Tygodnik Wprost Wydanie: 51/2004 (1151)
Okładka tygodnika Wprost nr 51/2004 (1151)
Dziękujemy, że jesteś z nami. Tylko prawda jest ciekawa, piszemy o niej wprost.
Czytaj lub pobierz
Platformy prasy cyfrowej:

Imperium Binga

Dodano:   /  Zmieniono: 
Obrazy Besnarda i Cotteta z muzeum w Rogalinie sprowadzono na wystawę secesji w Amsterdamie Jack Nicholson urządził dwa salony w stylu secesji w swojej posiadłości w Beverly Hills. "Mam dosyć sterylnych, zimnych, odhumanizowanych mebli i tych wszystkich współczesnych bibelotów przypominających narzędzia chirurgiczne" - powiedział. Madonna kolekcjonuje secesyjne wyroby od Tiffany'ego, bo ma dość chłodnych form geometrycznych. Barbra Streisand po całym świecie szuka oryginalnych flakonów do perfum, wykonanych przez Lalique'a, najsłynniejszego jubilera secesji (jedna z jego buteleczek do perfum Bouchon Mures została sprzedana na aukcji za 60 tys. dolarów). Tajemnica niegasnącego powodzenia secesji (co najmniej od lat 60. XIX wieku) tkwi w pięknie formy. Otwarta właśnie w amsterdamskim Muzeum van Gogha wystawa "L'Art Nouveau - Imperium Binga" dowodzi, że secesja to sztuka doskonale użytkowa.
Szklane wyroby secesyjne lotaryńskiej firmy Emila Galla kosztują 16-25 tys. zł. Ceny wyrobów ze szkła manufaktury Louisa Comforta Tiffany'ego dochodzą do kilku milionów dolarów. Najbardziej poszukiwane są witrażowe lampy Tiffany'ego. Ich legenda wzięła się stąd, że na przełomie XIX i XX wieku firma wykonała w Białym Domu witrażowe przepierzenie holu. Ten sam motyw przeniesiono na abażury lamp.

Akwizytor van Gogh
Wystawa w amsterdamskim Muzeum van Gogha prezentuje kolekcję Siegfrieda Binga, który - podobnie jak w Polsce Feliks Jasieński - był wielkim miłośnikiem sztuki dalekowschodniej. Miał on w Paryżu kilka sklepów, w których handlował japońszczyzną. Tuż po świętach Bożego Narodzenia 1895 r. otworzył na Montmartre w Paryżu salon nowej sztuki, który nazwał L'Art Nouveau. Kuratorzy amsterdamskiej wystawy twierdzą, że to Bing wymyślił nazwę art nouveau.
W rzeczywistości pierwszy użył jej belgijski architekt van de Velde. Również to nie Bing pierwszy otworzył galerię z nową sztuką, bo 20 lat wcześniej w centrum Londynu podobny salon otworzył angielski marszand Liberty.
Salon Binga nie zrobił kariery, gdyż Francuzi nie akceptowali tego, że lansuje sztukę obcą: angielską, belgijską czy amerykańską. Bing musiał zamknąć swój sklep, a jego syn podarował część przedmiotów muzeom, resztę wyprzedał na auk-cjach. Ponad czterysta dzieł ze sklepu Binga znalazło się na amsterdamskiej wystawie. Na parterze Muzeum van Gogha pokazano wielkie reprodukcje zdjęć przedstawiających wnętrze sklepu Binga w Paryżu. Na wystawie pokazano całe wyposażenie salonu: meble zaprojektowane przez Eugene'a Gaillarda i Edwarda Colonny. Obok tego można oglądać wyroby, którymi handlował Bing: od witraży Louisa Comforta Tiffany'ego, przez porcelanę z Limoge, grafiki Beardsleya, rzeźby Meuniera, wyroby Liberty'ego i Morrisa, po rzeźbę Rodina "Głowa św. Jana Chrzciciela" czy litografie Edwarda Muncha. Ciekawostką są sprowadzone z muzeum w Rogalinie obrazy Paula Alberta Besnarda i Charlesa Cotteta, które rodzina Raczyńskich kupiła na aukcji w paryskim hotelu Drouot w 1900 r. Całą salę poświęcono Vincentowi van Goghowi, który kupował (na kredyt) od Binga reprodukcje japońskich drzeworytów. Van Gogh pracował nawet dla Binga jako swego rodzaju przedstawiciel handlowy.

