Jak psychologia bada mądrość
Udostępnijdodaj Skomentuj
Tygodnik Wprost Wydanie: 46/2018 (1861)
Okładka tygodnika Wprost nr 46/2018 (1861)
Dziękujemy, że jesteś z nami. Tylko prawda jest ciekawa, piszemy o niej wprost.
Czytaj lub pobierz
Platformy prasy cyfrowej:

Jak psychologia bada mądrość

Dodano: 
Nikt nie ma wątpliwości, że jedni ludzie są mądrzejsi od innych, ale trudne pytanie brzmi: od czego mądrość zależy?
Wiesław Łukaszewski

Mądrych jest niewielu. Zgodnie z rozkładem normalnym powinno ich być nie więcej niż 17 proc., ale zapewne jest ich o wiele mniej. Kryteria, jakie trzeba spełnić, aby okazać się mądrym, są tak wyśrubowane, że z mądrością powinno być tak, jak z geniuszem, czyli z wyjątkowo wysoką inteligencją – nie więcej niż 1 proc. naprawdę mądrych. Poszukiwałem odpowiedzi na postawione pytanie w wynikach badań psychologicznych i udało mi się natrafić na tylko jedno oszacowanie, którego dokonał Paul Baltes. Twierdzi on, że mądrych (zgodnie z jego definicją i proponowaną przez niego metodą) jest nie więcej niż 5 proc. (Smith i Baltes, 1990). Oznacza to, że 95 proc. populacji zakwalifikować można do grup o rosnącym poziomie niemądrości.

Więcej możesz przeczytać w 46/2018 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.

© ℗ Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy tygodnika Wprost.
Regulamin i warunki licencjonowania materiałów prasowych.

Spis treści tygodnika Wprost nr 46/2018 (1861)

