Tygodnik Wprost Wydanie: 49/2002 (1045)
Okładka tygodnika Wprost nr 49/2002 (1045)
Dziękujemy, że jesteś z nami. Tylko prawda jest ciekawa, piszemy o niej wprost.
Czytaj lub pobierz
Platformy prasy cyfrowej:

Żywy kapitał

Dodano:   /  Zmieniono: 
Bagong bayani, czyli bohaterowie pracy kapitalistycznej
W 2000 r. zatrudnieni na kontraktach zagranicznych zarobili 73 mld dolarów - wynika z danych Międzynarodowego Funduszu Walutowego. To niemal 40 razy więcej niż w 1970 r. W 2002 r. ta liczba zbliży się do 100 mld USD. Niemal jedną piątą tortu zgarniają Filipińczycy. Nazywają ich w ojczyźnie bagong bayani, co w tutejszym języku tagalog oznacza "nowy bohater". Brak kapitału i nadmiar siły roboczej od dawna były zmorą Filipin, nazywanych kiedyś chorym człowiekiem Azji. Rafael Buenaventura, prezes Banku Narodowego Filipin, uważa, że jest już za późno, by stworzyć na miejscu konkurencyjny przemysł. "Mamy jednak inne bogactwo: wykształconych, mówiących po angielsku pracowników" - twierdzi Buenaventura.

Filipiński patent
Współczesny kapitał to w rzeczywistości chmury elektronów krążących w sieciach komputerowych wokół Ziemi. Jeżeli gdzieś zatrzymają się na dłużej, maleje tam bezrobocie, a ludzie zaczynają normalnie żyć. Mimo że przeciwnicy globalizacji atakują wielkie koncerny, które - według nich - żerują na postępie technicznym i pomnażają przychody, przemieszczając się ponad granicami państw, dla miliardów zwykłych ludzi koncerny i ich wielkie pieniądze są mile widzianym gościem - państwa i samorządy konkurują z sobą o ich względy. Kapitał kieruje się jednak logiką zysku, a nie dobroczynności i jego elektroniczna moc gromadzi się tylko w niektórych miejscach. Wielu ludzi, by się wyrwać z biedy, może zrobić jedno: wyruszyć tam, gdzie kapitał szuka pracowników.
Program wyjazdów do pracy uruchomił były prezydent Filipin Ferdinand Marcos jeszcze w 1974 r. Pomysł okazał się dużym sukcesem i po kilku latach rząd przekazał organizację wyjazdów prywatnym firmom. Dzisiaj jest to potężny i dobrze zorganizowany przemysł. 1300 agencji zajmuje się rekrutacją, szkoleniami i organizacją podróży. Wykorzystując nowoczesne technologie telekomunikacji i transportu, ratują gospodarkę kraju i pokazują, że globalizacja może być korzystna nie tylko dla kapitału, ale i dla pracobiorców.

Wędrówka ludu
Filipińskich bagong bayani jest już ponad 7 mln, czyli prawie 10 proc. ludności kraju. Są wśród nich sprzątaczki, inżynierowie, pielęgniarki, murarze, nauczyciele, robotnicy rolni, fryzjerzy, operatorzy dźwigów i kucharze. Aż 25 proc. marynarzy w światowej żegludze morskiej to Filipińczycy. Większość pieniędzy przekazują rodzinom, podtrzymując jednocześnie przy życiu gospodarkę narodową - w zeszłym roku przysłali na Filipiny 8,2 mld dolarów. Nie kolonizują, nie wyjeżdżają do jednego kraju jak Turcy do Niemiec, Algierczycy do Francji czy Meksykanie do USA. Są rozproszeni w 162 państwach. Pracują nie tylko w Ameryce i Europie, można ich spotkać w Kanadzie, Arabii Saudyjskiej, Singapurze, a nawet w Mongolii, Gwinei Równikowej, w Andorze i na Seszelach. Nie tworzą gett i nie tracą tożsamości. Podtrzymują kontakty z rodziną i krajem.
Politycy z innych biednych państw azjatyckich wysyłają do Manili delegacje, by podpatrzyć, jak skorzystać na globalizacji. Niedawno przebywali tu przedstawiciele rządów Sri Lanki, Malezji, Indonezji, Nepalu i Wietnamu. Jacob Nuwa Wea, indonezyjski minister pracy, stwierdził: "Poznaliśmy kilka rozwiązań, które możemy zastosować u nas, na przykład mechanizm ochrony pracowników zagranicznych, przygotowanie kandydatów tak, aby odpowiadali oczekiwaniom pracobiorców i licencjonowanie agencji pośredniczących w zatrudnianiu".

