Ekstrakasa

Węgier, Czech i Estończyk
- to zwycięzcy pierwszego w Europie Środkowo-Wschodniej rankingu menedżerów banków. Przygotowaliśmy go według najbardziej obiektywnych kryteriów efektywności zarządzania: wysokości zysku udziałowców (ROE), wykorzystania aktywów firmy (ROA) oraz oceny brytyjskiej agencji ratingowej Fitch. Okazuje się, że menedżerowie węgierscy, czescy, estońscy i słoweńscy osiągają największe zyski, a przy tym ograniczają ryzyko poniesienia strat. Wśród 83 ocenianych przez agencję Fitch banków (czyli najlepszych z kilku tysięcy banków Europy Środkowo-Wschodniej) znalazło się 9 instytucji finansowych z Polski (najwyżej PKO BP, kierowany przez Andrzeja Podsiadłę). Byłoby lepiej, gdyby nie to, że odsetek zagrożonych kredytów w polskich bankach, koszty ich działania i ceny usług bankowych należą do najwyższych w Europie.

Rosyjska ruletka
Najwięcej dla inwestorów zarabiają rosyjscy menedżerowie. Przeciętny zwrot z zainwestowanego w rosyjski bank kapitału w 2002 r. wyniósł ponad 24 proc. Pod rządami Andrieja Kazmina Sberbank zwiększył zysk netto w 2000 r. o połowę! Bank zarobił 472 mln USD i zgromadził 75 proc. wszystkich wkładów ludności w Rosji. Rok później powiększył zysk o kolejne 90 proc. - do 909 mln USD. Astronomiczne zyski to premia za ogromne ryzyko inwestowania na dzikim wschodzie rosyjskiego kapitalizmu. Rating żadnego z rosyjskich banków nie przekracza miernej oceny BB. Oznacza to, że inwestowanie w jego akcje to - zdaniem analityków Fitcha - spekulacja. Jednakże największe rosyjskie banki rozwijają się w tempie kilkadziesiąt procent rocznie i instytucje te szybko mogą dołączyć do środkowoeuropejskiej czołówki.

Węgierski i czeski zysk
Węgrzy, Czesi, Słoweńcy i Estończycy zarabiają dla swoich banków niewiele mniej niż menedżerowie rosyjscy przy mniejszym ryzyku ogłoszenia niewypłacalności niż w polskich i rosyjskich bankach. Sándor Csányi od 1992 r. jest prezesem największej finansowej instytucji na Węgrzech. Za rządów Csányiego OTP został zrestrukturyzowany i sprywatyzowany. Akcje OTP, wprowadzone na giełdę w 1995 r., w ciągu ośmiu lat przyniosły ponad 500 proc. zysku. Rosną też zyski samego banku - od trzech lat po 25 proc. rocznie. Za prezesury Csányiego spadła liczba zagrożonych kredytów - dziś jest to tylko 3,5 proc. należności (ponad sześciokrotnie mniej niż średnio w polskich bankach!).
Csányiemu dotrzymuje kroku Alexis Raymond Juan z Komer�cní Banka w Czechach. Po przejęciu władzy w banku przez Société Générale Juan stanął na jego czele. Celem nowego prezesa było osiągnięcie w 2003 r. zwrotu z kapitału własnego od 20 do 25 proc. Po I półroczu 2001 r. stopa zwrotu sięgała 11,9 proc., obecnie jest to - jak planował Juan - 24 proc. W ubiegłym roku zysk banku wyniósł 295,5 mln USD, o 252 proc. więcej niż w 2001 r.!

Polskie wotum nieufnoŚci
Polscy menedżerowie zdali egzamin z gospodarki rynkowej jedynie na ocenę dostateczną i dobrą - wynika z rankingu "Wprost" i "Business Weeka". W pierwszej dwudziestce znalazł się tylko Andrzej Podsiadło (PKO BP). Ostatni rok rządów Stanisława Pacuka w Kredyt Banku przyniósł akcjonariuszom 415 mln zł strat. W styczniu 2003 r. prezes podał się do dymisji. Udziałowców zawiódł również wieloletni prezes BRE Banku Wojciech Kostrzewa. Jeszcze w listopadzie 2002 r. uspokajał, że bank osiągnie zysk netto; 31 grudnia ogłosił: 70 mln zł straty.
W Polsce wartość aktywów banków wynosi tylko 61 proc. PKB i spada. W Hiszpanii w 1986 r. (w chwili integracji z Unią Europejską) wskaźnik ten przekraczał 125 proc. PKB. Czechy już osiągnęły 130 proc. PKB. W Słowacji aktywa banków są warte 94 proc. PKB. To, że klienci nie chcą powierzać polskim bankom swoich pieniędzy, to swoiste wotum nieufności dla ich menedżerów.


