Wiktoriański batman
Udostępnijdodaj Skomentuj
Tygodnik Wprost Wydanie: 51-52/2011 (1506)
Okładka tygodnika Wprost nr 51-52/2011 (1506)
Dziękujemy, że jesteś z nami. Tylko prawda jest ciekawa, piszemy o niej wprost.
Czytaj lub pobierz
Platformy prasy cyfrowej:

Wiktoriański batman

Dodano:   /  Zmieniono: 
Sherlock Holmes nie był salonowym intelektualistą pykającym fajką, lecz popkulturowym superbohaterem swoich czasów. Ożywić go zatem można, jedynie sięgając do języka kultury popularnej naszej epoki. I to właśnie uczynił Guy Ritchie. Druga część przygód słynnego detektywa wchodzi do kin 5 stycznia.
Najpierw o tym, jak zmieniałem zdanie. Kiedy oglądałem pierwszą część „Sherlocka Holmesa" w reżyserii Guya Ritchiego, bawiłem się znakomicie, ale dość bezrefleksyjnie. Gdyby ktoś mnie wtedy zapytał, co sądzę o tym filmie, odpowiedziałbym, że to elegancka, postmodernistyczna, nieco steampunkowa błyskotka osadzona w świecie, który nie istniał – czerpiąca obficie z książek Arthura Conan Doyle’a, używająca jednak tych zapożyczeń do wypełnienia schematu rodem z nowoczesnego kina akcji. Żeby było jasne: to mi się podobało, chociaż nie wiedziałem dlaczego. Teraz już wiem. Wiem też, że wtedy właściwie nic nie zrozumiałem.

 Londyn jak choroba

Rzecz w tym, że pomysłowa adaptacja Ritchiego (a także, mam nadzieję, jej druga część wchodząca wkrótce do kin) jest… wierna oryginałowi. Niekoniecznie co do litery, bo i nie o to chodzi. Mowa raczej o duchu opowieści, temperamencie epoki i odczuciach odbiorcy. W tym sensie ten filmowy „Sherlock Holmes" jest wiernym przekładem z języka ówczesnej popkultury na język naszej współczesności, zrealizowanym przy świadomości, że kultura popularna początku XXI w. zawdzięcza kształt w  dużej mierze XIX-wiecznym literackim wynalazkom i modom. Do prawdziwego wizerunku XIX stulecia trzeba się przedrzeć przez zaporę mitów i  stereotypów. Dla Polaków to zadanie jeszcze trudniejsze niż dla innych nacji – nasz XIX w. jest zakonserwowany w nacjonalistyczno-mesjańskim weku, to korowód powstańców, suchotniczych poetów, syberyjskich katorżników, modlących się młodych wdów i wychudłych pozytywistów. Jednak Anglicy też nie mają łatwo: czasy wiktoriańskie postrzegane z  dzisiejszej perspektywy przypominają kolekcję much uwięzionych w  bursztynie – epokę nieprzekraczalnych klasowych i płciowych barier, zderzenia bogactwa z ubóstwem, obyczajowego konserwatyzmu, nudy arystokratycznego życia. W tym wszystkim, jak w każdym zbiorze stereotypów, jest trochę prawdy. Ale tylko trochę. 

Więcej możesz przeczytać w 51-52/2011 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 51-52/2011 (1506)

