Perły do lamusa? - Dezercja polskiego kina
Udostępnijdodaj Skomentuj
Tygodnik Wprost Wydanie: 5/2003 (1053)
Okładka tygodnika Wprost nr 5/2003 (1053)
Dziękujemy, że jesteś z nami. Tylko prawda jest ciekawa, piszemy o niej wprost.
Czytaj lub pobierz
Platformy prasy cyfrowej:

Perły do lamusa? - Dezercja polskiego kina

Dodano:   /  Zmieniono: 
Baronowie polskiego kina ekranizują lektury, a młodych twórców interesują tylko bohaterowie zdegenerowni lub bierni jak stado baranów


Tomasz Raczek: Panie Zygmuncie, mówi się o nowej fali filmowców, którzy zaprezentowali się na ostatnim festiwalu w Gdyni. Zostali tam oni przyjęci jako alternatywa dla tzw. baronów, czyli starych mistrzów, którzy są u władzy i mają dostęp do pieniędzy, dzięki czemu mogą realizować kolejne projekty. Jednak filmy młodych, które po festiwalu robiły niejaką karierę, jak choćby "Edi" Piotra Trzaskalskiego, gdy trafiały do komercyjnego rozpowszechniania, spotykały się nierzadko z rozczarowaniem widzów.
Zygmunt Kałużyński: Krytyk Krzysztof Kłopotowski zaatakował owych baronów, czyli Wajdę, Kawalerowicza, Hoffmana i Zanussiego, reżyserów zasłużonych, ale w wieku zaawansowanym, że blokują rozwój naszego kina, kręcąc szkolne lektury.
TR: To, co pan mówi, odnosi się tylko do trzech z nich, czyli do Wajdy ("Pan Tadeusz" i "Zemsta"), Kawalerowicza ("Quo vadis") i Hoffmana ("Ogniem i mieczem", a teraz "Stara baśń"). Zanussi lektur nie realizuje. Co więcej, ostatni swój film "Suplement" nakręcił - jak twierdzi - z własnych środków.
ZK: Niemniej Kłopotowski także zalicza go do baronów. Natomiast liberał Janusz Lewandowski w "Gazecie Wyborczej" napisał: "Nasi reżyserzy robią filmy o ciemnych stronach naszej rzeczywistości, pokazują Polskę składającą się z gangsterów, karykaturalnych polityków karierowiczów, ogłupiałej młodzieży. Filmowcy nasi mogą być uznani za ilustratorów tez programowych Samoobrony i skrajnych akcji politycznych. Współczesny film polski jest w opisie naszej rzeczywistości jednolicie szary, pozbawiony nadziei, natomiast młode talenty polskiego kina wybierają nieodmiennie jako bohaterów blokersów i szalikowców".
TR: Lewandowski ma trochę racji: rzeczywiście środowisko blokersów stało się najwdzięczniejszym tematem dla polskich artystów. Nie tylko zresztą dla filmowców, bo najgłośniejszy debiut literacki ubiegłego roku "Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną" Doroty Masłowskiej też opowiada o blokersach.
ZK: Potwierdza pan, że jest jakaś jednolitość orientacji. Może warto postawić pytanie: jaka jest ideologia współczes-nego kina polskiego?
TR: Chce pan w jednej linii ustawić "Zemstę" Wajdy, "Ediego" Trzaskalskiego i "Dzień świra" Koterskiego?
ZK: Ponieważ mówimy o ideologii polskiego kina, dołączyłbym jeszcze "Cześć, Tereska" Glińskiego z poprzedniego roku. Co tam widzimy? Środowisko złe, głupie i odrażające fizycznie. Ojciec - pijak, który w napadzie szału demoluje wszystko dokoła. Matka - idiotka, która nie jest w stanie pomóc swojej cór-
ce. Koleżanka - dziewczynka amoralna, która również nie przekazuje jej żadnej ludzkiej wartości. Poza tym jeszcze grupa chłopców, którzy reprezentują zdziczenie (jeden z nich gwałci Tereskę, a ta w ataku dziecięcej rozpaczy zabija kalekę, z którym do tej pory miała jakiś kontakt, choć mężczyzna też był obleśny i zmuszał ją do opowiadania o doznaniach seksualnych). Film kończy się w tym momencie, choć tu powinien się zaczynać. Kino powinno pokazać, co się dzieje po zbrodni dokonanej przez Tereskę…
TR: Domaga się pan kary jako konsekwencji zbrodni?
ZK: W każdym razie od tej chwili powinno się coś dziać z jej otoczeniem, z nią samą.
TR: Zupełnie inaczej jest w "Edim".
