Siedem filarów opozycji
Udostępnijdodaj Skomentuj
Tygodnik Wprost Wydanie: 42/2019 (1907)
Okładka tygodnika Wprost nr 42/2019 (1907)
Dziękujemy, że jesteś z nami. Tylko prawda jest ciekawa, piszemy o niej wprost.
Czytaj lub pobierz
Platformy prasy cyfrowej:

Siedem filarów opozycji

Dodano: 
Niezależnie od systemu, który będzie panował na zewnątrz, opozycja demokratyczna będzie istniała. Jeśli nie przy Wiejskiej, to w podziemiu.

Czy lepiej być demokratyczną opozycją w autorytarnym państwie, czy autorytarną w demokratycznym? Demokraci w ramach opozycji mają co robić, bo motywuje ich to, czego nie mają, czyli wolność i równość. Jednak praca nad odzyskaniem tych wartości jako fundamentów ustrojowych to praca na lata, zwłaszcza przy tak destrukcyjnym systemie, który zainstalował PiS. Zwolennicy autokracji czy radykalnego katonacjonalizmu byliby bardziej skutecznymi opozycjonistami, ale na krótką metę: lojalność wobec charyzmatycznego autorytetu, który nie rządzi i nie obdarza łaskami swoich wiernych, szybko może ulec wyczerpaniu, chyba że zdarzy się jakaś katastrofa, wielki kryzys lub kataklizm, który wbrew regułom demokracji autokrata wykorzysta, by zdobyć ponadparlamentarne przywództwo. Niezależnie od systemu, który będzie panował na zewnątrz, opozycja demokratyczna będzie istniała, bo nawet demokracja ma swoją „jeszcze-bardziej-demokratyczną” awangardę. Jak nie przy ul. Wiejskiej, to w podziemiu. Opozycji autorytarnej rad dawać nie sposób, bo jako niedemokratyczna nie słucha nikogo prócz wodza; każda swobodna wymiana myśli jest tam herezją. A demokraci czasem słuchają. Z nadzieją na to proponuję siedem filarów opozycji (demokratycznej).

Pierwszym filarem jest wiedza

Wiedza o społeczeństwie, czyli to, jakim społeczeństwem jesteśmy, jak się zmieniamy, jakie zajmujemy postawy, w jaki sposób motywujemy się do działania, jak wreszcie rozumiemy wartości, które deklarujemy. Nie chodzi przy tym o wiedzę sondażową, przy prawdziwej stanowi ona jedynie pewien rodzaj podniety czczej i jałowej; chodzi o solidne badania. Do badań potrzeba ekspertów: socjologów, psychologów, etyków i to nie tylko tych znanych, których raporty po wielekroć zawiodły, ale tych młodych lub bardziej krytycznych, z większą wyobraźnią społeczną i większą paletą pomysłów dotyczących tego, jakimi pytaniami można wydobyć z Polaków i Polek ich mroczne tajemnice. PiS takie badania przeprowadza i z tej wiedzy korzysta, bo Polaków zna znacznie lepiej niż Platforma, która, czy rządziła, czy była w opozycji, taką wiedzą gardziła. Znajomość życia przywódcy i jego intuicje (zawsze męskie) były dla partii wystarczającym drogowskazem działań.

Drugim filarem są instytucje

A właściwie intelektualiści wspierający polityków (think thanki). Nie chodzi przy tym o instytucje, które powołują jedni działacze partyjni, by można było obsadzić jeszcze jedno stanowisko innymi partyjnymi działaczami (jak np. martwy od dłuższego czasu Instytut Obywatelski PO) czy okresowo i w przedwyborczej panice zwoływane gremia ekspertów, lecz o niezależne, krytyczne, inwencyjne grupy intelektualistów, którzy swoją rolę naukowców pojmują jako związaną z zaangażowaniem na rzecz społeczeństwa obywatelskiego, jakości demokracji, etycznych standardów w polityce itp. W ramach think thanków politycy powinni spotykać się z niepolitykami, by oddychać, choć czasem, świeżym intelektualnie powietrzem, by wytrącić się z partyjnej rutyny, by poszerzyć horyzonty i nabywać utraconych w ramach działań partyjnych umiejętności: dialogu, argumentacji, negocjacji czy przywództwa. To ostatni moment, by w ramach think thanku skorzystać z osiągnięć humanistyki i humanistów, bo obecna reforma (Gowina) ma na celu ich ostateczne zniszczenie.

