Diagnoza - Jak pieniądz zdobywał władzę nad światem
Udostępnij3 Skomentuj
Tygodnik Wprost Wydanie: 7/2010 (1411)
Okładka tygodnika Wprost nr 7/2010 (1411)
Dziękujemy, że jesteś z nami. Tylko prawda jest ciekawa, piszemy o niej wprost.
Czytaj lub pobierz
Platformy prasy cyfrowej:

Diagnoza - Jak pieniądz zdobywał władzę nad światem

Dodano:   /  Zmieniono: 
Dzieje pieniądza przypominają dzieje techniki. Najpierw narzędzia były proste jak cep. Na przykład weksel na zboże: pożyczam ziarno, zapisuję dług i zwracam w ustalonym czasie. Dziś są skomplikowane jak komputer. Używamy ich, choć za diabła nie potrafimy zrozumieć, jak działają. Najnowszych instrumentów finansowych nie rozumie nawet sam Paul Volcker, były prezes amerykańskiego Banku Rezerwy Federalnej. A cóż dopiero zwyczajny obywatel. Dlatego przegrywa z magikami Wall Street.
Dzieła włoskiego renesansu sfinansowali Medyceusze. Jak to się stało, że cinkciarze żyjący z wymiany walut wydali dwóch papieży, dwie królowe Francji, trzech książąt, a ich filozofię władzy uwiecznił Machiavelli? Zrobili karierę dlatego, że wykorzystali wschodnią matematykę w rachunkowości i umiejętnie rozkładali ryzyko. Dlaczego małe Niderlandy wygrały z potężnym imperium Habsburgów, „nad którym nie zachodziło słońce"? Bo mieć pierwszą na świecie giełdę było lepiej, niż posiadać największą na świecie kopalnię srebra. Czy monarchia Burbonów musiała upaść podczas rewolucji francuskiej? Tak, ponieważ szkocki hulaka i hazardzista John Law nadmuchał w Paryżu pierwszą na świecie bańkę finansową, która pękła z takim hukiem, że ogłuszyła gospodarkę Francji na kilka pokoleń. Dlaczego Rothschildowie decydowali o wojnie i pokoju w XIX wieku, a przy okazji postawili sobie 41 pałaców w Europie? Bo stali się pierwszym międzynarodowym bankiem obligacji rządowych kilkunastu państw. I wreszcie, w jaki sposób prezydent Franklin D. Roosevelt zatrzymał komunizm podczas wielkiego kryzysu w Stanach Zjednoczonych? Ułatwił biedakom branie pożyczek na kupno domu, aby stworzyć demokrację posiadaczy zamiast dyktatury proletariatu.
Więcej możesz przeczytać w 7/2010 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.

Autor:

Spis treści tygodnika Wprost nr 7/2010 (1411)

  • Na stronie - Trudne słowo koncyliacja7 lut 2010, 19:00 — Jedyną stałą rzeczą w życiu jest zmiana. Ta, choć trudna, jest gwarantem rozwoju. Oczywiście zaraz usłyszę, że rozwijać się można nie tylko w sposób dodatni, lecz również w ujemnym stylu. Ale o to niech się martwią inni. Polacy przybrali azymut na...5
  • Z życia koalicji7 lut 2010, 19:00 — Ostatnio ktoś nam powiedział, że szef komisji hazardowej Mirosław „Rozumie" Sekuła był prezesem NIK, i aż się zakrztusiliśmy. Co prawda wiedzieliśmy, że prezesem NIK był Mirosław Sekuła, ale sądziliśmy, że chodzi o jakiegoś zupełnie...6
  • Z życia opozycji7 lut 2010, 19:00 — Sobowtór Gregory’ego Pecka i całego klanu Kennedych, Jerzy Szmajdziński, ma wystartować w kampanii prezydenckiej jako Super-Szmaja. Chyba Superjaja. Ta Superszmaja to jednak całkiem serio. Otóż na pomysł zrobienia sobie jaj ze...7
  • Alfabet olimpijski Wojciecha Kuczoka7 lut 2010, 19:00 — Ałuś. Andrzej Bachleda-Curuś młodszy, polski slalomista światowej klasy. W 1969 r. „Ałuś" podczas zawodów pucharowych mógł zająć wysokie miejsce ze świetnym czasem, ale przyznał się do ominięcia bramki na trasie, czego nie zauważyli...8