  • Z dziejów mądrości w Polsce18 gru 2011, 12:00 — Tak jak rok 2010 był rokiem smoleńskiej porażki państwa polskiego, tak rok 2011 był rokiem sukcesu polskiego społeczeństwa.6
  • Jarosław, piłkę zbaw!18 gru 2011, 12:00 — Zaczynam swoje cotygodniowe zwierzenia przepojony radością, optymizmem, wiarą w przyszłość.8
  • Spleśniały opłatek, pijany Mikołaj18 gru 2011, 12:00 — Polskie media zagotowały się od ploty, jakoby Kazik Staszewski miał być jurorem w programie „Bitwa na głosy”.10
  • Apostołowie. Nie tacy święci18 gru 2011, 12:00 — Wszystko, co dziś wiemy o Jezusie, wiemy od nich. Kim byli apostołowie?14
  • Wigilie na dziwnych krańcach świata18 gru 2011, 12:00 — Osiem opowieści o Świętach, które trudno by było wymyślić. Tam, gdzie skaczą delfiny, w magicznej bieli, na zaproszenie muzułmanów, w poszukiwaniu siebie.18
  • Marzenie o myciu włosów prawą ręką18 gru 2011, 12:00 — O tym, jak szmaciana lalka zamieniła się w Wolverine’a, mutanta z amerykańskiego filmu. I o tym, jak skutecznie straszyć ojca, nawet jeśli nazywa się Wałęsa.24
  • Niemowlę, które wszystko zmieniło18 gru 2011, 12:00 — Niemowlę, które wszystko zmieniło To trochę skomplikowane: jest mama i tata, ale też nowy tata i nowa mama, trzy babcie i trzech dziadków. Są „byli” i „byłe”. A z nimi: bonus-siostry i bonus-bracia. Czy zmieszczą się...30
  • Plecy18 gru 2011, 12:00 — Na grób Leppera ciągną pielgrzymki: ludzie postoją, zrobią fotkę, zostawią liścik. Do rodziny wicepremiera, który w sierpniu odebrał sobie życie, przychodzą już nieliczni.34
  • Nie dam się zastraszyć18 gru 2011, 12:00 — Słyszę cudze kazania, kiedy siedzę w konfesjonale podczas rekolekcji. I to są czasem takie pierdoły, takie banialuki – mówi ks. Wojciech Lemański, niepokorny kapłan, który został przeniesiony przez biskupa z podwarszawskiego Otwocka do małej...41
  • Cała Ela18 gru 2011, 12:00 — Minister Elżbieta Bieńkowska ma cechy utrudniające polityczną karierę – niewyparzony język i niechęć do biegania po mediach. A mimo to robi polityczną karierę. Zawrotną.45
  • Alfabet Lejba Fogelmana18 gru 2011, 12:00 — Są ludzie, których znają wszyscy. Są i tacy, którzy znają wszystkich, w każdym razie tych, których znać warto. Tak jak Lejb Fogelman, warszawski adwokat, polski Żyd, który po 1968 r. wyemigrował z Polski, a po 1989 do Polski wrócił. Oto alfabet...50
  • Człowiek, który się ciosom nie kłaniał18 gru 2011, 12:00 — – Daniel, nigdy nie byłem na deskach, teraz mnie trzymaj – wyszeptał Jerzy Kulej do Daniela Olbrychskiego. 71-letni polski pięściarz wszech czasów doznał rozległego zawału podczas gali zaprzyjaźnionego z nim aktora. Równie dramatyczne...54
  • Poker Roberta18 gru 2011, 12:00 — Koszmarny wypadek przerwał jego wspinaczkę po tytuł mistrza Formuły 1. Ale w 2012 roku podejmie ją na nowo. Kto go zna, jest pewien, że Robert Kubica zrobi więcej niż wszystko, żeby się udało.58
  • Patrzę pacjentom w oczy18 gru 2011, 12:00 — Pacjentowi trzeba powiedzieć prawdę: że ma raka i że jest to choroba nieuleczalna. Ale nie wolno chwilę potem dodawać, że zostało mu kilka miesięcy życia – mówi prof. Cezary Szczylik, jeden z najwybitniejszych onkologów w Polsce, przez lata...65
  • Ci egoistyczni dobroczyńcy18 gru 2011, 12:00 — Pomaganie innym to biologiczny instynkt. Daje nam fizyczną przyjemność i poczucie, że jesteśmy lepsi. Tylko gdzie w tym szlachetność?70
  • Gadają nie tylko w Boże Narodzenie18 gru 2011, 12:00 — Gdy nadjeżdżam, słyszę tupot kopyt i rżenie. Baśka rozpoznaje głos Baśka rozpoznaje głos silnika mojego samochodu. Nie chodzi nawet o jedzenie. O miłość chodzi, no i żeby sobie trochę pogadać.74
  • Dyskretny urok obcości18 gru 2011, 12:00 — Moi sąsiedzi przypominają mi Anglików. Zawsze trzeba porozmawiać o pogodzie i pożartować. Rozmowa bez żartów byłaby niegrzeczna. Żarty bywają nasycone erotyką, nawet panie nie boją się dosadności.76
  • Jak trudno czekać na syna18 gru 2011, 12:00 — Misza, jak kiedyś wyjdzie z więzienia, nie będzie się mścił na Putinie. Ale jak ja bym kiedyś Putina spotkała, to już by go nie było na świecie. Z Mariną Filipowną i Borysem Moisiejewiczem Chodorkowskimi, rodzicami Michaiła Chodorkowskiego,...78
  • Królestwo nepotyzmu na gruzach komunizmu18 gru 2011, 12:00 — Na gruzach sowieckiego komunizmu powstało rosyjskie królestwo nepotyzmu – sfrustrowane i gnijące. Elity, które ograbiły kraj ogromny i zasobny, są za to tak wdzięczne Putinowi, że chcą jego powrotu na Kreml na kolejne 12 lat. Ale wygląda na...82