Artykuł został opublikowany w 42/2019 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 42/2019 (1907)

  • Nie obudziliśmy się w innej Polsce14 paź 2019, 6:00 — Wszystko, co przewidzieli, wypadło zupełnie inaczej albo trochę inaczej, czyli także zupełnie inaczej” – pisała polska noblistka (ta sprzed lat) Wisława Szymborska. Sytuacja, w której przychodzi mi pisać niniejszy wstępniak, to czarny sen każdego...3
  • Niedyskrecje parlamentarne14 paź 2019, 6:00 — Końcówka ubiegłego tygodnia, a zarazem końcówka kampanii przebiegła w Koalicji Obywatelskiej w ponurych nastrojach.6
  • 7 dni dookoła świata14 paź 2019, 6:00 — Nobel dla etiopczyka Ekologiczna aktywistka Greta Thunberg nie przekonała komitetu noblowskiego do swojej kandydatury. Pokojową Nagrodę Nobla dostał etiopski premier Abiy Ahmed, któremu udało się zakończyć trwającą kilkadziesiąt lat wojnę z...8
  • Obraz tygodnia14 paź 2019, 6:00 — Wygrana Ola Kot Prezenterka Eska TV i uczestniczka „Tańca z gwiazdami” otrzymała nagrodę Joy Influencer Roku dla najbardziej kreatywnych i wpływowych twórców w sieci Przegrana Monika Janowska Żona znanego prezentera dość niestosownie zaatakowała...12
  • Nobel z dredami14 paź 2019, 6:00 — Potrzebowaliśmy tej feministki z dredami” – napisał o Oldze Tokarczuk po ogłoszeniu werdyktu Akademii Szwedzkiej brytyjski „The Guardian”.14
  • Chętnie zagram w komedii14 paź 2019, 6:00 — Rozmowa z Łukaszem Simlatem, aktorem.16
  • Kwestia pierwszeństwa14 paź 2019, 6:00 — Krótko przed wyborami cztery główne polskie partie podpisały Pakt dla Zdrowia. Stało się to na skutek akcji podjętej przez redakcję jednej z gazet, działającej zapewne z dobrych pobudek. W Polsce popularny jest bowiem pogląd, że do tego, by...18
  • Co wybraliśmy14 paź 2019, 6:00 — Publicyści i felietoniści „Wprost” oraz wybitni komentatorzy życia politycznego przewidują, jaki będzie powyborczy układ władzy, dają przestrogi dla rządzących i udzielają rad opozycji19
  • Siedem filarów opozycji14 paź 2019, 6:00 — Niezależnie od systemu, który będzie panował na zewnątrz, opozycja demokratyczna będzie istniała. Jeśli nie przy Wiejskiej, to w podziemiu.19
  • Jaką drogą pójdzie prawica14 paź 2019, 6:00 — Jarosław Kaczyński stworzył wyjątkowo stabilną formację z trzech kijków trekkingowych: pretensji do świata, patriotyzmu i wydatków socjalnych.20
  • Stracona lekcja liberałów14 paź 2019, 6:00 — Ostatnie cztery lata opozycja kompletnie przespała. Cytując Talleyranda, można ją ocenić bardzo krótko: „Nic nie zrozumieli i niczego się nie nauczyli”.20
  • Nadchodzi czas wewnętrznych konfliktów14 paź 2019, 6:00 — Przyszła kadencja będzie się dzieliła na dwie części – do wyborów prezydenckich i po nich. Prawdziwe rządzenie rozpocznie się od czerwca 2020 r.30
  • Utrzymamy wzrost gospodarczy14 paź 2019, 6:00 — Trudno powiedzieć, jakie będą rządy PiS w przypadku utrzymania przez tę partię władzy, bo to, co się zapowiada przed wyborami, wcale nie musi być realizowane po nich. Pewne tendencje można jednak przewidzieć.31
  • 500 plus do poprawki14 paź 2019, 6:00 — Sądzę, że zarówno PiS, jak i opozycja zechcą zracjonalizować program 500 plus i zaadresować go do osób o niższych dochodach – mówi Leszek Miller, były premier, europoseł SLD.32
  • Osłabnie pozycja Kaczyńskiego14 paź 2019, 6:00 — Do wyborów prezydenckich partie dotychczasowej opozycji będą scalać wspólne ataki na Andrzeja Dudę – przewiduje Jan Rulewski, senator PO.33
