W sytuacji, kiedy za 30 lat Niemcy nie będą już potęgą gospodarczą, a Rosja znajdzie się w rozsypce, Polska, ze świetnie wykształconym społeczeństwem, urośnie do roli regionalnej potęgi, z ambicjami odgrywania ogromnej roli na arenie międzynarodowej – mówił niedawno podczas Europejskiego Forum Nowych Idei słynny amerykański politolog George Friedman. Będzie on gościem sesji plenarnej poświęconej strategicznej współpracy gospodarczej Stanów Zjednoczonych oraz Europy Środkowej, zwłaszcza Polski jako lidera regionu. Odbędzie się ona w tym tygodniu w ramach pierwszego Polsko-Amerykańskiego Szczytu Przywództwa: Strefa Inwestycji (Polish American Leadership Summit – PALS) w Miami. Plan sesji jest imponujący.
300 uczestników, dziewięć paneli dyskusyjnych, trzy dni dyskusji na sesjach plenarnych, sesjach networkingowych i wieczornych, do tego gala wręczenia nagród i wielki bal polonijny. A na koniec specjalna ekskluzywna sesja VIP, która odbędzie się w Mar-a-Lago, nazywanym przez Donalda Trumpa „Zimowym Białym Domem”. To pierwsza taka inicjatywa łącząca relacje polityczne i gospodarcze pomiędzy oboma krajami. – Ideą tego spotkania jest silne wsparcie na poziomie decydentów biznesowych wielu deklaracji politycznych w obszarze gospodarczym, które padają w relacjach między Polską a Stanami. Chcemy – poprzez to spotkanie – wprowadzać je w życie – mówi Michał M. Lisiecki, prezes PMPG (wydawcy „Wprost”) i pomysłodawca szczytu. – Wydarzenie ma dla Polski charakter strategiczny, gdyż umożliwia dialog zarówno na najwyższych szczeblach rządowych, jak i na płaszczyźnie biznesowej, w tym transferu wiedzy pomiędzy przedsiębiorstwami – mówi Zbigniew Pisarski, prezes Fundacji im. Kazimierza Pułaskiego, która jest współorganizatorem szczytu. Zaproszeni goście to przedstawiciele polskich władz. Wśród nich Jerzy Kwieciński, minister inwestycji i rozwoju, Anna Maria Anders, sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Adam Hamryszczak, podsekretarz stanu w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju, Mariusz Orion Jędrysek, główny geolog kraju, Andrzej Piotrowski, wiceminister energii, czy Paweł Soloch, szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego. Ale będą też szefowie największych polskich firm: prezes PGE Henryk Baranowski, szef KGHM Polska Miedź Radosław Domagalski, Filip Grzegorczyk, prezes Tauronu, Marcin Jastrzębski, szef Lotosu, czy Mirosław Kowalik zarządzający poznańską Eneą. Będzie też Paweł Borys, prezes Polskiego Funduszu Rozwoju. Konferencję honorowym patronatem objął prezydent Andrzej Duda.
Energetyka kluczem
Pomimo ostatniego kryzysu związanego z nowelizacją ustawy o IPN gospodarcze i biznesowe stosunki pomiędzy Polską a USA są bardzo dobre. W ciągu ostatnich 25 lat amerykańskie firmy zainwestowały w Polsce 91 mld zł. – Ogromnym plusem polskiego rynku są produkcja, technologia oraz innowacje na bardzo wysokim poziomie – mówi Tony Housh, prezes Amerykańskiej Izby Handlowej w Polsce. Krzysztof Szczerski, doradca prezydenta ds. spraw zagranicznych, mówi, że relacje Polska – USA są już „zaawansowanym partnerstwem”. – To będzie przynosić dobry efekt dla bezpieczeństwa naszego regionu, dla bezpieczeństwa Polski, dla rozwoju gospodarczego Polski, a także może promieniować na cały region i Europę – tłumaczy. Pod koniec stycznia Polskę odwiedził sekretarz stanu USA Rex Tillerson, który ma ogromne doświadczenie biznesowe. Przez lata był szefem petrochemicznej spółki ExxonMobil, jednej z najważniejszych korporacji świata. Tematami rozmów – także z Jarosławem Kaczyńskim – była współpraca wojskowa i energetyczna. Tillerson zapewniał, że USA są gotowe dostarczać Polsce skroplony gaz LNG. Powtórzył też, że Stany Zjednoczone sprzeciwiają się budowie gazociągu północnego Nord Stream 2. To dlatego wśród trzech najważniejszych ścieżek dyskusyjnych szczytu dwie poświęcone są energetyce i współpracy wojskowej.
