Kupuję, więc jestem kimś

Konsumenci turbokapitalizmu
Edward Luttwak w swojej książce "Turbokapitalizm" pokazuje, że Amerykanom wiedzie siź coraz lepiej, dlatego że coraz wiźcej konsumują. To ich motywuje: jedni tylko wiźcej pracują, inni starają siź być coraz bardziej kreatywni (ich praca przynosi coraz wiźkszą wartość dodaną: w 2003 r. wydajność pracy w USA wzrosła średnio o 2,2 proc., w krajach UE - o 1,2 proc., a w Japonii - o 1,1 proc.). Przeciźtnie Amerykanin ma w roku 23 dni urlopu, czyli prawie dwa razy mniej niż w krajach Europy Zachodniej. Powód jest prosty - Amerykanin chce wiźcej konsumować. Wyższa konsumpcja przekłada siź na wzrost zamożności gospodarstw domowych (o blisko 3 biliony dolarów tylko w 2003 r.) i państwa. Co wiźcej, Amerykanie mają świadomość, że istnieje konsumencki patriotyzm. Po zamachach z 11 września 2001 r. prezydent George W. Bush wezwał Amerykanów, by wiźcej wydawali, bo to nie tylko wywoła gospodarczy boom, ale też umocni społeczne wiźzi. Udało siź. Amerykanie nie tylko wiźcej kupowali, ale nabywali przede wszystkim produkty krajowego pochodzenia. Polakom wciąż jest daleko do amerykańskiej turbokonsumpcji i turbokapitalizmu. Przykłady, że konsumpcja ma funkcjź prospołeczną, można jednak znaleźć także u nas. Antropolog kultury prof. Roch Sulima badał mieszkańców mazowieckiej wsi, byłych pracowników PGR, którzy raz w tygodniu jeździli autokarem do hipermarketu. Poza wyjściem do kościoła tylko wyjazd na zakupy był dla nich powodem, by siź dobrze ubrać i zachowywać (np. nie pić alkoholu).

Awans przez konsumpcjź
Konsumpcja jest też motorem społecznego awansu. Coraz wiźcej Polaków chce kupować tzw. przedmioty statusowe, czyli odpowiedniej marki. Nawet w rodzinach o niskich dochodach rodzice dbają o to (czźsto zaciągając kredyty), by ich dzieci nosiły markowe ubrania czy miały nowoczesny sprzźt elektroniczny. Obywatele społeczeństwa konsumpcyjnego, czyli my wszyscy, nabywając produkty, biorą udział w wyścigu o prestiż. Antropolog Georg Rimmel dowodził, że dziźki posiadaniu przedmiotu określonej marki i jego prezentacji w publicznej przestrzeni można pokazać swój status bądź aspiracje. Konsumpcja na wysokim poziomie jest nagrodą za ciźżką pracź i sygnałem, że wysiłek siź opłaca.
Dlatego należy siź cieszyć, że także w Polsce kształtuje siź kod prestiżu: jeżdżąc konkretnym autem czy nosząc odpowiedniej marki garnitur, buty bądź zegarek, ułatwiamy sobie komunikowanie siź z innymi, bo pokazujemy swoje miejsce w hierarchii społecznej. Nie dziwi wiźc, że na przykład w korporacjach korzystających z samochodów Volkswagena rozdział służbowych aut jest czytelny. Pracownicy niższego szczebla jeżdżą golfami, management średniego szczebla - passatami, a członkowie zarządu phaetonami bądź produkowanymi przez Volkswagena samochodami audi A6 i A8. Z kolei w firmie Prokom pracownicy najwyższego szczebla mają zakaz poruszania siź pociągami w sprawach służbowych, bo to by umniejszało prestiż ich i firmy. Dlatego wszździe tam, gdzie istnieją połączenia lotnicze, korzystają z nich.
Polska dopiero od niedawna jest krajem normalnej konsumpcji, co sprawia, że za prestiżowe uznajemy marki, które w krajach wysoko rozwiniźtych nie mają takiego statusu. Z najnowszych badań Katedry Poziomu Życia i Konsumpcji Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie wynika, że dla 41 proc. Polaków mieszkających w dużych miastach (ceniących najbardziej prestiż społeczny) najważniejszą marką jest Sony. Niżej w hierarchii prestiżu są Hewlett-Packard (21,6 proc.), Philips (14,8 proc.), Fiat i Volkswagen (12,5 proc.), Bosch (11,4 proc.) oraz Sanyo i Canon (6,8 proc.).

