Na 10 pytań czytelników internetowego wydania „Wprost" odpowiada Zyta Gilowska, profesor nauk ekonomicznych, wykładowca na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Była ministrem finansów oraz wicepremierem w rządach Kazimierza Marcinkiewicza i Jarosława Kaczyńskiego. Po długiej politycznej przerwie zdecydowała się wspierać PiS w wyborach do Parlamentu Europejskiego.
1. Jak długo według pani będzie trwał obecny kryzys finansowy?
Adam Kwiatkowski | Lubień Kujawski
Kryzys finansowy wyczerpie swój impet w ciągu najbliższych 10-12 miesięcy. Ale kryzys gospodarczy, czyli kryzys w sferze realnej, potrwa co najmniej dwa lata dłużej.
2. Czy kryzys na świecie został wywołany przez wady gospodarki rynkowej, czy przez mieszanie się państwa do gospodarki?
Wojciech Czerniawski |Tuczno
Kryzys wywołały instytucje finansowe przymuszane przez rządy do absurdalnej polityki alokacyjnej, vide: kredyty „ninja" (no income, no job, no assets). To trwało latami (zwłaszcza w USA) i musiało się źle skończyć.
3. Czy rząd radzi sobie z kryzysem?
Piotr Gulaszewski | Baboszewo
Rząd głównie czeka. Liczy na dobre skutki działań innych rządów, w końcu ten kryzys powstał poza Polską. Nieodwracalnymbłędem jest utrzymywanie nierealnego – od chwili uchwalenia! – budżetu państwa.
4. Poseł Palikot wini panią za zły stan polskich finansów. Słusznie?
Radosław Kozak | Lublin
Zostawiłam finanse państwa w następującej kondycji: deficyt całego sektora finansów publicznych w kwocie 22 mld zł; w tym deficyt budżetu państwa – 16 mld zł. Równocześnie uprzedzająco zasiliłam finanse na 2008 r. przez zwiększone o 3 mld zł dotacje dla ZUS i wcześniejszą spłatę długów (operacja w skali ponad 40 mld zł), zmniejszającą wydatki na obsługę zadłużenia w 2008 r. o 3 mld zł.
5. W jaki sposób walczyłaby pani z kryzysem na miejscu ministra finansów?
Mateusz Feder | Strzelce Krajeńskie
Inaczej. Nie mam zaufania do taktyki na przeczekanie. Rozmaite koszty tzw. postojowego są społecznie niebezpieczne i też wysokie. Trzeba promować i forsować aktywność: obywateli, gospodarstw domowych, firm, państwa.
6. Czy dążyłaby pani do wprowadzenia euro, gdyby była pani teraz ministrem finansów?
Maciej Kłosiński | Bydgoszcz
Oczywiście, jako minister też do tego dążyłam. Naturalnie w granicach rozsądku.
7. Dlaczego zdecydowała się pani pomagać PiS w wyborach do Parlamentu Europejskiego?
Krzysztof Kołodziejczyk | Łódź
To więcej niż pomoc – to danie świadectwa. Miałam honor i zaszczyt służyć Polsce w dwóch rządach uformowanych przez PiS. Dla gospodarki to był świetny okres, a nasze rządy swój czas dobrze wykorzystały.
8. Jak się pani odnosi do ostatnich wystąpień Lecha Wałęsy na kongresach Libertasu?
Przemysław Rogalski | Słupca
Lech Wałęsa jest wolnym człowiekiem i wygłasza, co uważa za stosowne. Przyznaję, że nie zrozumiałam jego przesłania dla Libertasu.
9. Którą decyzję w swoim życiu zawodowym uważa pani za najważniejszą, a którą za najtrudniejszą?
Destina Tyblewska-Kundzicz | Jelenia Góra
Najważniejsze było opuszczenie w maju 2005 r. PO w 24 godziny po swoistym „coming out" moich ówczesnych kolegów. Najtrudniejsze było pozostanie w rządzie w 2007 r. po ponownym wejściu Samoobrony do rządu.
10. Jak wyglądają pani relacje z premierem Tuskiem?
Natalia Krawczyńska | Toruń
Nie ma takich relacji.
11. Czy już na dobre wraca pani do polityki?
Mateusz Feder, Strzelce Krajeńskie
Nie widzę potrzeby składania jakiejkolwiek deklaracji w tej sprawie.
12. Czy jest pani zwolenniczką prywatyzacji służby zdrowia?
Wojciech Czerniawski, Tuczno
Jestem zwolennikiem konkurencji, zwłaszcza w systemie ubezpieczeń zdrowotnych. Bo konkurencja w systemie świadczeń medycznych w zasadzie już jest, przecież mamy potężny segment podmiotów prywatnych.
13. Czy wystartuje pani w najbliższych wyborach parlamentarnych?
Wojciech Czerniawski, Tuczno
Najbliższe są wybory do Parlamentu Europejskiego. Nie startuję.
14) Czy wystartowałaby pani w wyborach prezydenckich z ramienia PiS, gdyby Jarosław Kaczyński poprosił o to panią?
Wojciech Czerniawski, Tuczno
Nie. To pytanie z dziedziny science fiction.
15. Czy dziś, w związku z grożącym wzrostem deficytu budżetowego, podniosłaby pani składkę rentową?
Małgorzata Wanke-Jakubowska, Wrocław
Wzrost deficytu budżetowego już nastąpił. Przecież faktyczne wydatki budżetowe są od pięciu miesięcy zawyżane w rytm zawyżonego tempa wzrostu PKB (3,7%). Z kolei dochody są dużo niższe od prognozowanych. Ta rozpiętość z dnia na dzień jest większa. Mimo to nie zrobiłabym niczego, co zmniejszyłoby popyt krajowy, zwłaszcza dochody netto pracowników najemnych.