  • Technologie zwycięstwa7 lut 2010, 19:00 — Na podium przy akompaniamencie hymnu narodowego dumnie pręży się w słońcu… deska snowboardowa (specjalna – z superlekkim polietylenowym ślizgiem). Umocowany na jednym z wiązań dynda, połyskując, złoty medal. Takimi widokami raczyliby...10
  • Platformie bliżej do SLD?7 lut 2010, 19:00 — Po ogłoszeniu przez premiera planu konsolidacji i rozwoju jego założenia wyłuszczał klubowi SLD minister w kancelarii premiera Michał Boni. – Jesteśmy formacją gotową do współpracy. Nie zamykamy się na rozmowy z Platformą – mówi...14
  • Historie z morałem (albo bez) - Miro, Rysiu i Rejtan7 lut 2010, 19:00 — Mało kto wie, że jeden z najsławniejszych polskich obrazów, „Rejtan" Jana Matejki, został poświęcony aferze hazardowej. Przynajmniej tak odebrali go koneserzy. Zaprezentowany w Paryżu, jak pisze polski pamiętnikarz, postrzegany był jak...14
  • Więcej kasy na wojaże7 lut 2010, 19:00 — Posłowie będą mieć więcej pieniędzy na zagraniczne podróże. Taka decyzje podjął marszałek Sejmu Bronisław Komorowski – dowiedział się „Wprost". Komorowski obiecał dodatkowe fundusze podczas spotkania z szefami delegacji Sejmu do...15
  • Skaner7 lut 2010, 19:00 — 15
  • Puls gospodarki7 lut 2010, 19:00 — Ameryka głodujePodczas gdy Polacy zdążyli już zapomnieć o kartkach na żywność, Amerykanie sobie o nich przypominają. Z bonów żywnościowych korzysta już 37,9 mln mieszkańców USA.Stąd prosta droga do stwierdzenia, że co ósmy obywatel Ameryki...18
  • Przegląd prasy zagranicznej7 lut 2010, 19:00 — Chłodniej przez AtlantykHerald TribuneSzczyt bez Obamy Decyzja prezydenta Baracka Obamy o nieuczestniczeniu w planowanym na maj szczycie UE-USA zdenerwowała europejskich polityków. Ich zdaniem szczyt może zostać teraz przełożony na jesieni....19
  • Premier wierzy, że zagada rzeczywistość7 lut 2010, 19:00 — Rozmowa z Waldemarem Pawlakiem (PSL), wicepremierem i ministrem gospodarki20
  • Donald znaczy emocje7 lut 2010, 19:00 — Donald Tusk rozsmakował się w rządzeniu. Jego rezygnacja ze startu w wyborach prezydenckich to czysta kalkulacja – zamiast prezydenckich żyrandoli woli trzymać władzę w rządzie i w partii. „Wprost” ujawnia, kogo wystawi w...22
  • Szukając taty7 lut 2010, 19:00 — 2,5-letnia Natasha Tymochowicz jest dziś jednym z najpopularniejszych dzieci w Polsce. I nie jest to dobra sława. Kiedy piosenkarka Doda ogłosiła, że narzeczona Piotra Tymochowicza „spłodziła piękne dziecko z jego kolegą”, dziewczynka...26
  • Jestem zaborcza7 lut 2010, 19:00 — Rozmowa z Beatą Kempą, posłanką PiS, członkinią hazardowej komisji śledczej28
  • Zapytaj Wprost - Tusk jest dla mnie świadkiem7 lut 2010, 19:00 — Na pytania czytelników internetowego wydania „Wprost” odpowiada Mirosław Sekuła, przewodniczący hazardowej komisji śledczej.31
  • Diagnoza - Jak pieniądz zdobywał władzę nad światem7 lut 2010, 19:00 — Dzieje pieniądza przypominają dzieje techniki. Najpierw narzędzia były proste jak cep. Na przykład weksel na zboże: pożyczam ziarno, zapisuję dług i zwracam w ustalonym czasie. Dziś są skomplikowane jak komputer. Używamy ich, choć za diabła nie...32
  • Niespotykanie spokojny człowiek - Adam Giersz7 lut 2010, 19:00 — Spokojny, ostrożny, skryty. Taki jest według najbliższych znajomych minister sportu Adam Giersz. Podoba mu się bardzo, w jaki sposób do igrzysk olimpijskich w Vancouver przygotowywali się Justyna Kowalczyk oraz Adam Małysz. Ma pomysły na...40