Wymagający jak Polak
Sukces pisma "Avanti" (wydawanego przez Agorź w 345 tys. egzemplarzy), pierwszego na polskim rynku z popularnego w Europie Zachodniej segmentu pism shoppingowych, dowodzi, że chcemy być coraz bardziej świadomymi i wymagającymi konsumentami. "Avanti" to zakupowy przewodnik prezentujący wyłącznie zdjźcia i opisy produktów. Potwierdzają to badania brytyjskiej firmy Taylor Nelson Sofres (przeprowadzone w Czechach, na Wźgrzech, Słowacji, w Wielkiej Brytanii i Polsce). Wynika z nich, że prawie 50 proc. Polaków jest przekonanych o wyższej jakości produktów renomowanych marek. Co istotne, czźściej niż zamożniejsi Brytyjczycy przy zakupie kierujemy siź wyższą jakością produktu, a nie niższą ceną. Jak na zaledwie 15 lat wolnego rynku zachodnie standardy konsumpcji przyjźły siź u nas wyjątkowo szybko i szeroko. Jednym z takich standardów są programy lojalnościowe, które mają skłaniać do zakupu produktu konkretnej firmy. Już co siódmy Polak jest uczestnikiem przynajmniej jednego programu, a ponad 40 proc. chciałoby do nich przystąpić. Pionierem na polskim rynku była sieć stacji benzynowych Shell, która wprowadziła swój program już piźć lat temu. Dziś kartź Smart ma 2 mln osób. Podobnie jak karty BP i Statoil. Orlen wydał już 3 mln kart w ramach programu Vitay. Działające w Polsce hipermarkety rozpowszechniły ponad 5 mln kart stałego klienta. Tworzenie programów lojalnościowych to rozwiniźcie myśli Vilfreda Pareta, że 20 proc. stałych klientów generuje aż 80 proc. przychodów.

Consumens kontra sovieticus
Mimo ewidentnych dowodów na to, że konsumpcja jest motorem rozwoju społeczeństw, od co najmniej półwiecza słyszymy lament, jak to konsumpcja nas degraduje, degeneruje i ogłupia. Spory wpływ na to mieli lewicowi myśliciele w rodzaju Ericha Fromma, których argumenty wykorzystują do dziś antyglobaliści. W książce "O sztuce istnienia" Fromm oburza siź na homo consumens, który wyznaje zasadź "Jestem tym, co mam". Tyle że jak zauważył Zygmunt Bauman, pytanie Fromma "być czy mieć?" traci w dzisiejszych czasach racjź bytu, bo człowiek nie posiadający podstawowych dóbr czuje siź odarty z godności. To nie homo consumens stał siź plagą naszych czasów, lecz homo sovieticus. Reżimy totalitarne słusznie bały siź swobodnej konsumpcji i starały siź ją reglamentować. Jest ona bowiem środkiem poszerzania wolności. Socjologowie są zgodni, że to masowa konsumpcja stała siź najważniejszym narzździem demokratyzacji społeczeństw w XX wieku. Nie mieli racji myśliciele w rodzaju Jose Ortegi y Gasseta, przerażonego w "Buncie mas" wizją tłumów, które zaleją piźkne promenady zarezerwowane dla szlachetnie urodzonych. Konsumpcyjny bunt mas doprowadził nie do kryzysu, lecz do rozkwitu społeczeństw Zachodu. Francuski socjolog Gill Lipovetzki dowiódł, że w krajach masowej konsumpcji nie wybuchają wojny i dramatyczne konflikty społeczne. Ich mieszkańcy koncentrują siź bowiem na zdobywaniu dóbr. Masowej konsumpcji zawdziźczamy rewolucjź w edukacji, bo to ona od ponad 150 lat kreuje popyt i co za tym idzie, jest kołem zamachowym gospodarki. Jeszcze sto lat temu wyższe wykształcenie zdobywał niespełna 1 proc. obywateli najbardziej rozwiniźtych krajów, dziś odsetek ten jest dwudziestokrotnie wyższy. Konsumpcja jest bowiem motorem działania homo ambitiosus (jak to określa Francis Fukuyama), człowieka ambitnego, który wciąż znajduje motywacjź do pracy, rozwoju i kształcenia.