Więcej o sytuacji w bankach Europy Środkowej i Wschodniej w październikowym numerze polskiej edycji "Business Weeka".





1. Sándor CSÁNYI OTP Bank
(Węgry)
50 lat. Od połowy lat 70. pracował dla węgierskiego rządu. Był urzędnikiem w Ministerstwie Finansów i Ministerstwie Rolnictwa. Od 1989 r. pełnił funkcję prezesa Komercyjnego Banku Kredytowego (Kereskedelmi és Hitelbank). W 1992 r. stanął na czele największego węgierskiego banku OTP. Csányi jest także wiceprezesem węgierskiego giganta petrochemicznego MOL.

1. 67,75
2. A-
3. 30,82
4. 12 076,1


2. Alexis Raymond JUAN Komerani Banka
(Czechy)
60 lat. Francuz urodzony w Algierii. W 1968 r. rozpoczął pracę w banku Société Générale. W latach 1973-1984 zakładał i rozwijał lokalne filie SG w Japonii i Grecji. Pod koniec lat 90. wszedł do ścisłego kierownictwa finansowego giganta. W październiku 2001 r. stanął na czele czeskiego Komerăní Banka (Société Générale przejął 60 proc. jego udziałów). W 2002 r. Komerăní Banka stał się najbardziej rentowną instytucją finansową Czech; jego zysk wzrósł o 250 proc., a cena akcji o ponad 100 proc.

1. 66
2. A-
3. 30,03
4. 14 800,2


3. Neivelt INDREK Hansapank
(Estonia)
36 lat. Od początku lat 90. jest związany z Hansapankiem (59,7 proc. akcji jest własnością szwedzkiego FöreningsSparbanken). Był kierownikiem działu kredytów oraz szefem departamentu finansów przedsiębiorstw. W 1996 r. objął fotel prezesa zarządu estońskiej centrali spółki. Otworzył filie banku na Łotwie (obecnie Hansa LV jest tam trzecim bankiem pod względem wielkości aktywów) i Litwie (drugie miejsce na rynku). Od 1998 r. stoi na czele całej grupy Hansa.

1. 65,75
2. A-
3. 22,70
4. 5488,9


4. Vojko COK Banka Koper
(Słowenia)
57 lat. Zaczynał jako szeregowy pracownik w LB Splo�na Banka Koper. W 1980 r. objął fotel dyrektora w firmie Cimos Koper (producent części samochodowych). Od 1981 r. stoi na czele Banka Koper, największego banku w południowo-zachodniej Słowenii.

1. 64,5
2. A+
3. 15,53
4. 1277,8


5. Péter FELCSUTI Raiffeisen Bank
(Węgry)
54 lata. W 1973 r. dostał posadę w Węgierskim Banku Narodowym. Współtworzył politykę wymiany walutowej, odpowiadał za wprowadzanie zagranicznych inwestorów do węgierskiego systemu bankowego. W 1987 r. objął fotel dyrektora generalnego departamentu stosunków międzynarodowych. Od 1989 r. stoi na czele Raiffeisen Bank Rt, szóstego pod względem wielkości banku na Węgrzech.

1. 62,5
2. A+
3. 18,39
4. 2395,5


6. John James STACK Ceska Sporitelna
(Czechy)
57 lat. Amerykanin. Karierę rozpoczynał jako urzędnik w Nowym Jorku. W 1977 r. przeszedł do Chemical Bank. Po fuzji z Chase Manhattan Bank kolejno awansował aż do stanowiska wiceprezesa. Od marca 2000 r. kieruje największym detalicznym bankiem w Czechach, jakim jest âeska Sporitelna.

1. 62
2. A-
3. 21,21
4. 17 242


7. Aljosa TOMAZ Abanka
(Słowenia)
55 lat. W 1989 r. rozpoczął pracę w LB Gospodarska Banka. W połowie lat 90. stanął na czele filii Nova Ljubljanska Banka w Wielkiej Brytanii i Irlandii. Od 1997 r. jest prezesem zarządu Abanka, czwartego pod względem wielkości aktywów banku w Słowenii.