  • Plus ujemny - AH1PO7 lut 2010, 19:00 — Tę wstrząsającą informację potwierdził sam premier w trakcie przesłuchań przed komisją hazardową. Otóż zapytany przez jednego ze śledczych, czy była afera hazardowa, przyznał, że tak. A więc była afera hazardowa, nie tzw. afera lub prowokacja CBA,...43
  • Tratwa zamiast wodolotu7 lut 2010, 19:00 — Rząd ma plan. Mówiąc ściślej – „Plan rozwoju i konsolidacji finansów 2010-2011”. Przygotowany został z wielkim rozmachem – zawiera dokładnie 17 850 słów. Niestety, większość z nich napisano po to, aby dokument był...44
  • Człowiek o dwóch twarzach7 lut 2010, 19:00 — Stateczny 64-letni ojciec trojga dzieci, od 42 lat mąż oddany jednej kobiecie, sympatyczny filantrop. Zawsze uśmiechnięty, budzący zaufanie. Aż trudno uwierzyć, że Michael Milken to jeden z największych oszustów giełdowych XX wieku.47
  • Nie ma alternatywy dla podwyższenia podatków7 lut 2010, 19:00 — Rozmowa z prof. Danielem Shaviro, wykładowcą Uniwersytetu Nowojorskiego, ekspertem w dziedzinie podatków, prawa podatkowego i polityki budżetowej48
  • Wygnani z Ukrainy7 lut 2010, 19:00 — W ciągu ostatnich 10 lat polskie firmy zainwestowały na Ukrainie 850 mln USD (ponad 2,5 mld zł). Dzisiaj, gnębione z dwóch stron – przez kryzys i władze Ukrainy – zamykają tamtejsze interesy i uciekają z powrotem do Polski. Zostają...50
  • Polska haute couture7 lut 2010, 19:00 — Choć w kraju kreacje Ewy Minge częściej są wyśmiewane niż podziwiane, to za granicą polska projektantka robi oszałamiającą karierę. Podczas pokazu jej kolekcji w Paryżu gości było tak dużo, że nie pomieścili się w sali i oglądali wydarzenie z holu.52
  • Głos z Ameryki - Cud nad Wisłą7 lut 2010, 19:00 — Obserwując, jak mało skutecznie rządy rozwiązują problem kryzysu, dochodzę do wniosku, że sukces polityczny i rozumienie gospodarki nie mogą iść w parze. Na szczęście nawet w tym bagnie szarlatanerii ekonomicznej można nabrać otuchy, widząc...53
  • Rak władzy7 lut 2010, 19:00 — Władza korumpuje czy po prostu przyciąga tych, których łatwo kupić? Badania wskazują, że władza może zepsuć każdego. Niestety, tak jak nie istnieje skuteczna pigułka na raka, tak nie ma pastylki przywracającej uczciwość. Jedyną ochroną przed...54
  • Depresja w kołysce7 lut 2010, 19:00 — Na depresję może chorować nawet kilkumiesięczne dziecko. Nie potrafi wyrazić uczuć słowami, więc płacze lub jest apatyczne, nie pije i nie je, mało śpi. Często jest to reakcja na rozłąkę z matką.58
  • Życie po śmierci7 lut 2010, 19:00 — Ile kosztują zwłoki? W USA za części jednego rozczłonkowanego ciała można uzyskać 250 tys. dolarów. Każda tkanka jest na wagę złota. W Niemczech zastawka serca kosztuje 4491 euro, za łakotke można otrzymać 2320 euro, za aortę piersiowa –...60
  • Samotne z wyboru7 lut 2010, 19:00 — Nie wszystkie kobiety są samotne dlatego, że nie mogą znaleźć odpowiedniego mężczyzny lub są rozczarowane poprzednimi związkami. Niektóre świadomie wybierają życie bez partnera. Co skłania je do takiej decyzji? Moje doświadczenia terapeutyczne...61
  • Srebro polskich sów7 lut 2010, 19:00 — Trzej studenci Uniwersytetu Warszawskiego zdobyli srebrny medal w Mistrzostwach Świata w Programowaniu Zespołowym ACM, które zakończyły się 6 lutego w chińskim Harbinie. Polska drużyna o nazwie Warsaw Owls 09 w składzie Karol Kurach (kapitan),...62
  • Opierzone dinozaury7 lut 2010, 19:00 — Był pokryty rudymi i białymi piórami, miał rozmiary dorosłego dalmatyńczyka, metrowy ogon, żywił się głównie owadami i jaszczurkami. Żył 125 mln lat temu i nazywał się sinosauropteryx. Teraz stał się gwiazdą, bo to pierwszy dinozaur, o którym...64