WPROST POD CHOINKĘ
Najwyższa jakość zapewniona przez renomowane firmy, nowoczesny styl wyznaczający aktualne trendy i błysk geniuszu wielkich kreatorów mody oraz wzornictwa to definicja trafionego prezentu. Piźćdziesiąt wybranych przez nas przedmiotów całkowicie spełnia te wymogi

ZŁOTA DZIESIĄTKA TECHNOLOGII

• ASUS MyPal A730
  - łączy w sobie funkcje notebooka, aparatu cyfrowego, odtwarzacza MP3 i dyktafonu. Wyposażony w ekran VGA o przekątnej 3,7 cala i rozdzielczości 480 x 640 pikseli
  3-3,5 tys. zł
  
  
• Motorola v600
  - wyposażona w aparat cyfrowy, bluetooth, MMS, dzwonki polifoniczne, Java, WAP i GPRS
  1,7-2 tys. zł
  
  
• Mju-mini Digital Olympus
  - aparat cyfrowy z 1,8-calowym wyświetlaczem LCD
  1,3-1,5 tys. zł
  
  
• Belinea 101536 B-15
  - monitor z ciekłokrystalicznym ekranem, kontrast 400:1, czas reakcji 9/16 ms
  1-1,3 tys. zł
  
  
• PS 8450 Hewlett-Packard
  - szybkość druku tej drukarki w czerni wynosi do 26 stron/min (rozdzielczość 1200/1200 dpi), w kolorze - 20 stron/min (system HP Fotoret Pro, alternatywny tryb 4800/1200 dpi)
  1,7-2 tys. zł
  
  
• Nikon Coolpix 3700
  - aparat fotograficzny, którego migawka może być uruchamiana przyciskiem lub głosem, może służyć też jako dyktafon
  900-1100 zł
  
  
• Nokia 7260
  - telefon komórkowy w stylu art deco. Wyposażony w cyfrową kamerź VGA z czterokrotnym zoomem, Java MIDP 2,0, MMS, EMS, HSCSD, EGPRS, IrDA, przeglądarkź xhtml, polifoniczne dzwonki, radio
  1,4-1,7 tys. zł
  
  
• Acer Ferrari 3400
  - notebook wyprodukowany przy współudziale Scuderia Ferrari, wyposażony m.in. w procesor Athlon 3000+, 512 ram pamiźci, dysk twardy o pojemności 80 GB oraz 15-calowy wyświetlacz TFT LCD
  11-13 tys. zł
  
  
• Sony DCR-HC40
  - kompaktowa cyfrowa kamera wideo MiniDV, wyposażona m.in. w przetwornik CCD Advanced HAD 1 070 000 pikseli
  3-3,5 tys. zł
  
  
• Sony DPP-FP30
  - miniaturowa drukarka do zdjźć. Pozwala drukować zdjźcia bez pośrednictwa komputera, aparat jest podłączany za pomocą kabla USB
  600-700 zł