  • Jestem pesymistą, który chciałby się mylić14 paź 2019, 6:00 — Kolejna kadencja PiS to ewolucja według wzorca węgierskiego. Z kolei rządy opozycji to impas – przewiduje Ryszard Bugaj, ekonomista.34
  • Nobel dla Polki14 paź 2019, 6:00 — Olga Tokarczuk laureatką przyznanej z rocznym poślizgiem Literackiej Nagrody Nobla za 2018 rok! Wygląda na to, że literatura jest w Polsce potęgą – w żadnej z pozostałych noblowskich dyscyplin nie odnosimy nawet zbliżonych do niej sukcesów.35
  • Staram się nie marnować papieru14 paź 2019, 6:00 — – Chcę opowiadać o sprawach, które mają szansę się przyczynić do przemiany rzeczywistości na lepsze – mówiła Olga Tokarczuk, nowa polska noblistka.40
  • Oni przeminą, Ona zostanie14 paź 2019, 6:00 — Nowa noblistka będzie pokazywać światu inną Polskę niż ta, którą widać na zdjęciach z warszawskiego Marszu Niepodległości 11 listopada czy marszu równości w Białymstoku.46
  • Obywatele świata14 paź 2019, 6:00 — Tokarczuk daje dowód, że dla artysty polskie korzenie są najcenniejsze, gdy pozwalają lepiej rozumieć siebie i innych ludzi.47
  • Tkwimy w zapaści14 paź 2019, 6:00 — Jak nasze państwo ma być zdrowe, skoro mamy problemy ze służbą zdrowia i dzieci, które nie są zaopiekowane przez stabilny system edukacji? – pyta Ewa Drzyzga, dziennikarka.48
  • Łowienie przedsiębiorców14 paź 2019, 6:00 — Podrabiają faktury za prąd, obiecują unijne dotacje, żądają pieniędzy za wpisy do rejestrów. Dopiero co otworzyłeś firmę? Przygotuj się na atak naciągaczy. Jednym z nich jest nawet były radny i wieloletni dyrektor w dużym banku.55
  • Wielki comeback emeryta14 paź 2019, 6:00 — Polsce może zabraknąć 3 mln pracowników. Ukraińcy nie wystarczą, więc pracodawcy przypomnieli sobie o rzeszy 9 mln polskich seniorów. Mają to, czego nie mają młodzi: nie rzucają z dnia na dzień papierami i nie gapią się w smartfony.58
  • hossa bessa14 paź 2019, 6:00 — CYTAT TYGODNIA „Za pięć lat polski mistrz będzie grał w fazie grupowej Ligi Mistrzów. Nie rzucam słów na wiatr. PKO BP jest warte więcej niż Commerzbank, wytyczamy drogę klubom” Zbigniew Jagiełło, prezes PKO BP Polak na Marsie Polskie uniwersytety...61
  • Znane i nieznane Orły Wprost14 paź 2019, 6:00 — Wśród laureatów nagrody w województwie łódzkim znalazło się wiele spółek należących do dużych zagranicznych koncernów. Nie zabrakło również polskich firm rodzinnych.62
  • Biznes kontra smog14 paź 2019, 6:00 — Sadzą drzewa, uczą dzieci, jak powstaje smog, promują ekologiczne piece i jazdę na rowerze. Polscy przedsiębiorcy włączyli się do walki ze smogiem. Idzie im to całkiem nieźle.64
  • Przyszłość miast14 paź 2019, 6:00 — We wrocławskim Centrum Kongresowym przy Hali Stulecia odbył się Międzynarodowy Kongres „Economy of a Water City”. W obradach, spotkaniach i dyskusjach brali udział światowej klasy specjaliści z zakresu gospodarki, ekologii, urbanistyki, a także...66
  • Innowacyjny sposób na tradycyjne źródła14 paź 2019, 6:00 — Dywersyfikacja dostaw gazu jest kluczowa dla bezpieczeństwa energetycznego.68
  • Innowacje w eventach14 paź 2019, 6:00 — Najnowsze technologie, takie jak wirtualna rzeczywistość i rozszerzona rzeczywistość, są powszechnie wykorzystywane na eventach – mówi Jarosław Pyzel, wiceprezes zarządu firmy Konferental sp. z o.o.70
  • Miasto przeciw państwu14 paź 2019, 6:00 — Powtarzające się od kilku miesięcy protesty stają się coraz bardziej brutalne, bo mieszkańcy byłej brytyjskiej kolonii po prostu nie chcą być częścią Chin. Powstańcy mają swoich męczenników, a nawet hymn, który bardzo nie podoba się władzom w...72