Polsko-amerykański atom
Wśród zapowiadanych uczestników szczytu jest m.in. wiceminister energii Andrzej Piotrowski, który odpowiada za budowę nowej elektrowni atomowej. Kto ją zbuduje? Nieoficjalnie wiadomo, że na stole są w tej chwili dwie oferty, w tym jedna ze strony USA. Miał ją przedstawić osobiście Donald Trump podczas wizyty w Polsce. – USA mogą być dla Polski wartościowym dostawcą technologii dla siłowni jądrowej, a także doskonałym partnerem technologicznym w zakresie rozwoju nowych technologii i zarazem gałęzi, jak magazyny energii, elektromobilność czy technologii blockchain – mówi Zbigniew Pisarski z Fundacji im. Pułaskiego. Nie mniej ważne są kwestie importu z USA skroplonego gazu LNG. W ubiegłym roku Polska zawarła długoterminowy kontrakt na jego dostawę pomiędzy PGNiG a amerykańskim Cheniere Energy. To pierwsza tego typu umowa między Stanami a krajem Europy Środkowej. Dzięki niej Polska – jak mówią eksperci – może się stać oknem eksportowym USA na dostawy i przesył gazu na południe Europy. Coraz głośniej też o współpracy w zakresie dostawy ropy dla polskich koncernów paliwowych, a także spotowych dostaw węgla, którego pierwsze dostawy z USA w tym roku zrealizował Węglokoks. Są też inne tematy, które choć nie mają takiego rozgłosu medialnego, to z punktu widzenia nowych technologii są kluczowe. Polska ma np. działki na Atlantyku oraz na Oceanie Spokojnym. Są tam konkrecje polimetaliczne z kluczowymi pierwiastkami, takimi jak mangan, wanad, molibden, nikiel, miedź. O pracach nad ich wydobyciem będzie mówił Mariusz Orion Jędrysek, główny geolog kraju i pełnomocnik rządu ds. polityki surowcowej państwa.
Obrona i technologie
Drugim kluczowym tematem do rozmów jest obronność. Trwająca w Polsce modernizacja sił zbrojnych to wielka szansa, by wykorzystać potencjał amerykańskiego przemysłu zbrojeniowego. Przykładem może być zakup przeciwrakietowego systemu Patriot. Amerykanie nieoficjalnie dają do zrozumienia, że są skłonni obniżyć cenę na nie oraz skrócić termin dostawy sprzętu. Cały czas trwają negocjacje dotyczące offsetu, który ma być dla polskich firm transferem technologii. – Dokument offsetowy liczy ponad 5 tys. stron i zawiera szczegółowe opisy projektów oraz konkretne listy intencyjne z odbiorcami transferu technologii. Listy te uwzględniają szeroką gamę technologii, od systemów dowodzenia i kontroli do wyrzutni pocisków – zapewnia John Baird, wiceprezes ds. zintegrowanych systemów obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej na Polskę w Raytheon Integrated Defense Systems. Na szczycie o politycznych wymiarach polskiego bezpieczeństwa będzie mówił szef BBN Paweł Soloch, a o amerykańskiej obecności wojskowej w Europie – Susan Elliot, w latach 2015-2017 zastępca dowódcy wojsk USA w Europie. „Organizowane przez Państwa forum przedsiębiorców, polityków oraz przedstawicieli mediów będzie doskonałą okazją do omówienia i wzmocnienia polsko-amerykańskich relacji gospodarczych” – napisała w piśmie do organizatorów szczytu Kancelaria Prezydenta.
© Wszelkie prawa zastrzeżone
Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.
Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy tygodnika Wprost.
Regulamin i warunki licencjonowania materiałów prasowych.