ZK: Tu akcja toczy się w środowisku zbieraczy złomu. W kontraście do klimatu "Cześć, Tereska", okazują się oni poczciwcami, którym wmawia się opiekę nad noworodkiem. Potem im się to dziecko odbiera, co znoszą z franciszkańską cierpliwością.
TR: Czyli jest to baśń o wrażliwych kloszardach.
ZK: Z tego filmu wynika, że jest to środowisko potulne, grzeczne, które niewolniczo będzie robiło, co do niego należy. Taki obraz społeczeństwa, znajdującego się niejako na dole drabiny społecznej, jest jednostronny.
TR: Jak to jednostronny? Przecież raz mamy tonację ciemną i okrutną, a raz liryczną i optymistyczną.
ZK: Jednak obydwa filmy pokazują bohaterów zdegenerowanych lub biernych jak stado baranów.
TR: Bohaterem "Dnia świra" Marka Koterskiego jest inteligent, a więc nie ktoś z marginesu.
ZK: Ale jak on jest przedstawiony! Również jako bezsilna, zdezorientowana ofiara, pozbawiona szansy.
TR: Może zatem rację mają baronowie, ekranizując lektury szkolne?
ZK: Ekranizacje lektur są akcją neutralizującą: nic nie wnoszą do polemiki społecznej. Jedne i drugie filmy służą temu samemu celowi - podtrzymaniu panującego porządku. To jest kino dezercyjne i reakcyjne.
Więcej możesz przeczytać w 5/2003 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 5/2003 (1053)

  • Szara strefa na szary koniec2 lut 2003 — Polska gospodarcza szara strefa zaczyna rozmiarami przypominać ogromną szarą dziurę, w której - niczym w czarnej dziurze - znikniemy pewnie wkrótce wszyscy co do jednego.3
  • Peryskop2 lut 2003 — Policja Kołodki Już wkrótce kontrolerzy skarbowi będą mieli większe uprawnienia niż policja czy jakiekolwiek służby skarbowe na świecie. Nowa ordynacja to narzędzie terroryzowania podatnika. Od tego roku nie możemy już korygować...6
  • Dossier2 lut 2003 — LESZEK MILLER, premier RP "SLD nie chodzi na rzepaku, tak jak nie chodzi na benzynie, na ropie i na alkoholu" Program I Polskiego Radia JANUSZ ONYSZKIEWICZ, były minister obrony narodowej "Przyjaźń ze Stanami Zjednoczonymi powinna...7
  • Z życia koalicji2 lut 2003 — Regularną łapankę urządzili w Sejmie na dziennikarzy posłowie SLD. A każdy, oczywiście nieoficjalnie, nader chętnie rozpowszechniał najnowsze wieści z frontu osobistych problemów Aleksandra Kwaśniewskiego. Wersji znamy już dziesiątki, a...8
  • Z życia opozycji2 lut 2003 — Na Romana Giertycha złego słowa nie pozwolimy powiedzieć. To święty człowiek. Wiemy to na pewno. Giertych ma bowiem dar bilokacji, zupełnie jak ojciec Pio. Fantastyczne pogłoski o tej cudownej umiejętności lidera LPR słyszeliśmy już wcześniej, ale...9
  • M&M2 lut 2003 — Felieton Marka majewskiego10
  • Playback2 lut 2003 — 10
  • Książe Karol na króla Czech2 lut 2003 — Czescy rojaliści chętnie widzieliby na rodzimym tronie księcia Karola, następcę brytyjskiego tronu. "Książę Walii, członek poważnej europejskiej dynastii i człowiek wykształcony, darzy sympatią czeską ziemię, a jego zachowanie w pełni oddaje...10
  • Fotoplastykon2 lut 2003 — 12
  • Poczta2 lut 2003 — Rządowi anarchiści Pozwolę sobie na komentarz w związku z artykułem Rafała Ziemkiewicza "Rządowi anarchiści" (nr 2). Chodzi mi o problem finansowania "bezpłatnej" służby zdrowia oraz recepty na poprawę jej sytuacji za pomocą...14
  • Kadry2 lut 2003 — 15
  • Parlament brakorobów2 lut 2003 — Sejm uchwalający złe prawo powinien być automatycznie rozwiązywany16
  • Kraków na minie2 lut 2003 — Tak jak w Argentynie, długi samorządów mogą u nas doprowadzić do krachu finansów państwa22
  • Stan wojenny2 lut 2003 — Kilkaset milionów złotych kosztują nas wojny między prezydentami a radami24
  • Policyjni bandyci2 lut 2003 — Najgroźniejsi polscy gangsterzy to agenci policji. Czy policja więcej zyskuje, czy traci na współpracy z gangsterami.26
