Lepiej zapobiegać niż leczyć – ta stara zasada doskonale się sprawdza także w przypadku zwierząt. Podstawowym obowiązkiem odpowiedzialnego właściciela czworonoga jest dbanie o regularne szczepienie i odrobaczanie psa czy kota. Dotyczy to nie tylko zwierząt wychodzących z domu, lecz także tych spędzających w nim całe życie. Groźne wirusy czy pasożyty mogą zostać przyniesione na ubraniach czy butach właścicieli. Obowiązkiem, o którym w Polsce wciąż wielu właścicieli czworonogów zapomina, jest także sprzątanie po swoim zwierzęciu. I nie chodzi tu tylko o względy estetyczne, ale przede wszystkim o zdrowie. Odchody psa mogą zawierać szkodliwe bakterie, pierwotniaki czy jaja pasożytów. Zdrowy pies lub bawiące się na trawniku dziecko narażone są na kontakt z nimi i ryzyko zarażenia.
Pierwsze tygodnie razem
Młode koty i psy, podobnie jak niemowlęta, są szczególnie narażone na choroby. Dlatego przez pierwsze tygodnie powinny być chronione przed kontaktami z obcymi zwierzętami a także środowiskiem, nad którym nie mamy kontroli. W przypadku psów kwarantanna może skończyć się najpóźniej po trzeciej turze szczepień, czyli standardowo w 14-16 tygodniu życia, jednak jej długość zależy od wielu czynników, zatem warto zapytać o to lekarza weterynarii podczas wizyty pediatrycznej.
Kocięta powinny unikać kontaktu z obcymi kotami przed przyjęciem całego cyklu szczepień, by nie narażać się na zarażenie kocim katarem. Inną niebezpieczną chorobą młodych kotów jest panleukopenia, nazywana także kocim tyfusem. Najbardziej narażone są na nią kocięta między czwartym tygodniem a czwartym miesiącem życia. Jej objawami są ostra biegunka i wymioty, osłabienie i apatia. Nieleczona choroba może doprowadzić do śmierci zwierzęcia.
Śmiertelne w skutkach może być także zakażenie wirusem białaczki kotów (FeLV). Częstość jej występowania jest znacznie mniejsza niż kataru kociego czy panleukopenii, ale jest to jedna z tych chorób kotów, której można zapobiegać poprzez rutynowe szczepienia.
U psów do najczęściej występujących chorób wieku szczenięcego należy nosówka, parwowiroza i choroba Rubartha – wszystkie wywołane przez wirusy. Nosówka atakuje najczęściej psy w wieku dwóch-pięciu miesięcy, charakterystyczne są dla niej wysoka gorączka, brak apetytu, zaczerwienie błon śluzowych oraz wysięk z oczu i nosa. Szybkie rozpoznanie choroby daje szanse na wyleczenie. W przypadku nosówki ogromne znaczenie mają szczepienia oraz unikanie innych zwierząt w okresie podatności na zakażenie. Parwowiroza, czyli tzw. psi tyfus, zaczyna się od silnej krwawej biegunki i gwałtownych wymiotów. Wywołuje ją wirus, który niezwykle łatwo przenosi się na inne zwierzęta, a podatne na zakażenie są już najmłodsze szczenięta. Chorobę diagnozuje się na podstawie objawów klinicznych i badania kału. Jest możliwe podjęcie leczenia zakażonego psa, jednak w zależności od stanu zwierzęcia oraz jego wieku rokowanie może być ostrożne.
Choroba Rubharta, czyli wirusowe zapalenie wątroby, jest podstępna. Może mieć charakter nadostry, a nagła śmierć szczenięcia następuje zwykle, zanim jeszcze pojawią się jakiekolwiek objawy. Często jednak może dojść do samowyleczenia, co uzależnione jest od wieku zwierzęcia.
Koci katar w pigułce
Chorobę wywołują dwa różne wirusy: herpeswirus kotów typu 1 (FHV) lub kaliciwirus kotów (FCV). W przypadku pierwszego kot cierpi zazwyczaj na stany zapalne jamy nosowej i spojówek, czasem rogówki oka. Drugi wywołuje dodatkowo owrzodzenia w jamie ustnej, co powoduje niechęć do jedzenia.
Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania chorobie są szczepienia. Ważna jest także ochrona – zwłaszcza kociąt – przed kontaktem z wirusem: należy izolować je od kotów wychodzących lub jeżdżących na wystawy. Warto rozważyć zaszczepienie kociąt podczas wizyty domowej zamiast w lecznicy weterynaryjnej.
Kociego kataru nie da się wyleczyć domowymi sposobami. W początkowym stadium leczy się go przede wszystkim lekami przeciwzapalnymi i preparatami stymulującymi odporność. W razie utrzymującej się infekcji korzysta się także z antybiotykoterapii dobieranej po wykonaniu posiewu bakterii.
