Wspólnota pamięci
Udostępnijdodaj Skomentuj
Tygodnik Wprost Wydanie: 48/2005 (1200)
Okładka tygodnika Wprost nr 48/2005 (1200)
Dziękujemy, że jesteś z nami. Tylko prawda jest ciekawa, piszemy o niej wprost.
Czytaj lub pobierz
Platformy prasy cyfrowej:

Wspólnota pamięci

Dodano:   /  Zmieniono: 
Mieszkańcy i władze Częstochowy wzorowo pielęgnują pamięć po żydowskich mieszkańcach tego miasta
Żydzi z Polski zawsze zajmowali centralne miejsce w świadomości historycznej zarówno Żydów, jak i w świadomości historycznej Polaków. Niezaprzeczalnym faktem jest to, że w ciągu ostatniego tysiąca lat Polska była jednym z najważniejszych miejsc dla 3,5 mln Żydów. Niezaprzeczalne jest też to, że w okresie Zagłady na ziemiach Polski zamordowano ponad 3 mln polskich Żydów, a setki tysięcy z całej Europy również znalazło śmierć w komorach gazowych gigantycznej fabryki śmierci stworzonej przez nazistów. Polska stała się dla narodu żydowskiego czymś w rodzaju przeklętej alei. Po Zagładzie większość polskich Żydów opuściła te ziemie - częściowo z motywów syjonistycznych, tak silnych w Polsce przedwojennej, a częściowo pod naciskiem komunistycznych władz. W ten sposób zerwaliśmy dialog między obu narodami. I to aż przez dwa pokolenia.

Częstochowski model
Reakcją na oficjalny antysemityzm komunistycznych władz Polski były ostre nastroje antypolskie wśród Żydów. Głęboka i otwarta rana krwawiła do czasu Polski demokratycznej, kiedy zaczęła się naprawa stosunków między oboma narodami. Uczucie gniewu i poczucie niesprawiedliwości jeszcze nie zniknęły. Może dlatego wciąż tak mało Żydów polskiego pochodzenia odwiedza swoją dawną ojczyznę. Dlatego tak ważne są kontakty między ludźmi: między wychodźcami z miast i miasteczek a ich obecnymi mieszkańcami i miejscowymi władzami. Wiele osób we Włocławku, Krakowie, Warszawie, Gdańsku, Wrocławiu, Łodzi czy Lublinie pamięta o żydowskich mieszkańcach tych miast. Ale najbardziej wyróżnia się Częstochowa (przed 1939 r. mieszkało tu 30 tys. Żydów, obecnie - 39!), która stała się wręcz wzorem polsko-żydowskich stosunków. Przyczyniły się do tego dwie osoby: częstochowski Żyd Zygmunt Rolat oraz Tadeusz Wrona, prezydent Częstochowy. W Częstochowie podczas Zagłady 14-letni wówczas Rolat stracił całą rodzinę. Cudem ocalony, po wojnie wyjechał z Polski, w końcu osiadł w USA, gdzie został wziętym prawnikiem. Do Częstochowy wrócił, by uwiecznić dziedzictwo częstochowskich Żydów (w tym roku przyznano mu tytuł mecenasa sztuki), by upamiętnić swoją rodzinę.

Dobra pamięć
Rolat był pomysłodawcą wystawy opowiadającej o dziejach Żydów w Częstochowie. Po Częstochowie wystawę pokazano w Warszawie, teraz można ją oglądać w polskim konsulacie w Nowym Jorku (później w Los Angeles i San Francisco). Na otwarciu amerykańskiej ekspozycji był obecny prezydent Wrona. Jest czymś wspaniałym, że uczniowie częstochowskiego liceum plastycznego, zainspirowani wystawą, sami przygotowali ekspozycję ukazującą losy żydowskich sąsiadów ich przodków. Wyjątkowa dbałość mieszkańców i władz Częstochowy o pamięć po żydowskich mieszkańcach tego miasta zasługuje na tym większe uznanie, bo to przecież wyjątkowe miejsce dla polskiego katolicyzmu. Milionom pielgrzymów, którzy przyjeżdżają tu co roku, warto pokazać, jak przed wojną Żydzi byli dobrymi sąsiadami Polaków. Jeśli nasze dwa narody chcą znów wrócić do wspólnej pamięci i przeszłości, to Częstochowa jest wspaniałym przykładem.