  • Greenpoint maj law18 gru 2011, 12:00 — Enklawa polskich emigrantów awansowała na jedną z najmodniejszych dzielnic Nowego Jorku. Tam, gdzie jeszcze 15 lat temu walczyły gangi, koczowali bezdomni, a uliczkami przemykali wystraszeni gastarbeiterzy, imprezują artyści, rockandrollowcy,...86
  • Dobijanie Pol Pota18 gru 2011, 12:00 — Największy proces o ludobójstwo od czasów Norymbergi toczy się w Kambodży. Ale weterani Czerwonych Khmerów wciąż wspominają wodza. – To był wielki człowiek i kochał swoich żołnierzy – w głosie Cheana słychać tęsknotę za starymi...92
  • Król luksusu18 gru 2011, 12:00 — Bernard Arnault swoich 41 mld dolarów dorobił się, zaspokajając snobizm finansowej arystokracji. Luksus z jego podpisem sprzedaje się doskonale, nawet mimo globalnego kryzysu.96
  • Najdrożsi przyjaciele kobiet18 gru 2011, 12:00 — Kiedyś błyszczały na kształtnej piersi Elizabeth Taylor, a teraz jakiś chciwiec z Azji zamknie je w swoim sejfie. Najsłynniejsze klejnoty Hollywood rozpierzchły się po świecie – dla nowych właścicieli będą dobrą polisą ubezpieczeniową od...100
  • Monsieur Z.18 gru 2011, 12:00 — W herbie ma Lubicz, w portfelu miliardy euro, interesy robi głównie we Francji, ale mieszka w willi pod Mediolanem. Dwie rzeczy są w stanie sprowadzić Romana Zaleskiego do Polski. Partyjka brydża i 1,5 miliarda złotych, które zainwestował w swój...107
  • Jeźdźcowie apokalipsy18 gru 2011, 12:00 — Dorota Masłowska pisze o wakacjach w słonecznej Grecji, bo „czy coś dziwnego jest w tym, że wykarmiona Santa Barbarą wyobraźnia ciągnie nas ku piaskom, piramidom i błękitnym basenom, zwłaszcza jako mieszkańców regionu, gdzie przez cały rok...111
  • Matka Boska Kożuchowska18 gru 2011, 12:00 — Niechętni mówią: Małgorzata Kożuchowska to celebrytka, która roztrwoniła talent na serialową drobnicę. Życzliwi prostują: to aktorka niezwykle pracowita, która bardzo świadomie buduje swoją karierę.116
  • Zmierzch imperium18 gru 2011, 12:00 — Słonimski, Konwicki, Szymańska, Dygat, Kutz, Brandys, Kołakowski, Stryjkowski, Hen, Ważyk, Andrzejewski, Tyrmand, Szczypiorski, Osiecka, Michnik, Stachura, Rymkiewicz, Łapicki. I kilkunastu czy kilkudziesięciu innych. Wszyscy spotykali się przy...120
  • Papusza wyklęta18 gru 2011, 12:00 — Była dumna z poezji – i wstydziła się własnych wierszy. Wychwalał ją Tuwim, Romowie potępiali. Uciekła od nich, tak jak potem uciekła z literatury. Papusza, cygańska poetka, wraca jako bohaterka filmów i książek.124
  • Wiktoriański batman18 gru 2011, 12:00 — Sherlock Holmes nie był salonowym intelektualistą pykającym fajką, lecz popkulturowym superbohaterem swoich czasów. Ożywić go zatem można, jedynie sięgając do języka kultury popularnej naszej epoki. I to właśnie uczynił Guy Ritchie. Druga część...129
  • Czy pan się deklinuje?18 gru 2011, 12:00 — Do Michała Rusinka, poety (jakże ja lubię jego sprośno-absurdalne limeryki), tłumacza (dzięki za „Fistaszki”!), tropiciela dziecięcych perełek lingwistycznych, wykładowcy akademickiego, wreszcie sekretarza Wisławy Szymborskiej,...136
  • Małe wielkie rzeczy18 gru 2011, 12:00 — W podesłanym mi filmiku roczna dziewczynka przesuwa palcem po ekranie iPada i głośno wydaje okrzyki podziwu na każdy pojawiający się obrazek. Co jakiś czas rozsuwa palcami fotkę, by ją powiększyć, i wtedy wybucha śmiechem. W innym ujęciu...138
  • Mój świąteczny indyk18 gru 2011, 12:00 — Pierwszy dzień świąt Bożego Narodzenia nie jest łatwy. Wszyscy są przejedzeni, nie bardzo wiedzą, co z sobą zrobić, prezenty wręczone, dzieci się nudzą. Można odnieść wrażenie, że w Polsce święta kończą się na Wigilii, a tradycja świątecznego...140
  • Świąteczne życzenia18 gru 2011, 12:00 — Dobre życzenia świąteczne to takie, które dotykają jakichś braków, żywotnych potrzeb. Dlatego zanim je złożę, przypomnijmy sobie, co już się nam udało i czego w związku z tym życzyć już sobie nie musimy. Więc co się udało, a zwłaszcza udało się...142
  • Łaciata historia III RP18 gru 2011, 12:00 — Zgodnie ze starym powiedzeniem tylko krowa nie zmienia poglądów.144
  • Święty Mikołaj protestuje18 gru 2011, 12:00 — Najnowsze propozycje dyscypliny wydatków w unii europejskiej spotkały się nie tylko z krytyką ze strony Jarosława Kaczyńskiego i jego partii, ale także z ostrym protestem Świętych Mikołajów. Stowarzyszenie grupujące świętych w Europie –...146