Japońskie inspiracje
Art nouveau było sztuką eklektyczną: czerpało motywy z neogotyku i sztuki celtyckiej, z romantyka Williama Blake'a i prerafaelitów, ze sztuki japońskiej i symbolizmu. Artyści z kręgu Arts and Crafts byli prekursorami kierunku zacierającego granice między rzemiosłem a sztuką. Nowy kierunek w dojrzałej formie ukształtował się w Brukseli w latach 1892-1893, czego najbardziej widocznym dowodem są realizacje architektów Victora Horty'ego i Henriego van de Velde'a. W następnych latach pojawiło się wiele odmian narodowego art nouveau. W Szkocji była to sztuka spod znaku Glasgow School of Art - z Charlesem Renniem Mackintoshem na czele. Wyjątkowy język form nowej sztuki, szczególnie w architekturze, rozwinął się w Katalonii, gdzie działał architekt Antonio Gaudi.
Secesja nie powstałaby w znanej nam obecnie formie, gdyby we wczesnych latach 60. XIX wieku w sztuce Zachodu nie pojawiły się wpływy orientalne. W 1862 r. kolekcjonerzy w Londynie kupowali sztukę japońską: to wtedy Japonia pojawiła się po raz pierwszy jako wystawca na wystawie światowej. Japończycy zgodzili się, by Arthur Lasenby Liberty założył w 1875 r. firmę specjalizującą się w wyrobach ich sztuki. To wtedy modne stało się urządzanie domów w japońskim stylu. Zarówno Bing, jak i Tiffany czy Liberty kolekcjonowali sztukę japońską, zaś tacy artyści jak Beardsley, Eckmann czy Toulouse-Lautrec byli wielkimi miłośnikami japońszczyzny.

Pochwała rzemiosła
Zafascynowani sztuką Dalekiego Wschodu artyści i marszandzi zbuntowali się przeciwko brzydocie przedmiotów codziennego użytku, produkowanych masowo przez rozwijający się przemysł. Nawiązywali przy tym do natury: od projektowania subtelnej biżuterii, po wnętrza i przedmioty codziennego użytku. Spośród wyrobów secesyjnego rzemiosła do dziś największym powodzeniem i uznaniem (co widać na aukcjach) cieszą się przedmioty ze szkła. Ich unikatowe formy i techniki zdobienia nie zostały dotychczas przyćmione przez współczesnych artystów. Na wyżyny sztuki wynieśli tę dziedzinę rzemiosła dwaj wybitni twórcy: Francuz Emile Galle i Amerykanin Louis Comfort Tiffany.
Tiffany odkrył i opatentował m.in. szkło favrile, które - jak pisał w swojej autobiografii - "charakteryzuje się wyjątkowymi kształtami i głębokimi kolorami, na ogół opalizującymi jak skrzydła niektórych motyli lub szyje gołębi i pawi". Do uzyskania złotego połysku używał złota z dwudziestodolarowych monet. Szklane cacka zdobił motywem pawich piór lub powoju. Specjalnością Tiffany'ego było też szkło agatowe, imitujące jaspis, agat bądź marmur. Z tysięcy barwnych szkieł układał witraże, pełne kwiatów, drzew, pnączy, pawi i ważek.
Pokazywane na amsterdamskiej wystawie secesyjne dzieła dowodzą, że wazon czy krzesło mogą mieć taką samą wartość jak obraz bądź rzeźba. Bo w sztuce liczy się przede wszystkim wybitne rzemiosło.