Współpraca: Ewa Szmal
Więcej możesz przeczytać w 48/2005 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 48/2005 (1200)

  • Dossier4 gru 2005 — abp JÓZEF ŻYCIŃSKI metropolita lubelski "Jeśli Matka Boża jest od wygrywania wyborów, to równie dobrze można jej powierzyć zawody sportowe i wszystkie konflikty światowe" w homilii KAZIMIERZ MARCINKIEWICZ premier "Nie jestem alfą i omegą. Jeszcze"...1
  • Wprost od Czytelników4 gru 2005 — Sprawiedliwy wśród sprawiedliwych W artykule "Sprawiedliwy wśród sprawiedliwych" (nr 41) Szewach Weiss stwierdza: "Podczas II wojny światowej w klasztorach i kościołach ratowano żydowskie dzieci, ale były również takie świątynie, które milczały....3
  • Na stronie - Fakt zaprzyszły4 gru 2005 — Testem prawdziwych intencji rządzących będzie rozwikłanie egzotycznej prywatyzacji PZU5
  • Wprost od czytelników4 gru 2005 — 5
  • Skaner4 gru 2005 — 8
  • Sawka czatuje4 gru 2005 — 10
  • Ryba po polsku - Główne nurty marksizmu - suplement4 gru 2005 — Podobieństwo proletariatu płciowego do zwykłego jest uderzające - oba z trudem wiążą koniec z końcem14
  • Playback4 gru 2005 — 16
  • Poczta4 gru 2005 — 16
  • Okiem barbarzyńcy - W imię tolerancji i demokracji4 gru 2005 — Fakty w nagonce na PiS i Kaczyńskiego nie mają znaczenia. Zbożny cel usprawiedliwi wszystko17
  • Z życia koalicji4 gru 2005 — 18
  • Z życia opozycji4 gru 2005 — 19
  • Nałęcz - Kto kogo przechytrzy4 gru 2005 — Sojusz Samoobrony z PiS będzie trwał tak długo jak profity, które przynosi Lepperowi20
  • Fotoplastykon4 gru 2005 — 21
  • Operacja inwigilacja4 gru 2005 — Komu zaszkodzi ujawnienie akt inwigilacji prawicy?22
  • Wojskowa Siatka Interesów4 gru 2005 — WSI są jak narkotyk - wprowadzają polityków w trans i uzależniają28
  • Uśmiech Marksa4 gru 2005 — Samoobrona nie będzie Kaczyńskim do niczego potrzebna32
  • Teczkoza4 gru 2005 — Ujawnione w Internecie akta SB nikomu już nie odbiorą rozumu, nie dadzą iluzorycznego poczucia władzy Robert Mazurek Władza daje politykom teczki i odbiera rozum - do takich wniosków można dojść, obserwując, jak kolejna ekipa robi wszystko, by nie...34
  • Układ lekowy4 gru 2005 — Michał Kamiński, wiceprezes NFZ, trafił do aresztu, bo... wpadł na trop afery lekowej36
  • Giełda4 gru 2005 — Hossa ŚwiatKapitał na raka Europejski koncern Merck wyda 11 mln euro na przejęcie duńskiej firmy Survac, zajmującej się opracowywaniem szczepionek przeciwnowotworowych. Dzięki temu w 2006 r. na rynek trafią preparaty niszczące komórki rakowe bez...40
  • Partia Eureko4 gru 2005 — Dlaczego minister skarbu Andrzej Mikosz poddaje polski rząd w wojnie o PZU42
  • Rządzie, rządź4 gru 2005 — 10 rad Centrum im. Adama Smitha i "Wprost" dla rządu Kazimierza Marcinkiewicza48
  • Republika Federalnych Bankrutów4 gru 2005 — Co najmniej 122 lata zajmie Niemcom spłacanie długów państwa52
  • Załatwione odmownie4 gru 2005 — Wrogowie naszej cywilizacji nie mogą już mieć nadziei, że komunizm spowoduje upadek Zachodu56
  • Supersam4 gru 2005 — 60
  • Telegigant4 gru 2005 — Największy na świecie telewizor LCD Sharp Aquos zaprojektował Toshiyuki Kita, japoński projektant, którego prace wystawiane są m.in. w Museum of Modern Art w Nowym Jorku i paryskim Centrum Pompidou. Oprócz eleganckiego ascetycznego designu i...60
  • Fotografuje i retuszuje4 gru 2005 — Wraz z wzrastającą popularnością zimowych wyjazdów na nurkowanie do Egiptu na polskim rynku pojawia się coraz więcej aparatów przeznaczonych do podwodnego fotografowania. Najnowszy z nich - Optio WPi firmy Pentax - umożliwia robienie cyfrowych...60
  • Odkurzacz dla alergika4 gru 2005 — Już co czwarty mieszkaniec Europy jest alergikiem - alarmuje Światowa Organizacja Zdrowia. Świadczy też o tym popyt na bezpieczne dla uczuleniowców urządzenia. Taki jest m.in. najnowszy odkurzacz marki Miele - S5, który zdobył certyfikat...60
