GIEŁDA - BIZNES
DZIESIĘCIU WSPANIAŁYCH
Udział PKB najbogatszych krajów świata w światowej gospodarce (w proc.)
Nominalny produkt krajowy brutto Polski per capita wynosi 7946 USD. To dziesięć razy mniej niż PKB na mieszkańca w Luksemburgu, najbogatszym kraju świata, ponad pięć razy mniej niż w Stanach Zjednoczonych, ponad dwa razy mniej niż w Portugalii, najbiedniejszym kraju "starej" UE, i 75 razy więcej niż w Burundi, najbiedniejszym kraju świata.
1950
Nasz obecny PKB na mieszkańca - 7946 USD - to o 20 proc. mniej niż w Stanach Zjednoczonych w 1950 r., najbogatszym wówczas kraju świata, prawie dwa razy więcej niż w Niemczech, ponad trzy razy więcej niż w ówczesnej Polsce i ponad cztery razy więcej niż w ówczesnej Japonii.
1900
7946 USD PKB to o 75 proc. więcej niż PKB per capita w Wielkiej Brytanii w 1900 r., najbogatszym wówczas kraju świata, prawie trzy razy więcej niż we Francji i sześć i pół raza więcej niż w Rosji, najbiedniejszym wówczas kraju Europy.
1820
7946 USD PKB to ponad osiem razy więcej niż holenderskie PKB per capita w 1820 r., najbogatszym wówczas kraju świata, dziesięć razy więcej niż w Stanach Zjednoczonych i ponad osiemnaście razy więcej niż w Japonii.
2007 - w tym roku Polska stanie się najbiedniejszym krajem UE (nie licząc nowo przyjętych Bułgarii i Rumunii). Pod względem PKB na mieszkańca wyprzedzi nas Łotwa
400 mln USD co godzinę wydaje się na świecie na opiekę zdrowotną
100 mln USD co godzinę wydaje się na świecie na zbrojenia
9 - krotnie bogatszy jest najzamożniejszy region UE Inner London od najbiedniejszego - województwa lubelskiego. Pięć kolejnych najbiedniejszych regionów UE to także polskie województwa
BRUDNE PIENIĄDZE
Wielkość globalnych rynków (w mld USD)
"Co jest nielegalne, jest bardziej opłacalne" - śpiewa Kazik Staszewski. I rzeczywiście, Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Kontroli Narkotyków i Zapobiegania Przestępczości szacuje wielkość globalnego rynku narkotyków na 400 mld USD. To więcej niż przychody Exxon Mobile, największego koncernu świata. Przychody z przemytu ludzi wynoszą dokładnie tyle, ile polski deficyt budżetowy.
POLAK W LICZBACH
Na stu Polaków...
72 - ma telefon komórkowy
60 - mieszka w tejsamej miejscowości od urodzenia
57 - ma konto w banku
57 - zna conajmniej jeden język obcy
56 - ma w rodzinie samochód
51 - chodzi co niedziela do kościoła
49 - mieszka w domu lub mieszkaniu należącym do niego lub jego rodziny
41 - nie przeczytało żadnej książki w ostatnim roku
40 - ma w domu komputer
40 - nosi okulary
39 - korzysta z internetu
25 - ma konto email
15 - nie ma legalnej pracy
5 - korzysta z prywatnej służby zdrowia
2 - jest uzależniona od alkoholu
DZIENNA ZMIANA LICZBY LUDNOŚCI
Najszybciej rośnie liczba ludności Indii - codziennie przybywa tam ponad 41 tys. osób. Dzięki temu ten kraj prawdopodobnie jeszcze przed 2030 r. stanie się najludniejszym krajem świata, wyprzedzając Chiny. Co minutę rodzi się na świecie 266 osób, a umiera sto. Najszybciej spada liczba ludność Rosji - codziennie o prawie 1500 osób. Ludność Polski zmniejsza się każdego dnia o 53 osoby.
ŚWIAT NA BOMBIE
266 osób rodzi się co minutę na świecie
100 osób umiera co minutę na świecie
15-20 mln Polaków mieszka poza granicami kraju.
38,5 roku wynosi średnia wieku mieszkańca Unii Europejskiej. W ciągu najbliższych 50 lat prawdopodobnie wzrośnie o 10 lat.
