Know-how

Lato dla serca
Poziom cholesterolu we krwi zmienia się w ciągu roku - najwyższy jest w grudniu i styczniu, a najniższy w czerwcu i lipcu - twierdzą amerykańscy lekarze. Różnica może wynosić od 3,9 mg/dl (u mężczyzn) do 5,4 mg/dl (u kobiet). Stężenie cholesterolu uważane za groźne dla zdrowia i wymagające leczenia to 240 mg/dl. Uczeni stwierdzili, że taki poziom zimą jest wykrywany u większej (o 22 proc.) liczby pacjentów niż latem. Przyczyną jest prawdopodobnie większe "rozwodnienie" krwi w ciepłych miesiącach - w ten sposób organizm stara się poprawić swój system chłodzenia, gdy rośnie temperatura otoczenia, a także reaguje na zwiększoną aktywność fizyczną.
(JAS)

Wrak po piratach
Nurkowie międzynarodowej ekipy badawczej odkryli u wybrzeży Haiti pozostałości HMS "Oxford", okrętu należącego do XVII-wiecznego angielskiego korsarza sir Henry'ego Morgana. Szczątki jednostki znajdują się u brzegów wysepki Vache na głębokości zaledwie czterech metrów. Jak sugerowały źródła, prawdopodobną przyczyną zatonięcia fregaty w 1669 r. była eksplozja na pokładzie podczas postoju. Oględziny 45-metrowego wraku potwierdzają tę tezę - według badaczy, mogło dojść do zaprószenia ognia i wybuchu w prochowni okrętu. Podwodni archeolodzy zapowiadają, że w przyszłości podejmą starania o wpisanie statku na listę światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego UNESCO.
(AB)

Gramofon optyczny
Naukowcy z Lawrence Berkeley National Laboratory (Kalifornia) opracowali nową, "bezdotykową" metodę odtwarzania płyt winylowych będących nierzadko jedynym zapisem nagrań artystów sprzed dziesięcioleci. Wykorzystali w tym celu bardzo czuły system optyczny, który nie niszczy zapisu tak jak gramofon igłowy. Urządzenie śledzi zarys rowków na płycie z dokładnością do jednej tysięcznej milimetra. Specjalne algorytmy eliminujące tzw. szum tła rozpoznają i odróżniają od zapisu muzycznego szumy spowodowane zadrapaniami i innymi uszkodzeniami płyty.
(AB)

Lodówka w puszce
Amerykańska firma Tempra Technology proponuje na nadchodzące lato samochłodzącą się puszkę piwa. Składa się ona z dwóch części: górnej, w której znajduje się pojemnik z napojem, otoczony wodnistym żelem, i dolnej, gdzie umieszczono pochłaniacze wody i ciepła, otoczone próżnią. Obie części oddzielone są uszczelnieniem, które zostaje przerwane w chwili przekręcenia podstawy puszki. Zasysana przez próżnię woda gwałtownie paruje z żelu, w ciągu trzech minut schładzając piwo do 16,7°C. Także powierzchnia puszki pozostaje chłodna w dotyku, ponieważ para wodna i przenoszone przez nią ciepło są wyłapywane przez pochłaniacze w dolnej części. Firma twierdzi, że jej wynalazek jest stuprocentowo bezpieczny dla użytkownika i środowiska, a testy konsumenckie prowadzą już dwa brytyjskie browary.
(JAS)

Viagra dla dzieci
Popularny lek na potencję może być skutecznym lekarstwem dla małych dzieci. Dzięki niewielkim dawkom viagry lekarzom udało się uratować życie dzieci, które cierpiały na tzw. przewlekłe nadciśnienie płucne. Lekarstwo obniżało ciśnienie krwi skuteczniej niż powszechnie stosowany tlenek azotu. Na viagrę powinni jednak uważać dorośli - coraz częściej dochodzi do rozwodów z powodu jej nadużywania. Niedawno w Wielkiej Brytanii żona oskarżyła męża o agresję seksualną, wywołaną zażywaniem niebieskich tabletek.
(JAS)

Cukrzyca jak alergia
Wychowywanie w nazbyt sterylnym otoczeniu może zwiększać zarówno ryzyko alergii, jak i cukrzycy - twierdzą naukowcy ze Scripps Research Institute w San Diego. Uważają oni, że rzadki kontakt z drobnoustrojami powoduje, że odpornościowe limfocyty T wytwarzane są w zbyt małych ilościach, a w dodatku zamiast bronić organizmu, atakują jego tkanki, wywołując tzw. choroby autoimmunologiczne. Jeśli zostaną uszkodzone komórki beta, produkujące w trzustce insulinę, dochodzi do cukrzycy typu I. Badacze przeprowadzili eksperyment na myszach mających zapisaną w genach predyspozycję do tej choroby, hodowanych w sterylnym otoczeniu. W tym środowisku zwierzęta zachorowały na cukrzycę. Gdy jednak zostały przeniesione w otoczenie, gdzie miały styczność z bakteriami, wzrosła liczba limfocytów, a rozwój choroby został zatrzymany.
(AB)

Jadem w pot
Toksynę botulinową, czyli jad kiełbasiany, będzie można stosować w leczeniu nadmiernego pocenia się (tzw. hyperhydrozy). Ten lek wkrótce ma być zalegalizowany przez amerykańską Agencję Żywności i Leków. Na nadmierną potliwość narzeka 7,8 mln Amerykanów. Silne antyperspiranty stosowane w leczeniu tej choroby zbyt mocno podrażniają skórę. Z kolei jontoforeza, czyli leczenie prądem elektrycznym o niskim napięciu, działa zaledwie przez pół godziny. Stosuje się również przecięcie nerwów przesyłających z mózgu sygnały aktywujące nadmierne pocenie. Niestety, skutkiem ubocznym takiej operacji może być uszkodzenie układu oddechowego. Podawana w zastrzykach toksyna botulinowa jest bezpieczna w użyciu i może zapobiegać nadmiernemu wydzielaniu potu przez dziewięć miesięcy.
(PG)