Maszyna do pytania

EKG to elektrokardiogram, EEG to…", „Gdy dodasz literę do słowa pizza, otrzymasz tę nazwę publicznego placu”, „To czarne złoto z Iranu może kosztować od 60 do 100 dolarów za uncję”. Z tego rodzaju problemami z  najróżniejszych dziedzin – od chemii po popkulturę i narodowe potrawy –  muszą się mierzyć uczestnicy popularnego teleturnieju „Jeopardy!”. By  wygrać, trzeba w ułamku chwili rozgryźć sens podpowiedzi prowadzącego, błyskawicznie nacisnąć dzwonek i w końcu – sformułować pytanie, na które odpowiedzią będzie podpowiadane zdanie. Te same umiejętności od blisko trzech lat ćwiczy także Watson – program komputerowy firmy IBM, którego zadaniem jest opanowanie sztuki udzielania odpowiedzi na pytania zadawane tak, jakbyśmy pytali innego człowieka. Watson ma wystartować w  „Jeopardy!” już za kilka miesięcy. Cel: przy odrobinie szczęścia –  zwycięstwo. Trwają ostatnie treningi.

Komputer ma odpowiadać na pytania? Brzmi banalnie. Ale tak naprawdę nauczenie systemu komputerowego, aby  rozumiał, o co go pytamy, bynajmniej nie jest proste. Choć historia systemów QA (od Question Answering, czyli odpowiadanie na pytania) liczy sobie kilkadziesiąt lat, to opracowywane przez naukowców rozwiązania pozostawiały dotychczas wiele do życzenia. Nie dość, że były wolne, to  jeszcze radziły sobie z odpowiadaniem wyłącznie na pytania skonstruowane w najprostszy sposób lub dotyczące określonego zakresu wiedzy, np. historii Francji czy prawa pracy. Postęp dokonał się dopiero na początku XXI wieku, m.in. za sprawą spadku cen technologii.