• Świeczniki Czary-Mary
  - projekt Magdaleny Pejgi. Z kryształowego szlifowanego i polerowanego szkła, z elementem szkła dyfuzyjnego (wysokość 30 cm)
  ok. 650 zł
  
  
• Maurice Lacroix Phase de Lune
  - zegarek z automatycznym naciągiem. Okienko w tarczy wskazuje aktualną fazź ksiźżyca. Dekiel z szafirowego szkła
  od 14 tys. zł
  
  
• Zegarek Omega de Ville
  - o klasycznym wzorze z samonakrźcającym siź mechanizmem. Koperta ze stali nierdzewnej, pasek z naturalnej skóry
  od 3 tys. zł
  
  
• Montblanc
  - pióra z kolekcji Montblanc Boheme od dawna mają status dzieł sztuki. Wykonane z czarnej laki. Klips i wykończenia platynowane, stalówka złota
  od 1,5 tys. zł
  
  
• Zegarek młodzieżowy Esprit
  - z wyróżniającym się designem, modnym pomarańczowym kolorem i analogowym wyświetlaczem
  ok. 350 zł
  
  
• Torebka z domu mody Forget Me Not
  - projekt Mary Frances. Zdobiona szlachetnymi kamieniami. Każda ręcznie robiona, ma własny numer identyfikacyjny i niepowtarzalny wzór
  ok. 1,2 tys. zł
  
  
• Wina wyjątkowych
  - musujące Cava oraz białe i czerwone Ash Tree Estate z tradycyjnych szczepów winogron
  ok. 250 zł
  
  
• Krups Kenya 4 
  - automatyczny ekspres do kawy wyręcza niemal we wszystkich czynnościach. Utrzymuje stałą temperaturę parzenia, nie ma potrzeby stosowania wymiennych sitek dzięki specjalnemu uchwytowi filtra. System Autocappuccino sam pobiera i podgrzewa mleko
  1,3-1,5 tys. zł
  
  
• Patera Panna
  - projekt Katarzyny Karbownik. Średnica 42 cm lub 50 cm, wykonana z grawerowanego, piaskowanego zgrzewanego szkła
  ok. 350 zł
  
  
• Szachy alkoholowe
  - projekt Magdaleny Wojciechowskiej. Wykonane z bezbarwnego szkła i naturalnie woskowanego drewna dębowego oraz bukowego
  ok. 8 tys. zł

• L`Eau Bleue D`Issey Miyake
  - woda toaletowa i żel pod prysznic dla mężczyzn - japoński chłód musujących cytrusów
  ok. 200 zł za 75 ml
  
  
• Trouble Boucheron
  - perfumy damskie; projektanci określili tę woń "zmysłowym następstwem szaleństwa"
  ok. 500 zł za 100 ml
  
  
• Paleta Dior Sparkling
  - błyszczyk Dior Addict Ultra- Gloss, pomadka oraz pędzelek z lusterkiem
  ok. 250 zł
  
  
• Zestaw Jean-Paul Gaultier
  - dezodorant, mydło, żel pod prysznic i płyn po goleniu francuskiego enfant terrible mody
  ok. 300 zł
  
  
• Roberto Cavalli
  - męska woda toaletowa, elegancki zapach najdroższego europejskiego projektanta
  ok. 300 zł za 75 ml
  
  
• Magic Avon
  - żel do ciała, puder, mgiełka i żel pod prysznic - pozostawiają skórę prawdziwie lśniącą
  ok. 60 zł
  
  
• Krem Helena Rubinstein Life Pearl
  - luksusowy krem do cery dojrzałej, w którym po raz pierwszy wykorzystano sproszkowaną morską perłę
  ok. 700 zł za 50 ml
  
  
• Woda damska Givenchy Verry Irresistible
  - zawiera 35 proc. ekstraktu z róży; na zapach składa się anyżek gwiaździsty, szczypta werbeny i kopru
  ok. 200 zł za 75 ml
  