1,3 mln naszych rodaków żyje w Chicago - drugim największym po Warszawie "polskim" mieście
GIEŁDA - LUDZIE
GLOBALNE MROWISKA
Największe aglomeracje miejskie świata (w tys. mieszkańców)
Największe miasto świata - zamieszkany przez 12 mln osób Mumbai - znajduje się dopiero na piątym miejscu wśród największych aglomeracji miejskich. W pierwszej w rankingu aglomeracji tokijskiej mieszka już prawie tyle osób, ile w całej Polsce. Największa aglomeracja europejska (zamieszkana przez 10,5 mln osób Moskwa) znajduje się dopiero na 18. miejscu. Najmniejszym miastem świata jest Monowi w amerykańskim stanie Nebraska. Jego jedyna mieszkanka, Elsie Eiler, jest burmistrzem miasteczka.
ŚWIAT SIĘ STARZEJE
Osoby urodzone w 2006 r. będą żyły przeciętnie niemal 65 lat, a więc dziesięć lat krócej od przeciętnego Polaka. Długość życia przeciętnego mieszkańca UE będzie dłuższa od polskiej średniej o 3,5 roku. W ciągu ostatniej dekady przewidywana długość życia Polaków wzrosła o ponad trzy lata. Tymczasem w krajach Trzeciego Świata, głównie z powodu AIDS, spadła ona do poziomu sprzed ćwierćwiecza.
KRAKUS W PORTFELU
Ile kilogramów szynki może kupić Polak za przeciętną płacę
W tym roku za średnią pensję mogliśmy kupić trzy i pół kilograma szynki więcej niż w roku poprzednim. To przede wszystkim efekt wzrostu płac. Pośrednio także wynik rosyjskiego embarga na polską żywność - producenci z powodu nadpodaży nie mogli podnosić cen nawet proporcjonalnie do wskaźnika inflacji. Nasz indeks, publikowany zawsze przed świętami Bożego Narodzenia, informujący o tym, ile szynki możemy kupić za przeciętną płacę, swą nazwę zawdzięcza - przypomnijmy - "ikonie świątecznego stołu" z czasów realnego socjalizmu, czyli szynce konserwowej Krakus. Nadal można ją kupić niemal w każdym sklepie; jest uważana za produkt luksusowy.
Na potrzeby naszego koszyka wybieramy od trzech lat szynkę wiejską, która - jak się wydaje - spełnia wymogi przyzwoitości zarówno jakościowe, jak i cenowe. Za średnie wynagrodzenie mog-liśmy kupić w ubiegłym roku 73,5 kg takiej szynki. W tym roku nieco więcej, bo 77 kg. Przez trzy kwartały 2006 r. pensje wzrosły o 4,8 proc., sięgając 2473,62 zł brutto i 1690 zł netto, natomiast cena szynki wiejskiej nie zmieniła się - wynosi 21,99 zł. To nieco dziwi, bowiem zewsząd słychać płacz rolników z powodu "świńskiej górki" (wszak eksport mięsa na Wschód jak stał, tak stoi), a ceny skupu żywca spadły do 3,2 zł za 1 kg (w 2005 r. - 4 zł). Teoretycznie zatem powinny spaść także ceny przetworów (co po świętach, kiedy handlowcy zostaną z nie sprzedanymi zakupami, może się wydarzyć). Kolejny raz życie dowiodło jednak, że ceny są bardziej elastyczne, gdy rosną, niż gdy spadają. I dlatego ciesząc się, że realnie szynka potaniała, z łezką w oku trzeba wspomnieć rok 2003, gdy była jeszcze tańsza i za średnie wynagrodzenie mogliśmy jej kupić 4 kg więcej.
Michał Zieliński
DUŻA BAŃKA
Jak długo pracują na milion dolarów
Steven Spielberg
amerykański reżyser i producent
l dzień i 5 godz.
Richard D. Fairbank
prezes spółki Capital One Financial
l dzień i 11 godz.