Wirtualny naród
Najlepiej na świecie potrafili wykorzystać możliwości wynikające z globalizacji, do perfekcji opanowali współczesne techniki komunikacyjne - to główna tajemnica sukcesów Filipińczyków w zdobywaniu pracy. Używając nowoczesnych technologii, mogą stale uczestniczyć w życiu swoich rodzin, znajomych i kraju. Tworzą pierwszy wirtualny naród. To właśnie Filipińczycy są mistrzami świata w wysyłaniu i odbieraniu SMS-ów - codziennie fale elektromagnetyczne przenoszą na wyspy ponad 100 mln wiadomości. Za SMS wysłany za granicę Filipińczyk płaci 10 peso, czyli mniej więcej 80 groszy. Za równowartość 25 zł można kupić kartę pozwalającą na wysłanie 300 wiadomości.
Wszędzie, gdzie pracują, bagong bayani uruchamiają strony WWW, które umożliwiają im tworzenie w cyberprzestrzeni wspólnot, wymianę informacji i kontakty z rodziną. Na przykład stronę www.ofwzone.com prowadzą Filipińczycy pracujący w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Działa klub komputerowy, można tu dostać adres e-mailowy, a nawet wziąć udział w kursach języka html, co pozwala na tworzenie własnych stron. Istnieją strony filipińskich pracowników nawet z Cagayan Valley na Hawajach i z wyspy Diego Garcia.
Ostatnio filipińskie organizacje pozarządowe zaczęły uruchamiać tanie centra telekomunikacyjne. Za ich pośrednictwem można wysyłać i odbierać pocztę elektroniczną oraz SMS-y, a także zobaczyć się i porozmawiać z rodziną przez wideotelefon. Takie biura istnieją już w kilku miejscowościach na Filipinach, ale także w Hongkongu i Rzymie.

Polska fala?
Filipińczycy mają azjatycki wygląd, myślą po hiszpańsku i działają po amerykańsku. Historyczne związki z wieloma kulturami i wyspiarskie położenie spowodowały, że to oni najlepiej opanowali globalny rynek pracy. Z powodzeniem jednak mogą ich naśladować inni, szczególnie kraje dotknięte katastrofą bezrobocia, między innymi Polska. Wprawdzie polscy "nowi bohaterowie" nie mówią po angielsku tak świetnie jak ich konkurenci z Filipin, ale za to mają pod nosem ogromny rynek pracy - Unię Europejską.
Czy można się dobrać do tego rynku? Zamiast z góry skazanych na niepowodzenie rządowych programów walki z bezrobociem trzeba zaoferować polskim "nowym bohaterom" tanie kursy języka angielskiego i niemieckiego, przypomnieć, na czym polega solidna praca, dlaczego trzeba być punktualnym, odpowiedzialnym i dbać o dobro firmy. Przypomnieć, że trzeba szanować miejscową kulturę i obyczaje. Nauczyć korzystania z komputerów i Internetu. Przecież telefony komórkowe i łącza internetowe w Polsce też trafiły już pod strzechy.


Autor jest pracownikiem naukowym Akademii Świętokrzyskiej w Kielcach, specjalistą w dziedzinie międzynarodowych stosunków gospodarczych.
Więcej możesz przeczytać w 49/2002 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.