  • Atlas narciarza4 gru 2005 — Ponad dwa miliony Polaków regularnie jeździ na nartach, a poza polskimi górami wybierają głównie stoki w Alpach. Dlatego Wydawnictwo Kartograficzne Pietruska & Mierkiewicz opublikowało kolejną edycję atlasu "Alpy Narty & Snowboard...60
  • Naiwni i zadufani4 gru 2005 — Rozmowa z Raymondem Boudonem, profesorem Sorbony, uważanym za najwybitniejszego żyjącego francuskiego socjologa64
  • Porywacze domów4 gru 2005 — Południowa Afryka jest największym w świecie naturalnym ogrodem zoologicznym68
  • Wspólnota pamięci4 gru 2005 — Mieszkańcy i władze Częstochowy wzorowo pielęgnują pamięć po żydowskich mieszkańcach tego miasta72
  • Centrum przeciw odmrożeniom4 gru 2005 — Kiedy ludzie zaczynają majstrować przy historii, najczęściej chodzi im o przyszłość74
  • Know-how4 gru 2005 — Geny łagodności Udomowienie zwierzęcia wiąże się z subtelnymi zmianami genetycznymi - stwierdzili naukowcy ze Szwecji i Norwegii. Badali oni srebrne lisy (Vulpes vulpes) żyjące na wolności oraz hodowane na farmie, które przez 40 pokoleń...78
  • Najlepsze szpitale4 gru 2005 — Reżyser Krzysztof Kieślowski, który przed prawie dziesięcioma laty zmarł w wieku 55 lat, dwa dni po operacji wszczepienia bajpasów, mógłby żyć nadal, gdyby polscy kardiochirurdzy mieli wtedy tak duże możliwości leczenia chorych, jakimi dysponują...80
  • Manufaktura w klasztorze4 gru 2005 — Esseńczycy nigdy nie mieszkali w Kumran i nie byli autorami tzw. zwojów znad Morza Martwego90
  • Bez granic4 gru 2005 — 94
  • Zima Blaira4 gru 2005 — Partia Pracy szykuje polityczny pogrzeb swojego premiera96
  • Lunch z ludożercą4 gru 2005 — Kanclerz Angela Merkel odwróciła uwagę od wizyty premiera Marcinkiewicza w Brukseli100
  • Kadima znaczy naprzód4 gru 2005 — Ariel Szaron staje się izraelskim de Gaulle`em102
  • Izraelskie tsunami4 gru 2005 — Opuszczenie koalicji rządowej przez Partię Pracy - zainicjowane przez jej szefa Amira Peretza - wrzuciło Izrael w wir kampanii przedwyborczej. Szesnasta kadencja Knesetu skurczyła się do trzech lat. Trwałość rządu Szarona i tak stała pod znakiem...103
  • Bomba w beciku4 gru 2005 — Demograficzna implozja w końcu obejmie także państwa muzułmańskie104
  • Menu4 gru 2005 — 108
  • Recenzje4 gru 2005 —  110
  • Kronika z czereśniami4 gru 2005 — *** Cieślik ma wyobraźnię, jest bystry i potrafi pisać. Niestety te zalety nie zagwarantowały dobrej, sprawnie skonstruowanej powieści. Dlaczego Cieślikowi się nie udało? Dlatego, że za bardzo chciał napisać powieść ważną, rozrachunkową, a nie po...110
  • Lennon bez lennonek4 gru 2005 — ** Wierny fan kupi wszystko, co się ukaże na temat jego idola. Gdy za idolem ciągnie się opinia ekscentryka, seryjny autor może taki żywot tylko sprzedać, przez co cała legenda wyparuje. Nie ustrzegł się tego Pierre Merle w biografii "John...110
  • Liberalny beret4 gru 2005 — *****Skiba ze swoich felietonów, które publikował na łamach tygodnika "Wprost", wydziergał nie moherowy beret, lecz książkę. Układa się ona w przewrotny i przenikliwy komentarz do naszej rzeczywistości. Rwany i kontekstowy styl narracji...110
  • Hipnoza według Dauna4 gru 2005 — ***** Jeszcze nie przebrzmiały riffy z albumu "Mezmerize", wydanego pół roku temu, a formacja System Of A Down przygotowała nam kolejne. Album "Hypnotize", stylistycznie i treściowo nawiązujący do poprzedniego, powstał podczas...110
  • Wydmuszka im. Adama Mickiewicza4 gru 2005 — Zamiast promować polską kulturę, Instytut Adama Mickiewicza promuje własną nieudolność112
  • Mały realista Adolf4 gru 2005 — Gdyby Hitler był lepszym malarzem, mogłoby nie być II wojny światowej i zbrodni nazistów116
  • Ueorgan Ludu4 gru 2005 — 120
  • Skibą w mur - Nowe jedzie4 gru 2005 — Zdaniem ortopedów, nowe ze swej natury lubi hucznie wkraczać i ostro tupać122