Tiger Woods
amerykański golfista
4 dni
Dań Brown
amerykański pisarz
5 dni
Michael Schumacher
były kierowca Formuły l teamu Ferrari
5 dni
Tom Cruise
amerykański aktor
6 dni
Kurt Cobain
nieżyjący lider grupy Nirvana
8 dni
Bono
wokalista grupy U2
10 dni
Shaquille O'Neal
koszykarz Miami Heat
11 dni
Ronaldinho
piłkarz FC Barcelona
13 dni
Scarlett Johansson
amerykańska aktorka
23 dni
Jennifer Lopez
amerykańska piosenkarka i aktorka
l miesiąc i 7 dni
Kate Moss
brytyjska modelka
l miesiąc i 16 dni
Jerzy Dudek
bramkarz FC Liverpool
3 miesiące i 19 dni
Janusz Wiśniewski
odwołany w czerwcu 2005 r. wiceprezes PKN Orlen
4 miesiące i 5 dni
Robert Kubica
kierowca Formuły l teamu BMW
11 miesięcy i 20 dni
George W. Bush
prezydent Stanów Zjednoczonych
2 lata, 6 m-cy i 3 dni
Angela Merkel
kanclerz Niemiec
2 lata, 10 m-cy i 14 dni
Tony Blair
premier Wielkiej Brytanii
2 lata, 11 m-cy i 29 dni
Dominiaue de Villepin
premier Francji
2 lata, U m-cy i 29 dni
Mauro Cantoro
piłkarz Wisły Kraków
3 lata, 3 m-ce i l dzień
Jarosław Kaczyński
premier RP
15 lat, 9 m-cy i 2 dni
Marek Majewski
poseł zawodowy
21 lat, 8 m-cy i 13 dni
Jan Kowalski
otrzymujący przeciętne wynagrodzenie w Polsce
91 lat, 7 m-cy i 20 dni
Zbigniew Nowak
otrzymujący minimalne ustawowe wynagrodzenie
271 lat, 3 m-ce i 4 dni
Tomasz Kwiatkowski
pobierający zasiłek dla bezrobotnych
456 lat, 7 m-cy i 16 dni
500 dolarowych miliarderów żyje na świecie
9 000 000 dolarowych milionerów żyje na świecie
2,7 mld ludzi musi przeżyć za mniej niż 2USD dziennie
2000 godzin pracują rocznie Polacy. Więcej pracuje się tylko w Korei
8 proc. polskich emerytów żyje poniżej progu ubóstwa. To dwa razy mniej niż w szwecji i 3 razy mniej niż w Wielkiej Brytanii
DZIESIĘCIU WSPANIAŁYCH
Udział PKB najbogatszych krajów świata w światowej gospodarce (w proc.)
Nominalny produkt krajowy brutto Polski per capita wynosi 7946 USD. To dziesięć razy mniej niż PKB na mieszkańca w Luksemburgu, najbogatszym kraju świata, ponad pięć razy mniej niż w Stanach Zjednoczonych, ponad dwa razy mniej niż w Portugalii, najbiedniejszym kraju "starej" UE, i 75 razy więcej niż w Burundi, najbiedniejszym kraju świata.
1950
Nasz obecny PKB na mieszkańca - 7946 USD - to o 20 proc. mniej niż w Stanach Zjednoczonych w 1950 r., najbogatszym wówczas kraju świata, prawie dwa razy więcej niż w Niemczech, ponad trzy razy więcej niż w ówczesnej Polsce i ponad cztery razy więcej niż w ówczesnej Japonii.
1900
7946 USD PKB to o 75 proc. więcej niż PKB per capita w Wielkiej Brytanii w 1900 r., najbogatszym wówczas kraju świata, prawie trzy razy więcej niż we Francji i sześć i pół raza więcej niż w Rosji, najbiedniejszym wówczas kraju Europy.
1820
7946 USD PKB to ponad osiem razy więcej niż holenderskie PKB per capita w 1820 r., najbogatszym wówczas kraju świata, dziesięć razy więcej niż w Stanach Zjednoczonych i ponad osiemnaście razy więcej niż w Japonii.
2007 - w tym roku Polska stanie się najbiedniejszym krajem UE (nie licząc nowo przyjętych Bułgarii i Rumunii). Pod względem PKB na mieszkańca wyprzedzi nas Łotwa
400 mln USD co godzinę wydaje się na świecie na opiekę zdrowotną
100 mln USD co godzinę wydaje się na świecie na zbrojenia
9 - krotnie bogatszy jest najzamożniejszy region UE Inner London od najbiedniejszego - województwa lubelskiego. Pięć kolejnych najbiedniejszych regionów UE to także polskie województwa
BRUDNE PIENIĄDZE
Wielkość globalnych rynków (w mld USD)
"Co jest nielegalne, jest bardziej opłacalne" - śpiewa Kazik Staszewski. I rzeczywiście, Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Kontroli Narkotyków i Zapobiegania Przestępczości szacuje wielkość globalnego rynku narkotyków na 400 mld USD. To więcej niż przychody Exxon Mobile, największego koncernu świata. Przychody z przemytu ludzi wynoszą dokładnie tyle, ile polski deficyt budżetowy.