Więcej możesz przeczytać w 51/2004 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 51/2004 (1151)

  • Na stronie - Trzeciorzędne cechy płciowe19 gru 2004 — Marek Belka i duża część jego rządu to tak naprawdę feministki Prawda istnieje. Wymyśla się tylko kłamstwo" - mówił malarz Georges Braque. Tę myśl polecam nowej męczennicy za demokrację i wolność słowa Magdalenie Środzie, pełnomocnikowi rządu ds....3
  • Skaner19 gru 2004 — WPADKA GENERAŁA BEZPIEKI Gen. Mirosław Milewski, były minister spraw wewnętrznych, może być najwyższym rangą funkcjonariuszem PRL skazanym za zbrodnię komunistyczną. Milewskiemu grozi dziesięć lat więzienia. W moskiewskich archiwach odnaleziono...8
  • Dossier19 gru 2004 — Politycy powinni mieć pierwszeństwo w kolejce do prokuratora Radio Zet TOMASZ NAŁĘCZ wicemarszałek Sejmu RP Myślę, że posłanka Jakubowska któregoś dnia, kiedy się zderzy z twardą rzeczywistością, przeżyje wstrząs Program III Polskiego Radia...9
  • Sawka19 gru 2004 — 10
  • Kadry19 gru 2004 — 11
  • Playback19 gru 2004 — 13
  • M&M19 gru 2004 — NIE WYLECIELI W POWIETRZE Bajka - przegląd tygodnia: świadkowie załgani, bredzący ministrowie, posłanki z mężami, trutnie z UL-a, przestępczy kolesie czerwoni mieli lecieć na zsyłkę. Lotem Air Polonii13
  • Poczta19 gru 2004 — Tanieją rozmowy w Internecie W artykule "Tanieją rozmowy w Internecie" (nr 48) pojawiła się błędna wiadomość, jakoby Wirtualna Polska uruchomiła usługę VoIP o nazwie Nawijka już po tym,jak pojawiła się ona w portalu o2. W związku z...13
  • Nałęcz - Zły pomysł19 gru 2004 — SLD powinien jak najszybciej porzucić nieszczęsny pomysł z Konwentem Konstytucyjnym Posłowie SLD złożyli w Sejmie projekt uchwały, by powołać Konwent Konstytucyjny. Konwent miałby się zająć opracowaniem zmian w ustawie zasadniczej. W jego skład...14
  • Ryba po polsku - Polska na pryczy19 gru 2004 — Prokuratura i sądy mogą wkrótce wyaresztować najwybitniejszych działaczy lewicy wraz z rodzinami Studentom prawa, którzy dostali się na uczelnię z odwołania, bo mają odpowiednich rodziców, wykłada się, że dura lex, sed lex, że wszyscy są równi...15
  • Z życia koalicji19 gru 2004 — W związku z ostatnimi aresztowaniami oświadczamy, że nie nadążamy ze śledzeniem tego, który z polityków SLD aktualnie siedzi, który jest oskarżony, a który tylko podejrzany. Ponadto prokuratura zakazała nam (albo zaraz...16
  • Z życia opozycji19 gru 2004 — Były szef kancelarii Wałęsy, a obecnie adwokat Tomasz Kwiatkowski okazał się agentem esbecji - uznał Sąd Najwyższy. Tylko że my zupełnie nie rozumiemy, dlaczego tę informację podały wszystkie media. Prawdziwym niusem byłoby, gdyby jakiś...17
  • Fotoplastykon19 gru 2004 — 18
  • Małżeński kapitalizm polityczny19 gru 2004 — Tylko małżonkowie polityków i gangsterów potrafią się błyskawicznie bogacić To nie osoby z listy 100 najbogatszych Polaków "Wprost" ani nie najlepsi menedżerowie są najbardziej przedsiębiorczy w Polsce. Z oświadczeń majątkowych posłów oraz danych...20
  • Fabryka świętych19 gru 2004 — Dwustu Polaków czeka na wyniesienie na ołtarze Jan Paweł II jest hojniejszy w ogłaszaniu swych rodaków błogosławionymi i świętymi niż wszyscy jego poprzednicy razem wzięci. W ciągu 26 lat obecnego pontyfikatu więcej niż co dziesiąty nowy...28
  • Brygady Kisiela19 gru 2004 — Adam Krzanowski, Teresa Bogucka i Jerzy Hausner odebrali Nagrody Kisiela 2004 Trudno pojąć, czemu żołnierz idzie do ataku - ale idzie" - pisał Stefan Kisielewski, przestrzegając, że ten, kto się boi wojny, przedwcześnie dojrzał do nieszczęścia....32
  • Giełda19 gru 2004 — Hossa Świat Menedżerowie optymizmu 51 proc. szefów europejskich spółek prognozuje, że ich firmy odnotują w tym roku lepsze wyniki niż w poprzednim - wynika z ankiety UPS Europe. Rok temu optymistami było zaledwie 40 proc. badanych....38
