bez gogli Pora umierać. Larry Page i Siergiej Brin, legendarni założyciele i długoletni prezesi Google'a, rezygnują ze swoich stanowisk w koncernie Alphabet, czyli spółce matce Google’a. Nowym szefem firmy ma zostać Sundar Pichai, który...58
  • Cenne nagrody i bezcenne informacje8 gru 2019, 20:02 — Wręczeniu nagród laureatom Złotej Setki Polskiego Rolnictwa towarzyszyły dyskusje o wyzwaniach stojących przed branżą rolno-spożywczą. Miały zaskakujący przebieg.60
  • Przypadek z ASF? Nie sądzę8 gru 2019, 20:02 — Do Czech ASF przyjechał w resztkach jedzenia z Ukrainy, gdzie tego wirusa nikt nie zwalcza. Dlatego Ukraińcy mają u nas zakaz przywożenia swojego mięsa, ale i tak starają się je przewieźć – mówi Jan Krzysztof Ardanowski, minister rolnictwa i...62
  • Rewolucja w ochronie roślin8 gru 2019, 20:02 — Zmieniamy się z producenta środków ochrony roślin w dostawcę kompleksowych rozwiązań dla rolnictwa – mówi Cezary Urban, dyrektor rozwiązań dla rolnictwa w BASF Polska.64
  • Dobre partnerstwo8 gru 2019, 20:02 — Polskie firmy z powodzeniem współpracują z największymi globalnymi markami. Jedną z nich jest McDonald’s.65
  • Orlen Paliwa – gwarancja jakości8 gru 2019, 20:02 — ORLEN Paliwa jest spółką o szerokim zakresie działalności. W jej ofercie znajdują się wszystkie produkty paliwowe Grupy Kapitałowej ORLEN.66
  • Łowicz mlekiem płynący8 gru 2019, 20:02 — 1906 r. – właśnie wtedy powstała Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska Łowicz. Od tego czasu dostarcza na nasze stoły tradycyjne produkty mleczne. Idzie też z duchem czasu i ma w portfolio produkty dla wegan.68
  • Wzór na konkurencję8 gru 2019, 20:02 — Trzy miliony złotych może otrzymać przedsiębiorca, który postawi na wzornictwo w firmie. Do końca lipca 2020 r. trwa nabór wniosków o dofinansowanie w ramach Etapu II Wzoru na konkurencję Programu Operacyjnego Polska Wschodnia.70
  • PGNiG z ofertą fotowoltaiczną dla firm8 gru 2019, 20:02 — PGNiG Obrót Detaliczny uruchomiło ofertę „Fotowoltaika dla firm”. Przedsiębiorcy chcący korzystać z energii słonecznej mogą liczyć na kompleksową realizację inwestycji, atrakcyjną cenę i wsparcie doradcy.71
  • Kult ekologicznej bogini8 gru 2019, 20:02 — Wiara w supermoce Grety Thunberg zaczyna przybierać rozmiary religijnego niemal uwielbienia, przed którym młodej szwedzkiej aktywistce trudno się bronić.72
  • Odetchnij!8 gru 2019, 20:02 — Ta rada wcale nie jest taka prosta do zastosowania. Rośnie liczba osób, które cierpią na choroby dróg oddechowych. Wszystkiemu winne są zanieczyszczenie powietrza, wszechobecny dym tytoniowy i niezdrowa dieta.76
  • Lek na wagę życia8 gru 2019, 20:02 — Nie wszyscy chorzy z agresywną postacią przewlekłej białaczki limfocytowej mają dostęp do kompleksowego leczenia78
  • Księżniczka i hiacynt8 gru 2019, 20:02 — W polskiej rzeczywistości, także artystycznej, geje przez dekady pozostawali niemal niewidoczni. Dopiero Karol Radziszewski, którego retrospektywę można oglądać w warszawskim CSW Zamek Ujazdowski, podłożył ogień pod heteronormatywny charakter...80