POLAK W LICZBACH
Na stu Polaków...
72 - ma telefon komórkowy
60 - mieszka w tejsamej miejscowości od urodzenia
57 - ma konto w banku
57 - zna conajmniej jeden język obcy
56 - ma w rodzinie samochód
51 - chodzi co niedziela do kościoła
49 - mieszka w domu lub mieszkaniu należącym do niego lub jego rodziny
41 - nie przeczytało żadnej książki w ostatnim roku
40 - ma w domu komputer
40 - nosi okulary
39 - korzysta z internetu
25 - ma konto email
15 - nie ma legalnej pracy
5 - korzysta z prywatnej służby zdrowia
2 - jest uzależniona od alkoholu
DZIENNA ZMIANA LICZBY LUDNOŚCI
Najszybciej rośnie liczba ludności Indii - codziennie przybywa tam ponad 41 tys. osób. Dzięki temu ten kraj prawdopodobnie jeszcze przed 2030 r. stanie się najludniejszym krajem świata, wyprzedzając Chiny. Co minutę rodzi się na świecie 266 osób, a umiera sto. Najszybciej spada liczba ludność Rosji - codziennie o prawie 1500 osób. Ludność Polski zmniejsza się każdego dnia o 53 osoby.
ŚWIAT NA BOMBIE
266 osób rodzi się co minutę na świecie
100 osób umiera co minutę na świecie
15-20 mln Polaków mieszka poza granicami kraju.
38,5 roku wynosi średnia wieku mieszkańca Unii Europejskiej. W ciągu najbliższych 50 lat prawdopodobnie wzrośnie o 10 lat.
1,3 mln naszych rodaków żyje w Chicago - drugim największym po Warszawie "polskim" mieście
GIEŁDA - LUDZIE
GLOBALNE MROWISKA
Największe aglomeracje miejskie świata (w tys. mieszkańców)
Największe miasto świata - zamieszkany przez 12 mln osób Mumbai - znajduje się dopiero na piątym miejscu wśród największych aglomeracji miejskich. W pierwszej w rankingu aglomeracji tokijskiej mieszka już prawie tyle osób, ile w całej Polsce. Największa aglomeracja europejska (zamieszkana przez 10,5 mln osób Moskwa) znajduje się dopiero na 18. miejscu. Najmniejszym miastem świata jest Monowi w amerykańskim stanie Nebraska. Jego jedyna mieszkanka, Elsie Eiler, jest burmistrzem miasteczka.
ŚWIAT SIĘ STARZEJE
Osoby urodzone w 2006 r. będą żyły przeciętnie niemal 65 lat, a więc dziesięć lat krócej od przeciętnego Polaka. Długość życia przeciętnego mieszkańca UE będzie dłuższa od polskiej średniej o 3,5 roku. W ciągu ostatniej dekady przewidywana długość życia Polaków wzrosła o ponad trzy lata. Tymczasem w krajach Trzeciego Świata, głównie z powodu AIDS, spadła ona do poziomu sprzed ćwierćwiecza.
KRAKUS W PORTFELU
Ile kilogramów szynki może kupić Polak za przeciętną płacę
W tym roku za średnią pensję mogliśmy kupić trzy i pół kilograma szynki więcej niż w roku poprzednim. To przede wszystkim efekt wzrostu płac. Pośrednio także wynik rosyjskiego embarga na polską żywność - producenci z powodu nadpodaży nie mogli podnosić cen nawet proporcjonalnie do wskaźnika inflacji. Nasz indeks, publikowany zawsze przed świętami Bożego Narodzenia, informujący o tym, ile szynki możemy kupić za przeciętną płacę, swą nazwę zawdzięcza - przypomnijmy - "ikonie świątecznego stołu" z czasów realnego socjalizmu, czyli szynce konserwowej Krakus. Nadal można ją kupić niemal w każdym sklepie; jest uważana za produkt luksusowy.