1. Jak długo według pani będzie trwał obecny kryzys finansowy?
Adam Kwiatkowski | Lubień Kujawski
Kryzys finansowy wyczerpie swój impet w ciągu najbliższych 10-12 miesięcy. Ale kryzys gospodarczy, czyli kryzys w sferze realnej, potrwa co najmniej dwa lata dłużej.
2. Czy kryzys na świecie został wywołany przez wady gospodarki rynkowej, czy przez mieszanie się państwa do gospodarki?
Wojciech Czerniawski |Tuczno
Kryzys wywołały instytucje finansowe przymuszane przez rządy do absurdalnej polityki alokacyjnej, vide: kredyty „ninja" (no income, no job, no assets). To trwało latami (zwłaszcza w USA) i musiało się źle skończyć.
3. Czy rząd radzi sobie z kryzysem?
Piotr Gulaszewski | Baboszewo
Rząd głównie czeka. Liczy na dobre skutki działań innych rządów, w końcu ten kryzys powstał poza Polską. Nieodwracalnymbłędem jest utrzymywanie nierealnego – od chwili uchwalenia! – budżetu państwa.
4. Poseł Palikot wini panią za zły stan polskich finansów. Słusznie?
Radosław Kozak | Lublin
Zostawiłam finanse państwa w następującej kondycji: deficyt całego sektora finansów publicznych w kwocie 22 mld zł; w tym deficyt budżetu państwa – 16 mld zł. Równocześnie uprzedzająco zasiliłam finanse na 2008 r. przez zwiększone o 3 mld zł dotacje dla ZUS i wcześniejszą spłatę długów (operacja w skali ponad 40 mld zł), zmniejszającą wydatki na obsługę zadłużenia w 2008 r. o 3 mld zł.
5. W jaki sposób walczyłaby pani z kryzysem na miejscu ministra finansów?
Mateusz Feder | Strzelce Krajeńskie
Inaczej. Nie mam zaufania do taktyki na przeczekanie. Rozmaite koszty tzw. postojowego są społecznie niebezpieczne i też wysokie. Trzeba promować i forsować aktywność: obywateli, gospodarstw domowych, firm, państwa.
6. Czy dążyłaby pani do wprowadzenia euro, gdyby była pani teraz ministrem finansów?
Maciej Kłosiński | Bydgoszcz
Oczywiście, jako minister też do tego dążyłam. Naturalnie w granicach rozsądku.
7. Dlaczego zdecydowała się pani pomagać PiS w wyborach do Parlamentu Europejskiego?
Krzysztof Kołodziejczyk | Łódź
To więcej niż pomoc – to danie świadectwa. Miałam honor i zaszczyt służyć Polsce w dwóch rządach uformowanych przez PiS. Dla gospodarki to był świetny okres, a nasze rządy swój czas dobrze wykorzystały.
8. Jak się pani odnosi do ostatnich wystąpień Lecha Wałęsy na kongresach Libertasu?
Przemysław Rogalski | Słupca
Lech Wałęsa jest wolnym człowiekiem i wygłasza, co uważa za stosowne. Przyznaję, że nie zrozumiałam jego przesłania dla Libertasu.
9. Którą decyzję w swoim życiu zawodowym uważa pani za najważniejszą, a którą za najtrudniejszą?
Destina Tyblewska-Kundzicz | Jelenia Góra
Najważniejsze było opuszczenie w maju 2005 r. PO w 24 godziny po swoistym „coming out" moich ówczesnych kolegów. Najtrudniejsze było pozostanie w rządzie w 2007 r. po ponownym wejściu Samoobrony do rządu.
10. Jak wyglądają pani relacje z premierem Tuskiem?
Natalia Krawczyńska | Toruń
Nie ma takich relacji.
11. Czy już na dobre wraca pani do polityki?
Mateusz Feder, Strzelce Krajeńskie
Nie widzę potrzeby składania jakiejkolwiek deklaracji w tej sprawie.
12. Czy jest pani zwolenniczką prywatyzacji służby zdrowia?
Wojciech Czerniawski, Tuczno
Jestem zwolennikiem konkurencji, zwłaszcza w systemie ubezpieczeń zdrowotnych. Bo konkurencja w systemie świadczeń medycznych w zasadzie już jest, przecież mamy potężny segment podmiotów prywatnych.
13. Czy wystartuje pani w najbliższych wyborach parlamentarnych?
Wojciech Czerniawski, Tuczno
Najbliższe są wybory do Parlamentu Europejskiego. Nie startuję.
14) Czy wystartowałaby pani w wyborach prezydenckich z ramienia PiS, gdyby Jarosław Kaczyński poprosił o to panią?
Wojciech Czerniawski, Tuczno
Nie. To pytanie z dziedziny science fiction.
15. Czy dziś, w związku z grożącym wzrostem deficytu budżetowego, podniosłaby pani składkę rentową?
Małgorzata Wanke-Jakubowska, Wrocław
Wzrost deficytu budżetowego już nastąpił. Przecież faktyczne wydatki budżetowe są od pięciu miesięcy zawyżane w rytm zawyżonego tempa wzrostu PKB (3,7%). Z kolei dochody są dużo niższe od prognozowanych. Ta rozpiętość z dnia na dzień jest większa. Mimo to nie zrobiłabym niczego, co zmniejszyłoby popyt krajowy, zwłaszcza dochody netto pracowników najemnych.
Więcej możesz przeczytać w 23/2009 wydaniu tygodnika Wprost .
Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.