Autor:

Spis treści tygodnika Wprost nr 49/2002 (1045)

  • Śmierć samobójcom8 gru 2002 — Ojciec dyrektor maksymalizuje zyski przy minimalnych nakładach własnych, działając w toruńskim raju podatkowym, czyli na terenie Radia Maryja.3
  • Peryskop8 gru 2002 — Cruise & Cruz Tom Cruise i Penélope Cruz znowu są razem i zamierzają się pobrać (na Malcie) - doniósł brytyjski dziennik "Daily Star". Jedną z druhen Penélope ma być aktorka Melanie Griffith. Drużbą Toma miałby...6
  • Doktor rynek8 gru 2002 — Nic tak nie uczy jak doświadczenie czegoś na własnej skórze. Polacy zauważyli, że nalewanie wody do dziurawej beczki, czyli podnoszenie podatku zdrowotnego bez prywatyzacji służby zdrowia, nie ma sensu. Zauważyli to dopiero, gdy dodatkowej...6
  • Dossier8 gru 2002 — LESZEK MILLER, premier RP "W tym roku rozwijamy się na poziomie 1 proc. PKB, a w przyszłym roku będziemy się rozwijać 3,5 razy szybciej. Jak rozumiem, dla opozycji 3,5 jest mniejsze niż 1. To jest arytmetyka, której nawet w pierwszej...7
  • Z życia koalicji8 gru 2002 — Józef Oleksy zwęszył krew i natura wzięła w nim górę nad dyplomacją. Nasz ulubieniec poczuł, że dość ma już tego ciągłego bycia w odstawce i po rewelacyjnym wyniku wyborczym, jaki uzyskał SLD pod kierownictwem Millera, mnoży żądania....8
  • Z życia opozycji8 gru 2002 — Czas umierać! Janusz Korwin-Mikke zrezygnował z funkcji prezesa Unii Polityki Realnej. Stwierdził, że jest za stary, a od rządzenia (choćby taką ciupiną jak UPR) są młodzi. Jego następcą został jakiś chłopaczyna. Nie będzie miał łatwo. Żeby wyjść...9
  • M&M8 gru 2002 — Radioholizm Skarżyła się Krasula, rycząc przy niedzieli (nie dojona, bo zgoda nie przyszła z Brukseli), że wbrew baranom prawy Polak i katolik to wcale nie to samo co "maryjoholik".10
  • Playback8 gru 2002 — 10
  • Narodziny euro8 gru 2002 — Operację wprowadzania euro od czerwca 2001 r. do lutego 2002 r. dokumentował na zlecenie Europejskiego Banku Centralnego znany fotograf Claudio Hils.10
  • Fotoplastykon8 gru 2002 — 12
  • Poczta8 gru 2002 — Złudzenie za złotówkę Dyrektor generalny Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) Gro Brunland zleciła znanemu ekonomiście z Harvardu, prof. Jeffreyowi Sachsowi, opracowanie raportu na temat zależności pomiędzy systemem zdrowia w różnych...14
  • Kadry8 gru 2002 — 15
  • Luka Rydzyka8 gru 2002 — Radio Maryja nie musi płacić podatków - wynika z ustawy16
  • Wrocław exportowy8 gru 2002 — Expo we Wrocławiu nakręci koniunkturę w czwartej części Polski20
  • Gniew ludda8 gru 2002 — Bez mała 200 lat temu grupy zwolenników Neda Ludda niszczyli maszyny w Yorkshire i Derbyshire. Dziś luddyści przenieśli się do Ożarowa.24
  • Alfabet o Kisielu8 gru 2002 — Ludzie Kisiela o Stefanie Kisielewskim28
  • Trwała tymczasowość8 gru 2002 — Lewicy nie spieszy się do likwidacji Senatu, bo nie ma nawet projektu nowelizacji konstytucji32