1. 61,25
2. A-
3. 16,78
4. 1767,5


8. Richard PELLY Budapest Bank
(Węgry)
48 lat. Brytyjczyk. Od początku lat 80. pracował dla Barclays Bank w Wielkiej Brytanii. Był szefem oddziału oraz dyrektorem pomocniczym ds. planowania i finansów. W 1993 r. został szefem działu projektów GE Capital. Od 1998 r. stoi na czele Budapest Bank, należącego do grupy GE Capital.

1. 61,25
2. A-
3. 18,02
4. 1499,5


9. Ain HANSCHMIDT Eesti Ühispank
(Estonia)
42 lata. W 1988 r. objął stanowisko głównego księgowego w estońskim "pegeerze" Sopruse. Na początku lat 90. stał na czele rządu prowincji Lääne w Estonii. Od 1992 r. kieruje zarządem Eesti Ühispank. To drugi pod względem wielkości bank w Estonii (36 proc. rynku kredytów) i trzeci w republikach nadbałtyckich.

1. 58,75
2. A-
3. 16,33
4. 1438,5


10. Andriej Swirczenkow Lateko Banka
(Łotwa)
41 lat. W 1992 r. objął fotel prezesa American Fidelity Corporation. Pełnił także funkcję dyrektora finansowego w firmie handlowej SimSS. Od 1997 r. stoi na czele Lateko Banka, piątego pod względem wielkości aktywów banku na Łotwie.

1. 56
2. BBB+
3. 31,40
4. 311,8


11. Pavel KÁVANEK Ceskoslovenská Obchodní Banka
(Czechy)
55 lat. W 1972 r. rozpoczął pracę w departamencie wymiany walut �Ceskoslovenská Obchodní Banka. Pod koniec lat 70. rozwijał londyńską filię banku Îivnostenská. Od 1993 r. stoi na czele âSOB.

1. 54,25
2. A-
3. 16,59
4. 19 808,4


12. Adam FARKAS Central-European International Bank
(Węgry)
35 lat. Od początku lat 90. pracował naukowo w budapeszteńskim Instytucie Nauk Ekonomicznych. Wykładał finanse przedsiębiorstw i metody analiz inwestycyjnych. W 1999 r. został członkiem zarządu Budapeszteńskiej Giełdy Papierów Wartościowych. W Węgierskim Banku Narodowym odpowiadał za zarządzanie rezerwą walutową. Od 2002 r. stoi na czele Central-European International Bank.

1. 53
2. A-
3. 14,81
4. 3710,4


13. Ingrida BLUMA Hansabanka
(Łotwa)
42 lata. Od 1983 r. pracowała jako ekonomistka w Państwowym Banku ZSRR. W 1989 r. stanęła na czele oddziału Banku Przemysłowo-Rolniczego Łotwy. W 1998 r. została członkiem zarządu grupy Hansa, odpowiedzialnym za łotewską część banku.

1. 51,75
2. BBB+
3. 18,34
4. 1138


14. Andrzej PODSIADŁO PKO Bank Polski
(Polska)
53 lata. W 1978 r. został członkiem Komisji Planowania przy Radzie Ministrów. Od 1986 r. prowadził badania w Instytucie Międzynarodowych Porównań
Gospodarczych w Wiedniu. W drugiej połowie lat 90. kierował Powszechnym Bankiem Kredytowym. Przeprowadził prywatyzację banku i wprowadził PBK na WGPW. Od końca 2001 r. stoi na czele PKO BP.

1. 51,5
2. BBB+
3. 22,27
4. 21 389


15. Rainer FRANZ Tatra Banka
(Słowacja)
60 lat. Austriak. Karierę zawodową rozpoczynał w Chase Bank w Nowym Jorku w 1972 r. W 1986 r. stanął na czele niemieckiego oddziału Greckiego Banku Komercyjnego. Na początku lat 90. przeniósł się na Słowację. Od 1997 r. jest prezesem zarządu Tatra Banka.

