Rzeka pieniędzy na inwestycje prorozwojowe, elektryczne autobusy w miastach, nowe mieszkania na wynajem, cyberparki – plan wicepremiera Morawieckiego obiecuje bilion złotych na inwestycje w najbliższych latach. Ta pula to efekt kumulacji zarówno środków publicznych (m.in. budżet państwa, samorządy, fundusze UE), jak i prywatnych (sektora bankowego, polskich firm, zagranicznych inwestorów i instytucji finansowych). Plan Morawieckiego może także być dla samorządów szansą na dodatkowe pieniądze. Przedstawiciele miast liczą, że rząd zgodzi się na zmiany w podatkach i rozrusza partnerstwo publiczno-prywatne. Morawiecki jest przecież ministrem finansów, a to lider tego resortu okazywał się zwykle hamulcowym.
Specjalizacje
Na razie trwają konsultacje społeczne planu Morawieckiego. – Odbywamy w całym kraju ok. 200 spotkań z samorządami, stowarzyszeniami, zrzeszeniami pracodawców i pracowników czy związkami. W październiku będziemy to scalać i przedkładać Radzie Ministrów – mówi wiceminister rozwoju Adam Hamryszczak. Resort rozwoju chce zachęcić samorządy i przedsiębiorców m.in. do większego zaangażowania się w partnerstwo publiczno- -prywatne. Morawiecki zapowiedział, że wkrótce powstanie „nowa metodologia dotycząca PPP”. Na razie PPP rozwija się powoli. Dotychczas ogłoszono kilkaset postępowań, głównie w samorządach, jednak tylko 30 proc. z nich znalazło samorz w tymswój finał w postaci umów. – Najważniejsze w przygotowywaniu PPP są wiedza i edukacja, to otwiera drzwi do tego typu współpracy – mówi Jacek Terebus, wiceprezydent Płocka ds. rozwoju i inwestycji.
Droga czy dolina
Na razie Ministerstwo Rozwoju przygotowało nowelizację prawa zamówień publicznych, która wprowadza m.in. możliwość zlecania gminnym spółkom córkom zadań bez przetargów (tzw. in-house). Zamawiający, czyli gmina, będzie mogła powierzyć określone zadania swojej „spółce córce”, gdy jej działalność w ponad 90 proc. koncentruje się na powierzanych zadaniach. Choć wśród przedsiębiorców niezwiązanych kapitałowo z lokalnymi samorządami te zapisy wywołały sporo kontrowersji, to były one jednym z głównych postulatów lokalnych włodarzy.
Samorządy mogą być też istotną częścią realizacji programu mieszkaniowego »Mieszkanie plus«, promowania elektrycznego transportu czy przebudowy infrastruktury. – Włodarze miast, którzy będą chcieli się w to wpisać, będą mieli pewne preferencje i wsparcie ze strony rządu, ale też – wcześniej – wpływ na rozwiązania systemowe w tym zakresie – mówił Morawiecki. Samorządowcy mają też bardzo różne konkretne oczekiwania, co widać zresztą po przebiegu spotkań z przedstawicielami MR. Na Podkarpaciu, gdzie jest umiejscowiona Dolina Lotnicza, liczą na ośrodek produkcji dronów. Władze województw Polski wschodniej wskazują na konieczność budowy drogi Via Carpatia, na bazie obecnej drogi krajowej nr 19 wzdłuż wschodniej granicy. Prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski apeluje do rządu o wsparcie np. ewentualnej budowy portu lotniczego, większe dofinansowanie powstającego w Białymstoku Muzeum Pamięci Sybiru czy planowanej budowy hali widowiskowo-sportowej. Samorządy liczą na zmiany w prawie podatkowym. Zygmunt Frankiewicz, prezydent Gliwic,prezes Związku Miast Polskich, uważa, że plan Morawieckiego daje szansę na zmiany w podatku od nieruchomości i wprowadzenia podatku od wartości nieruchomości. Podobne szanse, związane z zapowiedziami wicepremiera, ZMP widzi dla zwrotu podatku VAT od inwestycji publicznych. Dla wielu miast kwestia zwrotu VAT z inwestycji to poważny problem, np. Opole z tego powodu w ubiegłym roku musiało wynająć firmę doradczą do pomocy w odzyskaniu kilku milionów złotych z tytułu podatku od zrealizowanych w mieście w latach 2011-2015 inwestycji. Pytanie, jakie skutki dla samorządów pociągnie za sobą plan Morawieckiego, pozostaje jednak nadal otwarte. Wicepremier obiecuje bardziej zrównoważony rozwój kraju. – Przykład z programem 500 plus pokazał, że jego powodzenie zależy od samorządów. Jeśli one zawiodą, to plan Morawieckiego upadnie, a wyzwania i obowiązki, jakie spadły na władze lokalne, są ogromne – mówi ekonomista Janusz Kobeszko, ekspert Forum Od-nowa. g
© Wszelkie prawa zastrzeżone
Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.