  • Giełda i wektory8 gru 2002 — Hossa ŚwiatModlitwa o popytPiątek 29 listopada był - decyzją włoskich biskupów - dniem postu i modlitwy w intencji pracowników przeżywającego kryzys Fiata. "Niech Bóg obdarzy mądrością tych, którzy dokonują...34
  • Zjednoczenie w cenie8 gru 2002 — Ile Kowalski zyska, a ile straci po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej36
  • Magowie zysku8 gru 2002 — Oni pomnożą (lub stracą) twoje pieniądze42
  • Japonia Europy8 gru 2002 — Niemcy stają się hamulcowym Starego Kontynentu46
  • Żywy kapitał8 gru 2002 — Bagong bayani, czyli bohaterowie pracy kapitalistycznej50
  • Światowa liga8 gru 2002 — O inwestorów walczy się latami, traci się ich w ciągu kilku miesięcy52
  • Jak przegrać polski sukces?8 gru 2002 — Polscy politycy zachowują się tak, jakbyśmy piętnastce robili łaskę, że chcemy ją powiększyć53
  • Gust świata8 gru 2002 — Britney Spears, bin Laden i Saddam Husajn to najpopularniejsze osoby w Internecie. Marylka, Frytka - najpopularniejszymi Polkami.56
  • Muszę być odważny8 gru 2002 — Michał Karpiński: Dlaczego polscy kierowcy nie wygrywają w najważniejszych rajdach? Tomasz Kuchar: W światowych eliminacjach biorą udział zespoły fabryczne, które inwestują niebotyczne pieniądze w sprzęt i doskonalenie kierowców....60
  • Pradziadek z klawiaturą8 gru 2002 — Amerykańscy emeryci odkrywają uroki Internetu62
  • Nie czyń drugiemu...8 gru 2002 — Pamiętam, jak w szkole dziwiła mnie scena z "Krzyżaków", kiedy to o mało nie przegraliśmy bitwy pod Grunwaldem, bo król Jagiełło chciał wysłuchać trzeciej mszy świętej z rzędu, a tu nieprzyjaciel nacierał. Na szczęście...64
  • Wszechnica Wiedzy Wszelakiej8 gru 2002 — Miasto na ekranie www.infomapa.pl Nie wiesz, jak dojechać na spotkanie, poszukujesz hydraulika czy apteki w okolicy swojego domu - wskazówki znajdziesz na stronie internetowego przewodnika. Oprócz elektronicznego planu Warszawy i...64
  • Supersam8 gru 2002 — Makijaż na sylwestra W świątecznej kolekcji Celebrate firmy Estée Lauder znalazły się kosmetyki z dwóch przeciwstawnych kolorystycznie linii - Pure Color Velvet (złoty, śliwkowy) i Pure Color Crystal (srebrny, różowy). Dzięki...66
  • Lata tłuste dla chudych8 gru 2002 — Mężczyźni dbają o jedynie słuszną linię68
  • Miliard dolarów pod choinką8 gru 2002 — Św. Mikołaj przyniesie nam to samo co Niemcom czy Francuzom74
  • Świąteczny koncert życzeń8 gru 2002 — Ewa Bem piosenkarka Chciałabym dostać ładną pojemną szkatułkę na biżuterię i kilka flakonów perfum na różne okazje. Boucheron Jaďpur Początkowo zapach zaskakuje kompozycją śliwy, frezji, peoni i heliotropu. Nuta głębi jest spokojna i...74
  • Z łyżką za cholewą8 gru 2002 — Drogi Robercie! Usłyszawszy, że dwie ulice od mego domu Amerykanin otworzył lokal, gdzie osobiście przyrządza przysmaki kuchni teksańsko-meksykańskiej, bez zwłoki udałem się na miejsce z nadzieją na smakowite burrito, czyli kukurydziany naleśnik...84
  • Lataj LOT-em8 gru 2002 — W Wiecznym Mieście również starzy ludzie czują się młodo. Dlaczego? Bóg tylko to wie85