1. 49,5
2. BBB
3. 23,39
4. 3037,1


16. Crtomir MESARIC Nova Kreditna Banka Maribor
(Słowenia)
47 lat. Absolwent prawa uniwersytetu w Lublanie. Od 2002 r. stoi na czele Nova Kreditna Banka Maribor. To drugi pod względem wielkości i jeden z najstarszych słoweńskich banków (powstał w 1862 r.).

1. 48
2. A+
3. 7,37
4. 2327,1


17. Zigurds JEROMANOVS Latvijas Krajbanka
(Łotwa)
44 lata. Skończył wydział matematyki i fizyki Uniwersytetu Łotewskiego. Od lutego 2002 r. stoi na czele Latvijas KrÇjbanka. W ubiegłym roku spółka zajęła piąte miejsce na Łotwie (4,4 proc. rynku) pod względem wartości udzielonych kredytów.

1. 46,5
2. BBB+
3. 17,65
4. 286


18. Bozo PRKA Privredna Banka Zagreb
(Chorwacja)
45 lat. Od 1983 r. pracował w firmie Diona jako menedżer ds. sprzedaży. Szybko awansował na dyrektora finansowego. W połowie lat 90. był ministrem finansów w chorwackim rządzie. Od 1998 r. jest prezesem Privredna Banka Zagreb.

1. 46,5
2. BBB-
3. 20,60
4. 4901,4


19. Valerijs KARGINS Parex Banka
(Łotwa)
Absolwent dziennikarstwa na Uniwersytecie Łotewskim. W 1983 r. rozpoczął pracę w gazecie "Wefowiec". Pod koniec lat 80. razem z Viktorsem Krasovickisem założył biuro turystyczne Parex. W 1990 r. firma otrzymała pierwsze w historii ZSRR pozwolenie na prowadzenie wymiany walut. Obecnie Parex jest największym powiernikiem oszczędności na Łotwie.

1. 45
2. BBB+
3. 14,83
4. 1602,2


20. Julius NIEDVARAS Vilniaus Bankas
(Litwa)
51 lat. W 1976 r. rozpoczął pracę w wydawnictwie Mintis jako dyrektor ds. ekonomicznych. Pod koniec lat 80. pełnił funkcję wiceprezesa Litewskiego Towarzystwa Prasowego. Od 1990 r. kieruje Vilniaus Bankas.

1. 45
2. BBB
3. 16,88
4. 2005,3


28. Jacek KSEŃ BZ WBK
(Polska)
Pierwszą posadę dostał w Banku Handlowym. W 1978 r. przeniósł się do Francji. Pracował w banku Polska Kasa Opieki w Paryżu. Był m.in. wicedyrektorem departamentu gospodarki dewizowej oraz szefem dealerów na rynkach walutowych. W 1990 r. wszedł w skład kierownictwa Caisse Nationale du Crédit Agricole. W połowie lat 90. wrócił do Polski na stanowisko prezesa Wielkopolskiego Banku Kredytowego. Po fuzji z Bankiem Zachodnim w 2001 r. został prezesem BZ WBK.

1. 41
2. BBB+
3. 11,82
4. 6496,9


31. Maria WIŚNIEWSKA Pekao SA
(Polska)
Pracę rozpoczęła w dziale kredytów Narodowego Banku Polskiego. W 1988 r. współtworzyła Wielkopolski Bank Kredytowy. Szybko weszła do ścisłego kierownictwa spółki. Po konflikcie z nowym prezesem odeszła z WBK i stanęła na czele TFI Skarbiec. W 1998 r. została prezesem Pekao SA. Doprowadziła do połączenia banków wchodzących w skład grupy Pekao i wprowadziła spółkę na giełdę. W 2003 r. odeszła z Pekao SA.

1. 40
2. BBB+
3. 11,46
4. 16 972,7


35. Bogusław KOTT Bank Millennium
(Polska)
56 lat. Po studiach pracował jako specjalista ds. finansowania handlu zagranicznego w Ministerstwie Finansów. Jest współzałożycielem Banku Inicjatyw Gospodarczych BIG SA. W 1989 r. stanął na jego czele. Od 1997 r. jest prezesem zarządu banku Millennium.