  • Polisa Belki19 gru 2004 — Rząd oddaje PZU Firmie Eureko i politykom SLD Od czterech lat trwa walka między skarbem państwa a holenderską grupą finansową Eureko o kontrolę nad PZU, największym w Polsce towarzystwem ubezpieczeniowym (w 2003 r. miało 53,1 proc. rynku)....40
  • Tygrys Balcerowicza19 gru 2004 — Zdechłego mamuta udało się w 1989 r. ożywić rządowi Mazowieckiego Mniej więcej piętnaście i pół roku temu w amerykańskim tygodniku "Time" pojawił się żart rysunkowy. Przedstawiał on leżącego na śniegu zdechłego mamuta, którego próbowano ożywić za...44
  • Balcerowicz wprost - Zamiast wspomnień19 gru 2004 — Polski grunt wydał nie jeden, ale dwa socjalizmy: lewicowy i prawicowy Grudzień przed 15 laty był finałem prac, które miały przeobrazić zarówno naszą gospodarkę, jak i państwo. Przejście od planu do rynku i od socjalistycznego pseudopieniądza do...50
  • Ser za milion euro19 gru 2004 — Producenci parmezanu stali się najbogatszymi rolnikami Europy Znajduje się tam góra cała tartego parmezanu, na której stoją ludzie i niczym innym się nie zajmują, tylko wyrabianiem makaronu i nadziewanych pierogów" - tak w 1349 r. w "Dekameronie"...52
  • 2 x 2 = 4 - Smutasy czy optymiści?19 gru 2004 — Płacimy wysoką cenę za fałszywe pojmowanie gospodarki rynkowej Co rusz dowiadujemy się z jakiegoś ośrodka badania opinii, że większość Polaków negatywnie ocenia minione piętnastolecie, że sprawy idą w złym kierunku, że przeżywamy kryzys. Same...54
  • Supersam19 gru 2004 — Szczyt elegancji Istotą elegancji jest zharmonizowanie wszystkich elementów ubrania, także dodatków. Dotyczy to również... markowych wiecznych piór. Kupując pióro Montblanc, do kompletu możemy zamówić...56
  • Kompas sukcesu19 gru 2004 — Dobra pamięć do błędów i kiepska do sukcesów to gwarancja porażki! Gdy gra idzie o wysoką stawkę, prawdziwym geniuszem okazuje się ktoś taki jak Yogi Berra, słynny amerykański baseballista. Bijąc rekordy, nie myślał absolutnie o niczym innym...58
  • Homo internetus19 gru 2004 — Gdy kilka dni temu zbankrutowały linie Air Polonia, na internetowym forum rozgorzała dyskusja o przyczynach upadku Pod koniec października pod Lublinem w wypadku zginął Krzysztof, na internetowym forum znany jako Winer. Był jednym z...62
  • Elita z tombaku19 gru 2004 — Około 50 lat ma na Zachodzie przeciętny członek elity, w Polsce znacznie mniej Nie istnieje jedna klasa rządząca, lecz wiele elit cząstkowych, których dominacja jest ograniczona do poszczególnych dziedzin życia społecznego. W dodatku kontrolują...64
  • Druga płeć - Via Lactea19 gru 2004 — Od połowy lat siedemdziesiątych sprzedano na świecie prawie 30 milionów kobiet Redaktor naczelna jednego z miesięczników dla ludzi sukcesu wygłosiła niedawno, na całkowitym luzie, bez najmniejszego skrępowania i publicznie, pogląd, że "wszyscy...68
  • Sarkofag Hitlera19 gru 2004 — Ruiny bunkra kanclerza III Rzeszy nadal są ukryte pod ziemią Jedynie szef mechaników Johannes Hentschel pozostał 2 maja 1945 r. w bunkrze Adolfa Hitlera. Wszyscy inni uciekli. Bunkier bez strzału został "zdobyty" przez oddział kilkunastu...70
  • Know-how19 gru 2004 — USG nie szkodzi Kilkakrotne wykonywanie badań ultrasonograficznych w ciąży nie wpływa negatywnie na rozwój dziecka - taki wniosek płynie z prac australijskich naukowców. Wcześniej obawiano się, że zbyt częste przeprowadzanie tych...74
  • Jedzmy na zdrowie!19 gru 2004 — Fast food, chipsy i słodycze nie są przyczyną epidemii otyłości Morgan Spurlock, reżyser i bohater filmu "Super Size Me", po miesiącu opychania się w restauracjach McDonald`s przytył 11 kg, ma kłopoty z erekcją, nadciśnienie tętnicze, podwyższony...76