  • Kwadratura trójkąta7 lut 2010, 19:00 — "Dobrymi chęciami piekło jest wybrukowane" – brzmi polskie i niemieckie przysłowie. Gdyby twórcy Trójkąta Weimarskiego wiedzieli, czym skończy się ich idea, pewnie nigdy by jej nie podjęli. Niedawne spotkanie w Warszawie ministrów ds....66
  • Polska fala brytyjska7 lut 2010, 19:00 — Michał spędził w Londynie cztery lata. Rok temu wyjechał. Do Holandii. Patrycja po trzech latach wróciła niedawno nad Wisłę. Jej koleżanka Kasia postanowiła zostać nad Tamiza. Według danych waszyngtońskiego Migration Policy Institute prawie połowa...68
  • Pułapka parytetów7 lut 2010, 19:00 — Guy Sorman, francuski filozof i eseista, w książce „W oczekiwaniu na barbarzyńców” bezlitośnie odmitologizował prowadzoną w USA tzw. akcję afirmatywną służącą w założeniu wyrównywaniu szans edukacyjnych przez zwiększenie liczby...70
  • Co tam panie w Ameryce - Pożytki ze stopni7 lut 2010, 19:00 — Pierwsi purytanie dotarli do Ameryki w 1630 r. i już w 1636 r. założyli pierwszą szkołę wyższą: jedną ręką wycinali lasy, a drugą zakładali Harvard. Było jednak swoistym paradoksem, że choć ta i inne uczelnie się rozwijały, to nauczanie powszechne...71
  • Odwrót pomarańczowych7 lut 2010, 19:00 — Niedzielne wybory prezydenckie zmieniły ukraińską scenę polityczną, ale kraj czekają teraz te same, jeśli nie trudniejsze, problemy do rozwiązania.72
  • Artyści osobni7 lut 2010, 19:00 — Na gwiazdorskim parnasie zajmują miejsce szczególne. Są wirtuozami rzadkich instrumentów, którym dali nowe koncertowe życie. Wpływają na dzieje muzyki, wyciągając z niepamięci utwory, których od wieków nikt nie słyszał. Grają też kompozycje pisane...82
  • Żebrowskiego czeka rozczarowanie7 lut 2010, 19:00 — Rozmowa z Andrzejem Zielińskim, aktorem, jedynym trzykrotnym laureatem prestiżowej nagrody teatralnej Feliksa Warszawskiego84
  • Designerska przetwórnia kryzysowa7 lut 2010, 19:00 — Kawałki skóry z pofabrycznych odpadów. Pozszywane, wypchane i przypięte do stelaża. Efekt przypomina bezkształtne i ostentacyjnie niechlujne siedzisko na cienkich nóżkach. Ale to krzesło. Co więcej, to designerskie krzesło. Należy do serii mebli o...86
  • Recenzje7 lut 2010, 19:00 — PREMIERY Wystawa Sztuka dla domu czy dom dla sztuki? Sto lat temu nie było takiego dylematu, kolekcjom warto było podporządkować nawet projekt rezydencji. W Wystawa w krakowskim Międzynarodowym Centrum Kultury przypomina ten moment (przełom XIX i...92
  • Frankenstein krąży po Ząbkowicach Śląskich7 lut 2010, 19:00 — Gdzie można spotkać najsłynniejszego – od dwóch wieków – potwora w towarzystwie jego sławnych kolegów? Najlepiej pod Krzywą Wieżą. Ale nie w Pizie, tylko w Ząbkowicach Śląskich, które jeszcze 65 lat temu nosiły nazwę Frankenstein.94
  • Szczęśliwa siódemka7 lut 2010, 19:00 — Škoda Fabia, Fiat Punto, Renault Clio czy Toyota Yaris mają bardzo poważny problem. Wygląda na to, że jeszcze w tym roku rozjedzie ich mark, która do niedawna zasługiwała wyłącznie na obelgi – Kia.96
  • Skibą w mur - Superzgraja7 lut 2010, 19:00 — Nie od dziś wiadomo, że nie liczy się to, co w środku – liczy się opakowanie. Bubel pięknie opakowany to podstawa i zdrowy duch dzisiejszego handlu nie tylko przy okazji sprzedaży używanych samochodów, pasztetowej czy sprzętu AGD. Także przy...98