Kocie zdrowie
Kluczową rolę w zachowaniu dobrego zdrowia kotów odgrywają nerki. Pomagają kontrolować ciśnienie krwi, regulować jej przepływ, usuwają zbędne produkty przemiany materii oraz wytwarzają hormony odpowiedzialne za produkcję czerwonych krwinek. Kłopoty z nerkami zaczynają się pojawiać zwykle około siódmego roku życia; dlatego koty, które osiągnęły ten wiek, należy regularnie badać (analiza biochemiczna krwi uwzględniająca profil nerkowy, analiza moczu, USG nerek).
Do najczęstszych chorób nerek u kotów należy przewlekła niewydolność tego narządu. Polega na długotrwałym, postępującym i nieodwracalnym upośledzeniu czynności narządu. Może dotyczyć jednej lub obu nerek.
Koty często cierpią także na nadczynność tarczycy. Wiąże się ona najczęściej z procesem nowotworowym w tym gruczole. Zwierzęta mogą być pobudzone, mają ogromny apetyt, a jednocześnie bardzo chudną; mają wymioty i cierpią na biegunki. U niektórych kotów może dochodzić do pojawienia się objawów dermatologicznych. Decyzję o wyborze sposobu leczenia podejmuje lekarz, który może zaproponować usunięcie tarczycy i suplementację hormonalną lub pozostawienie gruczołu i terapię lekową. Przy dobrze prowadzonym leczeniu zwierzę ma szanse na komfortowe życie.
Zwiększone pragnienie, duży apetyt przy jednoczesnej utracie masy ciała, zmatowiała sierść i ogólne spowolnienie to objawy, które mogą wskazywać na cukrzycę. Ta choroba może się pojawić u kota w każdym wieku, ale najczęściej diagnozuje się ją u zwierząt powyżej dziewiątego roku życia. Aby potwierdzić cukrzycę, konieczne jest badanie moczu oraz badanie krwi. Ponieważ wizyta w klinice i pobranie krwi może być dla kota stresujące, warto wcześniej skontaktować się z lekarzem i umówić na takie badanie, aby zminimalizować dyskomfort zwierzęcia. Chorobę leczy się podobnie jak u ludzi odpowiednią dietą oraz farmakologicznie (leki doustne lub insulina). Na początku terapii wskazane jest też regularne badanie glukometrem poziomu cukru w surowicy.
Przewlekłe choroby psów
Psy podobnie jak ludzie chorują na serce. Częstą chorobą jest u nich niewydolność serca, które jest niezdolne do pompowania krwi tak, by krążyła po całym organizmie. We wczesnych stadiach choroby serca organizm sam uruchamia mechanizmy kompensujące niedomagania. Gdy przestają wystarczać, pies staje się wyraźnie zmęczony, traci chęć do zabawy, pojawiają się kaszel i trudności z oddychaniem. W cięższych przypadkach może dochodzić do chudnięcia i omdleń. W razie stwierdzenia takich objawów u psa należy udać się po pomoc do lekarza weterynarii. Obecnie dostępne są nowoczesne i skuteczne leki umożliwiające poprawę komfortu i wydłużenie życia zwierzęcia. Sztywny lub nieregularny chód, kulawizna, wylizywanie lub ogryzanie okolic stawów to objawy, które mogą wskazywać na chorobę zwyrodnieniową stawów. Zdrowe i prawidłowo funkcjonujące chrząstki to warunek tego, by staw mógł normalnie funkcjonować, a pies poruszać się bez bólu. Chrząstka to tkanka, która ma niewielką zdolność do samonaprawy, dlatego u psów ze zwyrodnieniem stawów konieczne jest podawanie suplementów i leków przeciwdziałających rozwojowi choroby i stanom zapalnym. Z chorób neurologicznych najczęstsza u psów jest padaczka – dotyka 1-2 proc. populacji tych zwierząt, przy czym niektóre rasy – jak beagle, bokser, collie, cocker spaniel, golden retriever, labrador, jamnik, pudel, wilczarz irlandzki lub owczarek belgijski – są na nią podatne statystycznie od kilku do kilkunastu razy częściej. Zwierzęta dotknięte tą chorobą nie powinny być rozmnażane. Ze względu na charakter choroby, a także szerokie możliwości diagnostyczne i terapeutyczne, jeżeli właściciel podejrzewa padaczkę powinien zgłosić się na konsultację do lekarza weterynarii.
Kalendarz szczepień
Psy
6.-8. tydzień – nosówka, parwowiroza, parainfluenza, choroba Rubartha, leptospiroza
12.-16. tydzień – nosówka, parwowiroza, parainfluenza, choroba Rubartha, leptospiroza, wścieklizna
Uwaga! Dawkę przypominającą szczepionki podajemy po roku, a następnie co kilka lat. Szczepienie przeciwko wściekliźnie należy powtarzać co roku. Warto pamiętać, że decyzje o terminach szczepień oraz o rodzaju szczepionki ustala zawsze lekarz weterynarii w odniesieniu do konkretnego pacjenta.