  • Takie będą Rzeczypospolite, jaka nasza troska o dzieci12 lis 2018, 20:00 — Muszę przyznać, że byłem zaskoczony po przestudiowaniu tych danych: przed wprowadzeniem obowiązkowych szczepień w 1975 r. na odrę w Polsce chorowało… No właśnie, ile osób? Dla ułatwienia dodam, że w ostatnich latach było ich mniej więcej od 60 do...3
  • Pół godziny ratuje życie12 lis 2018, 20:00 — Z dr. Jackiem Zwolińskim z Kliniki Gastroenterologii Onkologicznej Centrum Onkologii – Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie rozmawia Katarzyna Pinkosz5
  • Niedyskrecje parlamentarne12 lis 2018, 20:00 — W PLATFORMIE OBYWATELSKIEJ NIE WSZYSCY PO WYBORACH SĄ ZADOWOLENI. – Przeciwnicy Sławomira Nitrasa, który przegrał wybory na prezydenta Szczecina, już mu zarzucają, że więcej ludzi zagłosowało na listę Koalicji Obywatelskiej niż na niego – opowiada...6
  • Obraz tygodnia12 lis 2018, 20:00 — 10 kg waży peruka, którą Weronika Rosati nosi do roli Elizabeth Taylor w nowym filmie Lecha Majewskie go Przegrany Gianni Infantino, szef FIFA, ma kłopoty podobne do tych, jakie wysadziły z fotela jego poprzednika. W Szwajcarii ruszyło śledztwo....10
  • Info radar12 lis 2018, 20:00 — Konstanty Radziwiłł rzecznikiem praw dziecka? Konstanty Radziwiłł, były minister zdrowia, jest typowany przez Prawo i Sprawiedliwość do objęcia funkcji rzecznika praw dziecka – dowiedział się „Wprost”. Termin składania kandydatur na to stanowisko...12
  • Astrid Lindgren nie kochała wszystkich dzieci12 lis 2018, 20:00 — Z Anniką Lindgren, wnuczką legendarnej szwedzkiej pisarki książek dla dzieci Astrid Lindgren w 111. rocznicę jej urodzin rozmawia Adam Cissowski14
  • Odra nie ma narodowości12 lis 2018, 20:00 — INFORMACJE O KOLEJNYCH OGNISKACH ODRY POD WARSZAWĄ i w Kwidzynie koło Gdańska uzupełniane są często informacją o narodowości chorych. W radiu publicznym, które przekazywało ustalenia na temat zakażonych pracowników fabryki w Kwidzynie, informacja...15
  • Rocznicowy kryzys12 lis 2018, 20:00 — lewo ZORGANIZOWANE PRZEZ NASZ RZĄD ŚWIĘTO NIEPODLEGŁOŚCI BYŁO niesłychanie interesującym zjawiskiem, przede wszystkim z punktu widzenia poznawczego. Dwa dni przed dowiedziałam się od ministra Michała Dworczyka, że głównym zagrożeniem...16
  • Będą rozbiory12 lis 2018, 20:00 — Czy Polska przetrwa następne sto lat? Pytanie jest jak najbardziej zasadne, jeśli weźmiemy pod uwagę, że nasz kraj w ciągu ostatnich trzech wieków niepodległością cieszył się ledwie kilkadziesiąt lat. W 1717 r. po sejmie niemym Polska stała się...17
  • Szarmancki sprzedawca kokainy12 lis 2018, 20:00 — Sprzedawał wszystkim – od prezesów spółek po małolatów, robotników i taksówkarzy. Do jego klientów należał były senator PO, syn byłego premiera i byłego prezesa Trybunału Konstytucyjnego – mówi Piotr Krysiak, autor książki „Diler gwiazd”.18
  • Radość w Luksemburgu12 lis 2018, 20:00 — Trudno pojąć, kto i po co w PiS wymyślił plan rozprawy z nieliczną grupą starców z Sądu Najwyższego po to, by teraz z podwiniętym ogonem umykać przed konsekwencjami tamtych własnych działań. Przecież aby wyrwać sprawiedliwość spod władzy...23
  • Opozycja wierzy w Tuska12 lis 2018, 20:00 — Dawni współpracownicy Donalda Tuska są przekonani, że wróci on do krajowej polityki już na przyszłoroczne wybory parlamentarne i poprowadzi zjednoczoną opozycję do zwycięstwa.24
  • PiS – powyborcze zaostrzanie kursu12 lis 2018, 20:00 — Nie będzie zmian w rządzie ani umizgiwania się do umiarkowanych wyborców. Kierownictwo PiS zdecydowało o zaostrzeniu kursu.28
  • Czarne chmury nad Zielińskim12 lis 2018, 20:00 — W PiS coraz głośniej mówi się o możliwej dymisji wiceszefa MSWiA. Wcale nie z powodu kryzysu w policji.31
  • Głosowanie za zdrowym rozsądkiem12 lis 2018, 20:00 — PiS wykorzystał obywatelski pomysł zniesienia obowiązku szczepień, by w kampanii wyborczej mrugnąć do ruchów społecznych. Po miesiącu wycofał się z tej koncepcji rakiem.33
  • Kalendarz szczepień po polsku12 lis 2018, 20:00 — Część szczepionek jest obowiązkowa, inne są tylko zalecane. Skąd taki podział i czy rzeczywiście te obowiązkowe są ważniejsze? Czy szczepić powinni się też dorośli?38
  • Zniszczyć miliardera12 lis 2018, 20:00 — Tomasz Gudzowaty boi się, że jego dzieci popełnią samobójstwo. Dlatego mimo wyroku sądu nie chce ich oddać swojej byłej partnerce, która – według relacji świadków – w okrutny sposób się nad nimi znęcała.42
  • Nowa Polska12 lis 2018, 20:00 — Mam prośbę do tych osławionych „normalnych rodzin z dziećmi”, które co roku idą w Marszu Niepodległości – przestańcie wciskać mi kit, że nie wiecie, z kim idziecie, pod czyim sztandarem i jaką ideologię wspieracie. I do Prezydenta Dudy też mam...47
  • Jak się wyciska pieniądze12 lis 2018, 20:00 — Nasz rynek fitness jest jednym z najszybciej rozwijających się w Europie. Ćwiczy już ponad 2,8 mln Polaków. Wciąż jednak niełatwo na tym zarobić.48
  • Banki na bank zostają12 lis 2018, 20:00 — Pogłoski o rychłej śmierci banków okazały się mocno przesadzone. Co więcej, polskie instytucje radzą sobie lepiej niż europejskie.52