Na potrzeby naszego koszyka wybieramy od trzech lat szynkę wiejską, która - jak się wydaje - spełnia wymogi przyzwoitości zarówno jakościowe, jak i cenowe. Za średnie wynagrodzenie mog-liśmy kupić w ubiegłym roku 73,5 kg takiej szynki. W tym roku nieco więcej, bo 77 kg. Przez trzy kwartały 2006 r. pensje wzrosły o 4,8 proc., sięgając 2473,62 zł brutto i 1690 zł netto, natomiast cena szynki wiejskiej nie zmieniła się - wynosi 21,99 zł. To nieco dziwi, bowiem zewsząd słychać płacz rolników z powodu "świńskiej górki" (wszak eksport mięsa na Wschód jak stał, tak stoi), a ceny skupu żywca spadły do 3,2 zł za 1 kg (w 2005 r. - 4 zł). Teoretycznie zatem powinny spaść także ceny przetworów (co po świętach, kiedy handlowcy zostaną z nie sprzedanymi zakupami, może się wydarzyć). Kolejny raz życie dowiodło jednak, że ceny są bardziej elastyczne, gdy rosną, niż gdy spadają. I dlatego ciesząc się, że realnie szynka potaniała, z łezką w oku trzeba wspomnieć rok 2003, gdy była jeszcze tańsza i za średnie wynagrodzenie mogliśmy jej kupić 4 kg więcej.
Michał Zieliński
DUŻA BAŃKA
Jak długo pracują na milion dolarów
Steven Spielberg
amerykański reżyser i producent
l dzień i 5 godz.
Richard D. Fairbank
prezes spółki Capital One Financial
l dzień i 11 godz.
Tiger Woods
amerykański golfista
4 dni
Dań Brown
amerykański pisarz
5 dni
Michael Schumacher
były kierowca Formuły l teamu Ferrari
5 dni
Tom Cruise
amerykański aktor
6 dni
Kurt Cobain
nieżyjący lider grupy Nirvana
8 dni
Bono
wokalista grupy U2
10 dni
Shaquille O'Neal
koszykarz Miami Heat
11 dni
Ronaldinho
piłkarz FC Barcelona
13 dni
Scarlett Johansson
amerykańska aktorka
23 dni
Jennifer Lopez
amerykańska piosenkarka i aktorka
l miesiąc i 7 dni
Kate Moss
brytyjska modelka
l miesiąc i 16 dni
Jerzy Dudek
bramkarz FC Liverpool
3 miesiące i 19 dni
Janusz Wiśniewski
odwołany w czerwcu 2005 r. wiceprezes PKN Orlen
4 miesiące i 5 dni
Robert Kubica
kierowca Formuły l teamu BMW
11 miesięcy i 20 dni
George W. Bush
prezydent Stanów Zjednoczonych
2 lata, 6 m-cy i 3 dni
Angela Merkel
kanclerz Niemiec
2 lata, 10 m-cy i 14 dni
Tony Blair
premier Wielkiej Brytanii
2 lata, 11 m-cy i 29 dni
Dominiaue de Villepin
premier Francji
2 lata, U m-cy i 29 dni
Mauro Cantoro
piłkarz Wisły Kraków
3 lata, 3 m-ce i l dzień
Jarosław Kaczyński
premier RP
15 lat, 9 m-cy i 2 dni
Marek Majewski
poseł zawodowy
21 lat, 8 m-cy i 13 dni
Jan Kowalski
otrzymujący przeciętne wynagrodzenie w Polsce
91 lat, 7 m-cy i 20 dni
Zbigniew Nowak
otrzymujący minimalne ustawowe wynagrodzenie
271 lat, 3 m-ce i 4 dni
Tomasz Kwiatkowski
pobierający zasiłek dla bezrobotnych
456 lat, 7 m-cy i 16 dni
500 dolarowych miliarderów żyje na świecie
9 000 000 dolarowych milionerów żyje na świecie
2,7 mld ludzi musi przeżyć za mniej niż 2USD dziennie
2000 godzin pracują rocznie Polacy. Więcej pracuje się tylko w Korei
8 proc. polskich emerytów żyje poniżej progu ubóstwa. To dwa razy mniej niż w szwecji i 3 razy mniej niż w Wielkiej Brytanii
Więcej możesz przeczytać w 51/52/2006 wydaniu tygodnika Wprost .
Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.