Koty
8. tydzień – koci katar (herpeswirus typ 1, kaliciwirus), panleukopenia, szczepienie dodatkowe: białaczka
12. tydzień – koci katar (herpeswirus typ 1, kaliciwirus), panleukopenia, szczepienie dodatkowe: białaczka i wścieklizna
16. tydzień – koci katar (herpeswirus typ 1, kaliciwirus), panleukopenia
Uwaga! Dawkę przypominającą szczepionki podajemy po roku, a potem w zależności od trybu życia zwierzęcia oraz szczepionki – co roku lub co dwa-trzy lata.
Pasożyty wewnętrzne
Nicienie (np. glisty, włosogłówki, tęgoryjce), tasiemce (np. psi, bąblowcowy), lamblie (giardia) to pasożyty, które najczęściej atakują psy i koty.
Zarazić się mogą nimi nie tylko zwierzęta wychodzące z domu, lecz także te, które na stałe w nim przebywają – pasożyty można przynieść do mieszkania na podeszwach butów. W przypadku kotów pierwsze odrobaczenie należy wykonać w trzecim tygodniu po urodzeniu, następne co dwa tygodnie do momenty odsadzenia; kolejne dawki należy podawać co miesiąc do ukończenia szóstego miesiąca życia. Dorosłe koty należy odrobaczać co trzy miesiące.
U szczeniąt pierwsze odrobaczenie trzeba wykonać w drugim-czwartym tygodniu życia, a następne na siedem dni przed szczepieniami. Kolejne odrobaczenia przeprowadza się co miesiąc do ukończenia przez psa szóstego miesiąca życia, a u psów dorosłych – co trzy do sześciu miesięcy.
Pasożyty zewnętrzne
Pajęczaki (np. kleszcze, świerzbowce, nużeńce) i owady (pchły, wszy i wszoły) to najczęściej występujące pasożyty zewnętrzne zwierząt domowych. Mogą wywoływać nie tylko groźne choroby, lecz także przyczyniać się do zarażenia pasożytami wewnętrznymi. Tak jest np. w przypadku pcheł, które mogą przenosić stadia larwalne tasiemca. Pchły mogą doprowadzić także do silnych stanów zapalnych skóry.
Wszy i wszoły przypominają białe ziarenka przylepione do sierści. Żywią się krwią i naskórkiem.
Nużeńce wywołują zapalenie mieszków włosowych oraz infekcje bakteryjne i grzybicze. Inwazja nużeńców może rozwijać się u szczeniąt i psów dorosłych, objawiając się zmianami dermatologicznymi.
Świerzbowiec atakuje uszy zwierzęcia. Wydzielina uszna przypomina wtedy sypaną kawę – jest brązowoczarna i sucha, wypada z uszu, kiedy zwierzę się drapie.
Najczęstszymi pasożytami zewnętrznymi są kleszcze, które przenoszą pierwotniaki i bakterie wywołujące groźne choroby, np. babeszjozę, boreliozę
Dobro wraca
Dlaczego warto dbać o zdrowie naszych pupil? Pomińmy oczywisty argument, że dbamy o tych, których kochamy. Zwierzęta mają również pozytywny wpływ na nasze zdrowie i poprawiają jakość naszego życie. Średniowieczna lekarka Hildegarda z Bingen powiedziała kiedyś: „Daj człowiekowi psa, a jego dusza zostanie uzdrowiona”. Istnieją dowody na to, że obecność zwierząt w domu przyczynia się do poprawy samopoczucia ludzi. Co więcej, pacjenci cierpiący na poważne choroby doświadczają, jak cenne jest wsparcie ze strony czworonożnych przyjaciół. Zatem zwierzęta mogą być towarzyszami, przyjaciółmi, członkami rodzin i opiekunami. Kolejną, równie ważną korzyścią z posiadania czworonoga jest regularny ruch. Osoby wyprowadzające psa częściej chodzą na spacery, dzięki czemu mają lepszą kondycję. Głaskanie kota jest nie tylko przyjemne, lecz także działa na nas relaksująco. Bo ludzi i zwierzęta łączy niepowtarzalna więź i dotyczy to nie tylko zwierząt towarzyszących, lecz także hodowlanych. Bez względu na to, czy zwierzęta trzymane są z powodów ekonomicznych, czy emocjonalnych, wnoszą wiele korzyści do życia ich właścicieli i ogólnie społeczeństwa.
PARTNER RAPORTU ZWIERZĘTA DOMOWE
Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.
Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy tygodnika Wprost.
Regulamin i warunki licencjonowania materiałów prasowych.
