Książka

Odkrywanie Lema

Twórczość Lema wraca. Kilka lat temu można było odnieść wrażenie, że fala młodej polskiej fantastyki naukowej przesłoniła dorobek wielkiego mistrza, ale widać, że klasyka się nie daje. Proza Lema znów jest systematycznie wznawiana, regularnie ukazują się jego utwory w formie audiobooków, a w ciągu ostatnich miesięcy pojawiły się przynajmniej trzy książki o jego twórczości. No i teraz mamy nowy wybór jego opowiadań – szczególny, bo autorstwa syna pisarza, Tomasza Lema. Osobisty, inny od wszystkich dotychczasow ych. Otwiera go zapomniane opowiadanie, opublikowane w 1947 r. w „Tygodniku Powszechnym”, o tęsknocie za uczuciem i o sile wyobraźni. Przy okazji dowiadujemy się od syna pisarza ciekawostki, że miało ono istotny wpływ na matrymonialną stronę życia autora „Solaris”. Zamyka zaś książkę mało znany wizyjny tekst „Czarne i białe” będący – jak zdradza syn pisarza – zapisem snu o tym, że ani zło nie zwycięży w odwiecznej walce z dobrem, ani też dobro ostatecznie nie zatriumfuje, bo w sumie są nierozłączne. Pomiędzy tymi dwoma utworami rozdzielonymi dystansem blisko 40 lat znalazło się kilkanaście opowiadań wyjętych ze znanych cyklów Lema: „Cyberiada”, „Dzienniki gwiazdowe”, „Opowieści o pilocie Pirxie” oraz dwóch zbiorów recenzji nieistniejących książek. W ich układzie nie ma porządku chronologicznego, ale jest porządek wynikający z wiedzy syna o tajemnicach twórczości ojca. Są to bowiem opowiadania w szczególny sposób pokazujące, jak Lem ubierał w fantastycznonaukowy kostium ukryte głęboko dramatyczne wspomnienia i życiowe traumy. Dla tych, którzy dobrze znają twórczość pisarza, lektura tej książki może być ciekawą propozycją nowego spojrzenia na nią. LB