1. 38,5
2. BBB+
3. 11,40
4. 4883,5


38. Cezary STYPUŁKOWSKI Bank Handlowy
(Polska)
45 lat. W latach 80. pracował dla polskiego rządu. Był m.in. sekretarzem Komitetu Rady Ministrów ds. Reformy Gospodarczej. W 1988 r. wyjechał na stypendium fundacji Fulbrighta na Uniwersytet Columbia w Nowym Jorku. W 1991 r. objął fotel prezesa Banku Handlowego. Zdążył wprowadzić spółkę na warszawską Giełdę Papierów Wartościowych. Odszedł w 2003 r. po konflikcie z nowym właścicielem spółki - Citibankiem.

1. 35,25
2. BBB+
3. 4,14
4. 8392,4


41. Józef KOZIOŁ Bank Ochrony Środowiska
(Polska)
64 lata. Karierę w finansach rozpoczął od pracy w Banku Rolnym. Stąd przeniósł się do BGŻ. W latach 70. pracował naukowo w Instytucie Finansów. Był również pierwszym zastępcą ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej, wiceprezesem Rady Ministrów, ministrem ochrony środowiska i zasobów naturalnych oraz ministrem stanu w Kancelarii Prezydenta RP. Od 1994 r. (z przerwą w latach 2000-2001) stoi na czele BOŚ SA.

1. 33,5
2. BBB+
3. 6,32
4. 1396,9


46. Marian CzakaŃski ING Bank Śląski
(Polska)
57 lat. Po studiach prowadził badania w Instytucie Nauk Ekonomiczno-Społecznych Politechniki Warszawskiej. Pod koniec lat 80. wyjechał do USA. Był wykładowcą marketingu na Uniwersytecie Stanowym w Blacksburg w Wirginii. Po powrocie do Polski został dyrektorem departamentu rozwoju eksportu w Ministerstwie Współpracy Gospodarczej z Zagranicą. Był również radcą ambasady polskiej w Kanadzie. W 1998 r. stanął na czele PTE Nationale-Nederlanden SA. Od 2000 r. jest prezesem ING Banku Śląskiego.

1. 46
2. BBB+
3. 5,08
4. 7035,3


47. Józef Wancer BPH PBK
(Polska)
60 lat. Od 1972 r. pracował w Citibank of New York. Pełnił kierownicze funkcje w filiach banku w Japonii, Austrii, Wielkiej Brytanii i Francji. W 1995 r. został prezesem zarządu Raiffeisen Centrobank w Warszawie. Odpowiadał za strategię, bankowość korporacyjną i detaliczną. W marcu 2000 r. stanął na czele zarządu BPH. Nadzorował bankowość detaliczną, proces integracji z HVB oraz komunikację. Od maja 2001 r. jest szefem BPH PBK.

1. 28,25
2. BBB+
3. 2,86
4. 11 760,1


56. Wojciech KOSTRZEWA BRE Bank
(Polska)
43 lata. Od 1988 r. pracował w Institut für Weltwirtschaft w Kilonii w Niemczech. W 1989 r. wrócił do Polski na stanowisko doradcy ówczesnego ministra finansów Leszka Balcerowicza. Po zmianie rządu przeszedł do sektora bankowego. Przez 5 lat pełnił funkcję prezesa Polskiego Banku Rozwoju SA. W lutym 1996 r. został wiceprezesem, a w maju 1998 r. prezesem zarządu BRE Banku SA. Od ubiegłego roku jest także odpowiedzialny za całość operacji bankowych Commerzbanku (właściciela BRE Banku) w Europie Środkowej i Wschodniej.

1. 24,25
2. BBB+
3. -18,62
4. 7153,7


57. Stanisław PACUK Kredyt Bank
(Polska)
Po studiach pracował w oddziale NBP w Ostródzie. Szybko awansował do centrali banku w Warszawie. W 1978 r. przeszedł do Międzynarodowego Banku Współpracy Gospodarczej w Moskwie. W 1983 r. wrócił do Polski na stanowisko prezesa Głównego Oddziału Walutowo-Dewizowego w NBP. Decydował, komu sprzedawać dewizy po oficjalnym, zaniżonym kursie. W 1990 r. był jednym z założycieli i pierwszym prezesem Kredyt Banku. Funkcję tę pełnił do 2003 r.

1. 23,75
2. BBB+
3. -21,43
4. 6369,2


Legenda:
1. Liczba punktów
2. Długoterminowy samodzielny rating agencji Fitch
3. ROE (stopa zwrotu z kapitału własnego)*
4. Wartość aktywów w mln USD*

* - dane z 31 grudnia 2002 r.