  • Hossa Bessa12 lis 2018, 20:00 — Majdan w opałach Słynny dom mody Chanel żąda, żeby Radek Majdan wycofał z rynku swoje perfumy. Chodzi o zapach sprzedawany pod marką Vabun for Lady No. 5. W piśmie wysłanym do polskiej firmy Chanel pisze: „Istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że...54
  • Ubrania w obiegu12 lis 2018, 20:00 — Grupa VIVE wspiera gospodarkę cyrkularną, bo zniszczony sweter, niemodna torebka czy stary dywan też wpisują się w gospodarkę obiegu zamkniętego.55
  • Know How12 lis 2018, 20:00 — Obcy mają nas na oku Została odkryta 19 października i nazywa się Oumuamua. To najdziwniejsza z ostatnio zaobserwowanych asteroid. Trajektoria jej lotu sugeruje, że nadleciała z innego układu planetarnego. Jej kształt przypomina cygaro – jest co...56
  • Drewna czar12 lis 2018, 20:00 — Ręcznie robione drewniane okulary i zegarki zyskują w Polsce na popularności dzięki modzie na naturalne produkty.57
  • Polak, który osłabił Trumpa12 lis 2018, 20:00 — Urodzony w Polsce polityk wygrał jeden z kluczowych pojedynków w wyborach uzupełniających do Kongresu USA, przyczyniając się do odbicia Izby Reprezentantów z rąk republikanów.58
  • Kto weźmie Antarktydę12 lis 2018, 20:00 — Ostatni dziewiczy zakątek Ziemi jest łakomym kąskiem dla wielu państw zgłaszających pretensje do jego nieodkrytych bogactw. W grze o nie liczą się nawet wraki żaglowców i dwustuletnie czaszki.62
  • Antysemicka Ameryka12 lis 2018, 20:00 — USA słynie jako kraj przyjaźnie nastawiony do Żydów. To jednak w dużej mierze fenomen współczesności, bo historycznie w Stanach raczej ich za bardzo nie kochano.66
  • Opolska stolica jeździectwa12 lis 2018, 20:00 — Ośrodek Jakubus przyciąga nie tylko miłośników koni i uczestników zawodów jeździeckich, ale też tych, którzy dopiero chcą się nauczyć jazdy konnej.69
  • Jak psychologia bada mądrość12 lis 2018, 20:00 — Nikt nie ma wątpliwości, że jedni ludzie są mądrzejsi od innych, ale trudne pytanie brzmi: od czego mądrość zależy?71
  • Pozornie zdrowi – do pierwszego złamania12 lis 2018, 20:00 — O chorobie najczęściej dowiadujemy się przypadkiem. Pierwsze, drugie złamanie i pada diagnoza – osteoporoza. A przecież tak łatwo jej zapobiec.74
  • Mamy alergię na nudę12 lis 2018, 20:00 — 17 listopada Sting i Shaggy zagrają w Łodzi, dwa dni później w Trójmieście. Ale jeśli myślicie, że na koncercie usłyszycie tylko nagrania z ich wspólnej płyty „44/876”, to jesteście w błędzie.79
  • Żarty bardzo pomagają12 lis 2018, 20:00 — Kurt Vonnegut to pisarz legenda. Kochany przez młodych czytelników, atakowany przez establishment. Stale wydawany i czytany, mimo że czasy buntu już minęły. Ale żart jest zawsze dobry.82
  • Opowieści po małym Holokauście12 lis 2018, 20:00 — Rozmowy z Albańczykami pokazały mi niezwykłą skuteczność systemu autorytarnego, któremu udało się uformować „nowego człowieka” – mówi Małgorzata Rejmer, autorka zbioru reportaży o Albanii.86
  • Wydarzenie12 lis 2018, 20:00 — 72 minuty piekła W „Utoyi, 22 lipca” Erik Poppe nie oszczędza widzów. Zaczyna swój film w Oslo, gdy w rządowej dzielnicy wybucha ciężarówka. Zaraz później kamera przenosi się na wyspę Utøya. Reżyser pokazuje zamach Andersa Breivika z 2011 r. w...90
  • Film12 lis 2018, 20:00 — Z magii robią widły NIEŁATWO ZNALEŹĆ KLUCZ DO „LISTOPADA”. Ale właśnie to w nim fascynuje. Jest tu miejsce na wilkołaki, zaklęte księżniczki, skrajną biedę oraz ożywione, zantropomorfizowane widły. Ale również na delikatne emocje. W czerni i...91
  • Muzyka12 lis 2018, 20:00 — Jak Szpaku w rap SZPAKU TO KOLEJNY PRZYPADEK MUZYKA DOSKONALE ZNANEGO W ŚRODOWISKU, sprzedającego niezłe nakłady, a zarazem takiego, o którym „twoja mama nigdy nie słyszała”. Nic dziwnego – środowisko hip-hopowe funkcjonuje w Polsce jako doskonale...92
  • Książka12 lis 2018, 20:00 — Kobieta wyzwolona Dzieło życia włoskiej aktorki, która została pisarką, a sukces przyszedł dopiero po jej śmierci. I to nie zaczął się w ojczyźnie, lecz w Niemczech oraz we Francji. No, ale w ostatniej dekadzie „Sztuka radości” triumfalnie idzie...93
  • Kalejdoskop12 lis 2018, 20:00 — Papier toaletowy kontra historia A oto Polska początku lat 80., kolorowa i ciepła. Zaskakujące? Socjalistyczną rzeczywistość, którą zwykło określać się, nie bez słuszności, mianem szarej, Sowa i Savoia przedstawiają zgoła inaczej. Co w sumie nie...94
  • Kulturalna trzynastka12 lis 2018, 20:00 — Bartek Jędrzejak PREZENTER TVN, WSPÓŁAUTOR KSIĄŻKI DLA DZIECI „POGODA DLA PUCHACZY”95
  • Artefakt z trupem w trumnie12 lis 2018, 20:00 — Jako rocznik ’75, a więc dziecko komuny, zbierałem oczywiście opakowania papierosów, zachwycałem się nimi, bo były piękne. W „Playboyach” i innych obszarniczych kolorowych gazetkach na śliskim papierze pełno było reklam papierosów bez najmniejszej...96
  • Zrób sobie… Tuska12 lis 2018, 20:00 — Podobno bardzo ważny polski polityk trzyma w domu laleczkę Donalda Tuska i rytualnie wbija w nią szpilki.98