  • Śląski pomidor8 gru 2019, 20:02 — Autobiograficzna opowieść Kazimierza Kutza ukazuje się pod tytułem „Będzie skandal”. Skan dalu nie będzie, bo jej autor był ironistą, a nie skandalistą. I wybitną, złożoną postacią, o której trzeba pamiętać.84
  • Korzenie fundamentalizmu8 gru 2019, 20:02 — Dlaczego młodzi ludzie wychowani w demokratycznym świecie chcą poświęcić życie w imię skrajnych ideologii? – pytają bracia Dardenne, reżyserzy wchodzącego do kin „Młodego Ahmeda”.88
  • Czas Fortynbrasa8 gru 2019, 20:02 — Hamlet” jest zawsze wyzwaniem. Dla Bartosza Szydłowskiego sztuka jest zadaniem artystycznym, misją społeczną. W „Hamlecie” wystawionym w Teatrze im. Juliusza Słowackiego ów uniwersalno-doraźny potencjał został jeszcze wzmocniony. Powstał „Hamlet”...90
  • Film8 gru 2019, 20:02 — Horror egzystencji „LIGHTHOUSE”, reż. Robert Eggers, UIP TO POPIS AKTORSKI WILLEMA DAFOE I ROBERTA PATTINSONA, operatorski Jarina Blaschke i reżyserski, ale też perfekcyjna robota scenografów, montażysty, kompozytora. Bo surowe, czarno-białe...91
  • Muzyka8 gru 2019, 20:02 — Kraina łagodności Riverside, jeden z najbardziej znanych za granicą polskich zespołów, ma dość etykietki „rock progresywny”. Wcześniej chętnie eksperymentował z elektroniką, a teraz pokazuje akustyczne oblicze. Dla słuchaczy to rzadka okazja, aby...92
  • Książka8 gru 2019, 20:02 — O literaturze Amos Oz, wybitny pisarz izraelski, zmarł w ubiegłym roku. W Polsce, jak w wielu innych krajach, miał oddanych wielbicieli, więc ta książka jest dla nich lekturą konieczną. To zapis rozmów, jakie prowadziła z nim redaktorka jego...93
  • Powrót do Edenu8 gru 2019, 20:02 — Ponieważ wszystkie wspomnienia mojego pokolenia zaczynają się około początku lat 80. XX w., tak samo jest z prezentami. Był to okres, że tak powiem, sprzyjający autentycznej i nieudawanej radości z podarunków. Podarunki były w cenie, byliśmy...114
  • Nie wszystkie marzenia muszą się spełnić8 gru 2019, 20:02 — Miałam cudownych rodziców, do tej pory są dla mnie niedoścignionymi wzorami. Oczywiście wraz z upływem lat widzę błędy, jakie popełnili, ale mimo to nadal jestem wobec nich bezkrytyczna.116
  • Jak pokonać nieśmiałość (trzy sprawdzone sposoby)8 gru 2019, 20:02 — Publiczne wystąpienia? W życiu! A może na przyjęciach stoisz wpatrzony w telefon – na wszelki wypadek, gdyby ktoś nieznajomy chciał do ciebie podejść? Na szczęście z nieśmiałością można sobie poradzić. Na początek proste ćwiczenie. Wyobraź sobie,...118
  • Siuśpaj dla niewtajemniczonych8 gru 2019, 20:02 — Oryginalnym akcentem wigilijnej kuchni jest znane głównie w okolicach Tarnowa, w Woli Rzędzińskiej danie o nazwie siuśpaj, przyrządzane w starosłowiańskim duchu.120
  • Monopolowa ze Lwowa8 gru 2019, 20:02 — Słynne lwowskie wódki wróciły do kraju po 72 latach emigracji. Ich powrót to okazja do przypomnienia niezwykłych losów rodziny Baczewskich.121
  • Zrób sobie… Lewandowskiego8 gru 2019, 20:02 — Jak dobrze wypaść na Euro 2020? Wystarczy wyprodukować więcej Robertów Lewandowskich. Tylko prosimy nie tłumaczyć tej instrukcji na szwedzki!122