  • Kurdyjski węzeł Trumpa14 paź 2019, 6:00 — Prezydent USA zaakceptował turecką inwazję w Syrii, żeby odwrócić uwagę od groźby impeachmentu, a także odciągnąć Turcję od sojuszu z Rosją i Iranem.76
  • Jelita – tu zaczyna się zdrowie14 paź 2019, 6:00 — Coraz częściej nazywane są „drugim mózgiem”, i nie bez powodu. Mikroflora jelitowa odpowiada za metabolizm, odporność, a nawet nasz nastrój.78
  • Doczekamy się kosmicznej turystyki14 paź 2019, 6:00 — Najwięksi tego świata znów chcą uczestniczyć w podboju kosmosu – mówi dr Alexander Nawrocki, jedyny Polak, który został dyrektorem NASA.80
  • W obronie człowieczeństwa14 paź 2019, 6:00 — Fałszywy ksiądz z „Bożego Ciała” Jana Komasy mógłby się stać jednocześnie wzorem i wyrzutem sumienia wielu kapłanów polskiego Kościoła. Instytucji zrażającej do siebie nawet ludzi, którzy spędzili w niej życie.84
  • Pull up!14 paź 2019, 6:00 — Masz przed sobą najwyżej minutę życia. Za towarzysza drugiego pilota. Nie stanowi dla ciebie pociechy, że umierając, pociągniesz za sobą cały mały świat – 300 opalonych turystów i 13 osób opalonej załogi. To cię nie pociesza, wręcz przeciwnie –...86
  • Wydarzenie14 paź 2019, 6:00 — Całość W tym roku mija pół wieku od ukazania się „Historii literatury polskiej”, którą napisał Czesław Miłosz. Była to książka zaplanowana jako podręcznik dla amerykańskich studentów. Sam nazywał przedsięwzięcie „niemożliwym”, a jednak zakończył...88
  • Film14 paź 2019, 6:00 — Ikar w PRL-u To musi się samo w tobie uwolnić. Jeśli się nie uwolni, będziesz jak wielu innych dobrych pianistów. Ale jak coś się uda, staniesz się wyjątkowy” – mówi w „Ikarze. Legendzie Mietka Kosza” nauczycielka fortepianu do ucznia. Udało się....89
  • Muzyka14 paź 2019, 6:00 — Ojczysty rap Oto jeden z tych zakamarków polskiego hip-hopu, do którego słuchacze rapowi zaglądają niechętnie. Produkcja „Ducha oporu” sprawia, że bydgosko-warszawski duet Bisz/Radex wymyka się gatunkowym klasyfikacjom i fascynuje wielością...90
  • Książka14 paź 2019, 6:00 — Odrzucana córka CÓRKA STEVE’A JOBSA (TAK, TEGO OD APPLE’A) OPOWIADA O SWOIM ŻYCIU i nie jest to historia beztroskiego życia córki jednego z najbogatszych ludzi świata. Jobs porzucił jej matkę i konsekwentnie wypierał się ojcostwa, nawet wbrew...91
  • Kalejdoskop14 paź 2019, 6:00 — Tron we krwi Serialowa Katarzyna Wielka nie mrugnie okniem, wydając decyzję o zabiciu politycznych oponentów. Do męża Piotra III też nie ma sentymentu – pozbawia go najpierw rządów, a potem życia. Miłość to dla niej waluta, za którą może sobie...92
  • Od „Metra” wszystko się zaczęło14 paź 2019, 6:00 — Co mnie inspiruje mówi Adam Sztaba kompozytor, pianista, aranżer, dyrygent i producent muzyczny93
  • Babka po moniecku14 paź 2019, 6:00 — Kto raz spróbował tego smakołyku z ziemniaków, pokrytego złotobrązową skórką, z widocznymi po przekrojeniu skwarkami w kremowej masie, nie zapomni go już nigdy. Czemu właśnie babka? Czy dlatego, że taka smakowita i pulchna? Babka ziemniaczana,...94
  • Krawiectwo w stylu zero waste14 paź 2019, 6:00 — Gdybym chciała przestać kupować, byłabym w stanie uszyć sobie wszystko, łącznie z bielizną. Po dwudniowym kursie szewskim wiem nawet, jak zrobić sobie buty.96
  • Zrób sobie… Rydzyka14 paź 2019, 6:00 — Jasnowidza pytamy, co nas czeka po wyborach? – Znów będziecie płacić na Rydzyka!98