  • Gdzie się leczyć19 gru 2004 — Najlepsze szpitale (3): okulistyka, psychiatria, chirurgia Część 1 - kardiologia, kardiochirurgia, ortopedia Część 2 - neurochirurgia, otolaryngologia, ginekologia Czesław Miłosz zamiast się leczyć w Stanach Zjednoczonych, wolał się poddać w tym...86
  • Bez granic19 gru 2004 — Piękno pylonów Francja ma swoją ślicznotkę. 17 grudnia prezydent Jacques Chirac oficjalnie otworzy pod Millau w południowej Francji najwyżej położony wiszący most świata. Most znajdujący się na wysokości 270 m zaprojektował lord Norman...96
  • Nowy miecz samurajów19 gru 2004 — Japonia ogłosiła zamiar powrotu do klubu światowych mocarstw Gramy w ten sam baseball, jemy te same potrawy, słuchamy tej samej muzyki, ubieramy się według tej samej mody" - zachwycał się niedawno Howard Baker, amerykański ambasador w Tokio, z...98
  • Kwaśne pomarańcze19 gru 2004 — Rumuńscy postkomuniści triumfują w sfałszowanych wyborach Rumunia to nie Ukraina, to nie czas i miejsce na pomarańczową rewolucję. Mimo że wybory ewidentnie sfałszowano, protestów i masowych wieców nie będzie - mówią rumuńscy opozycjoniści. Tuż...102
  • Wirówka Kaddafiego19 gru 2004 — Libijski dykator kłamał, mówiąc, że rezygnuje z broni nuklearnej Rozpoczęliśmy dochodzenie w sprawie dwóch Szwajcarów, którzy nielegalnie handlowali technologiami nuklearnymi - poinformował niedawno Hansjuerg Mark Wiedmer, rzecznik prokuratury w...104
  • Nacjonalistyczny patriotyzm19 gru 2004 — Niemcy będą świętować Dzień Martyrologii Wypędzonych? Angela Merkel, przewodnicząca CDU, kandydatka na kanclerza Niemiec, opowiedziała się na zjeździe swojej partii za utworzeniem w Berlinie Centrum przeciw Wypędzeniom. Tak jawne poparcie dla...106
  • Hegemon z przymusu19 gru 2004 — Hegemon z przymusu Samotne imperium, najpotężniejsze w dziejach świata, które niczego bardziej nie chce jak ze swej roli abdykować. Taki portret współczesnej Ameryki - wynikający z lektury książki Tadeusza Kisielewskiego "Imperium Americanum?" -...107
  • Menu19 gru 2004 — WYDARZENIA Krótko po Wolsku Aleksandra Wielka Dyskusje na temat seksualnej orientacji Aleksandra Macedońskiego rozpętane przez film Olivera Stone'a upoważniają mnie do zgłoszenia w tej sprawie własnej tezy. Tak zwany Aleksander M. był...108
  • Bóg Aleksander Wielki19 gru 2004 — Grobu Aleksandra poszukuje się dzisiaj niczym świętego Graala Zamiast na fantastyczne Śródziemie czy mityczną Troję reżyser Oliver Stone postawił na fakty. Jego trzygodzinna epicka superprodukcja "Aleksander" opowiada o najsłynniejszym wodzu...112
  • Przeminęło z Aleksandrem19 gru 2004 — Przeminęło z Aleksandrem Rozmowa z OLIVEREM STONE'EM, reżyserem "Aleksandra"114
  • Imperium Binga19 gru 2004 — Obrazy Besnarda i Cotteta z muzeum w Rogalinie sprowadzono na wystawę secesji w Amsterdamie Jack Nicholson urządził dwa salony w stylu secesji w swojej posiadłości w Beverly Hills. "Mam dosyć sterylnych, zimnych, odhumanizowanych mebli i tych...116
  • Ueorgan Ludu19 gru 2004 — TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI Nr 51 (116) Rok wyd. 3 WARSZAWA, poniedziałek 13 grudnia 2004 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza Senator Kutz walczy o nowy model tradycyjnej śląskiej rodziny Senator Kazimierz Kutz, znany piewca śląskiej...120
  • Skibą w mur - Od barona do Balerona19 gru 2004 — Orgia tytularna to dziwadło, czysty kabotynizm lub wysokiej próby idiotyzm, ale tak nakazuje zwyczaj Ludzie, podobnie jak książki i artykuły w prasie, lubią mieć ładne tytuły. Tytuły zawsze odgrywały w Polsce znaczącą rolę. O kimś ważnym mówiono,...122