  
• Brush Ups
  - chusteczki higieniczne do zębów firmy Oral B; wystarczy obwinąć chusteczkę wokół palca i przetrzeć nią zęby - efekt jak po solidnym szczotkowaniu
  ok. 10 zł za 12 sztuk

• Halka Chantal
  - wyjątkowe połączenie czerni i złota, bogaty wzór haftu i delikatna siateczka tworzą elegancką halkę o erotycznym posmaku
  100-170 zł
  
  
• Torebka francuskiej firmy Longchamp
  - oryginalny materiał (tweed), idealny na zimowe miesiące, kwiaty z kolorowej skóry
  180-240 zł
  
  
• Etui na biżuterię Avon
  - zawiązywane, wykonane z opalizujących tkanin, z pięcioma kieszonkami i uchwytem na pierścionki
  15-20 zł
  
  
• Koszula Lorens & Wiktor
  - w paski, z białym kołnierzem i mankietami; trend wykreowany przez największych projektantów mody
  80-150 zł
  
  
• Paski Montblanc
  - z naturalnej skóry; uwagę zwracają designerskie chromowane klamry
  200-400 zł
  
  
• Teczka Westside
  - z naturalnej skóry, modny kształt z zaokrąglonymi bokami; specjalna sakiewka na pióro
  3,2-4 tys. zł
  
  
• Krawat od mediolańskiego krawca Ermenegildo Zegny - absolut elegancji i jakości
  390-690 zł
  
  
• Torba Black Label Boss
  - elegancja w stylu high street nawiązująca do estetyki lat 60.
  1700-1900 zł
  
  
• Torebka Cholewiński
  - z naturalnej skóry bydlęcej. Wzór a`la krokodyl, idealna do miejskiego pret-a-porter
  180-240 zł

• Linksys WMLS11B
  - bezprzewodowy zestaw głośnikowy, pozwala słuchać muzyki w dowolnym zakątku domu; producent: Linksys,
  www.linksys.com
  130 USD
  
  
• Laserpod
  - niewielka laserowa lampa tworząca nastrojowe efekty świetlne na ścianach pomieszczenia; producent: Plugg,
  www.laserpod.com
  110 USD
  
• Delphi MyFi
  - kieszonkowe cyfrowe radio satelitarne, w pamięci może zachować pięć godzin nagrania; producent: Delphi,
  www.delphi.com
  350 USD
  
  
• iPod Photo Edition
  - kieszonkowy otwarzacz cyfrowej muzyki wyposażony w funkcję przeglądania zdjęć; producent: Apple,
  www.apple.com
  500 USD
  
  
• Sennheiser PCX-250
  - wysokiej klasy słuchawki z systemem eliminacji hałasu; producent: Sennheiser,
  www.sennheiser.com
  130 USD
  
  
• Patrol Exhale Gloves
  - rękawice narciarskie z wentylem umożliwiającym wdmuchanie do środka ciepłego powietrza; producent: 180s,
  www.180s.com
  80 USD
  
  
• USB Lighted Snow Man
  - świecący bałwanek podłączany do komputera; producent: USB Geek, www.usbgeek.com
  16 USD
  
  
• Oakley Thump sunglasses
  - pierwsze na świecie okulary przeciwsłoneczne z wbudowanym muzycznym odtwarzaczem cyfrowym; 256-megabajtowa wersja pomieści do 60 piosenek
  495 USD
  
  
• DVX-Pod
  - przenośny odtwarzacz multimediów, w tym filmów w popularnym formacie DivX; producent: Tight Systems,
  www.tightsystems.com
  600 USD
  
  
• Maytag Neptune Drying Center
  - szafa, w której można ekspresowo wysuszyć i odświeżyć ubrania; producent: Maytag,
  www.maytag.com
  1200 USD