  • Druga płeć - Niby nic, ale trochę nie po kolei8 gru 2002 — Kobiety nie mają czasu na spotkania, na których przelewałyby z pustego w próżne i z chłopa robiły babę87
  • Władza Rasputinów8 gru 2002 — Trithemius, Torralba, Swedenborg, Cagliostro, Rasputin - to szalbierze rządzący rządzącymi88
  • Know-how8 gru 2002 — Epidemie przed Kolumbem Już przed przybyciem Kolumba do Ameryki stan zdrowia Indian stale się pogarszał - twierdzą naukowcy z Ohio. Według Richarda Steckela, antropologa z uniwersytetu w Ohio, wpłynął na to rozwój kultury rolnej oraz...91
  • Powielacz Antinoriego8 gru 2002 — Pierwsze z dzieci-klonów ma się urodzić na początku stycznia92
  • Anatomia furii8 gru 2002 — Jak mózg rodzi potwory96
  • Bez granic8 gru 2002 — Kosmiczny interes W przyszłym roku każdy będzie miał szansę wysłać własny drobiazg na Księżyc. Kalifornijska firma TransOrbital planuje wystrzelić w kierunku srebrnego globu bezzałogowy pojazd TrailBlazer. Na jego pokładzie będzie można umieścić...98
  • Zagłębie rury8 gru 2002 — Jak w wielkiej rozgrywce politycznej Putin wykorzystuje pistolet gazowy i naftowy100
  • Dwa języki Busha8 gru 2002 — Czy walka Izraela z palestyńskimi zamachowcami jest częścią globalnej wojny z terroryzmem?104
  • Przekraczamy granice przyszłości8 gru 2002 — Kaliningrad może zbliżyć Moskwę do Brukseli106
  • Polacy, halt!8 gru 2002 — Spóźnimy się z wejściem do "Europy bez granic", jaką jest strefa Schengen108
  • Potęga lamentu8 gru 2002 — Dla wsi bardziej opłacalną inwestycją w przyszłość jest dopłata do rozumu Polaków niż do hektara109
  • Menu8 gru 2002 — Polska Fotografowie na start! Szansa dla fotografów, którzy chcieliby zaistnieć, a nie mają gdzie wystawiać swoich prac - na 27. piętrze warszawskiego wieżowca Reform Plaza ulokowała się Galeria Bezdomna. Pomysłodawcy...110
  • Cierpię, więc jestem8 gru 2002 — Oglądanie polskich filmów prowokuje do samobójczych myśli114
  • Raj proroka8 gru 2002 — 3,5 tysiąca skarbów sztuki islamu zgromadzono w muzeum na Hawajach118
  • Kino Tomasza Raczka8 gru 2002 — ŚmierĆ nadejdzie jutro Reżyseria: Lee Tamahori W rolach głównych: Pierce Brosnan, Halle Berry, Rosamund Pike, Judi Dench, John Cleese Wielka Brytania/USA 2002 r. Dwudziesty Bond w czterdziestolecie serii filmowej to musiała być...119
  • Anna Maria Metheny8 gru 2002 — Pat Metheny wprowadza Annę Marię Jopek na światowy rynek muzyczny120
  • Płyty Kuby Wojewódzkiego8 gru 2002 — ANNA MARIA JOPEK & PAT METHENY Upojenie Muzyczni kochankowie Anna Maria Jopek i Pat Metheny nagrali płytę pełną dialogu duszy z muzyką. Zaczarowana dorożka, zaczarowany dorożkarz, zaczarowana gitara, zaczarowany głos. Nie będę ukrywał, że...121
  • Gdyby Szekspir robił filmy...8 gru 2002 — "Droga do zatracenia" nie jest historią mafijną ani czarnym kryminałem, lecz manierycznym dramatem nieporozumienia między ojcem i synem122
  • Organ Ludu8 gru 2002 — 124
  • DJ Wielka Lipa8 gru 2002 — Didżej przyćmił dawnych rockowych szarpidrutów, tuzów estrady, herosów sportu i kurdupli polityki126