  • Strzał z teczki2 lut 2003 — IPN stał się niebezpieczny, bo znajduje akta, które miały nie istnieć30
  • Endek z socjalistą2 lut 2003 — Komisja śledcza grzęźnie w wewnętrznych sporach, marnując czas i energię33
  • Giełda i wektory2 lut 2003 — Hossa Świat Nasz wybór Kilka luksusowych nowojorskich restauracji rywalizuje w przyrządzaniu najsmaczniejszego i najdroższego hamburgera. Jedna z nich sprzedaje kanapki z wołowiną z Kobe. W tym mieście krowy są dobrze odżywiane, pojone...34
  • Zrobieni na szaro2 lut 2003 — 200 miliardów złotych zarabiają Polacy na lewo36
  • Góra nieufności2 lut 2003 — 33. Światowe Forum Ekonomiczne w Davos42
  • Indeks Busha2 lut 2003 — W co zainwestować w 2003 roku?44
  • Drogi Winietu2 lut 2003 — W głosowaniu Wprost Online: Marek Pol laureatem Nagrody Złamanego Grosza za najgłupszy pomysł gospodarczy 2002 roku.48
  • Balcerowicz wprost - Wolność i korupcja2 lut 2003 — Sensowna walka z korupcją musi się skupić na ograniczaniu arbitralnej władzy państwa i rozszerzaniu zakresu wolnego rynku50
  • Bankructwo trzeciej drogi2 lut 2003 — Rząd ciągle nie ma odwagi publicznie powiedzieć, że trzecia droga zbankrutowała51
  • Supersam - Cyfrowy świat2 lut 2003 — Internauci wybrali zdobywców Certyfikatów Wprost 2003 Tygodnik "Wprost" po raz trzeci przyznał dyplomy Certyfikat Wprost. Trafiły one do firm, które przedstawiły rozwiązania, produkty lub programy najbardziej...52
  • Mleczne wilki2 lut 2003 — Są nazywani pokoleniem 35+, w USA milkies (wychowani na mleku). Generacja milkies to liderzy i najwięksi beneficjenci polskich przemian.54
  • Liga załatwiaczy2 lut 2003 — Zamiast kapitału do klubów sportowych trafili partyjni działacze58
  • Jestem farciarzem2 lut 2003 — Spotkanie z MARTINEM HÖLLWARTHEM, trzykrotnym zwycięzcą konkursów o Puchar Świata w skokach narciarskich w sezonie 2002/200361
  • Bikont do Makłowicza, Makłowicz do Bikonta - Majonez, manionez, bajonez2 lut 2003 — Drogi Robercie! Dziś piszę do Ciebie w sprawie majonezu. Chodzi o to, że często słyszę zachwyty nad powszechnie dostępnym w sklepach majonezem Kieleckim. Fakt, że choć rodzimy i niedrogi, to na głowę bije najpopularniejsze na Zachodzie wytwory...62
  • Kłębowisko2 lut 2003 — Obserwowanie afer "na górze" zastępuje nam sensacyjną literaturę polityczną63
  • Obrona z głową2 lut 2003 — Jak uratować życie i zdrowie podczas napadu64
  • Wszechnica Wiedzy Wszelakiej2 lut 2003 — Kulturalna Europa http://www.pk.z.pl Czechy, Słowacja, Bułgaria, Ukraina, Łotwa, Litwa - to tylko część krajów, którymi zajmuje się serwis Panorama Kultur. Jego autorzy głównie koncentrują się na wydarzeniach kulturalnych w...66
  • Druga płeć - Erosowi dziękujemy2 lut 2003 — Kobiety coraz częściej przekazują mężczyznom przesłanie: uczyń mnie szczęśliwą, resztę zapewnię sobie sama67
  • Igrzysko tyranów2 lut 2003 — 50 tysięcy dezerterów z Armii Czerwonej walczyło pod Stalingradem po stronie Niemców68
  • Know-how2 lut 2003 — Blokowanie genów Brytyjscy naukowcy znaleźli nowy sposób na wprowadzanie zmian w materiale genetycznym, jaki rodzice przekazują potomstwu. Jak wiadomo, mutacje genów mogą wywoływać choroby dziedziczne. Aby zapobiec ich...71
  • Śmierć w inkubatorze2 lut 2003 — Klebsiella pneumoniae doskonale czuje się na naszych szpitalnych oddziałach intensywnego zagrożenia72
  • Rynek hipochondryka2 lut 2003 — Dawniej wymyślano leki, by uzdrawiać chorych. Dziś wymyśla się choroby, by leczyć chore firmy farmaceutyczne76
  • Zabójczy koktajl2 lut 2003 — Siedem tysięcy Amerykanów umiera co roku z powodu interakcji między zażywanymi lekami80
  • Bez granic2 lut 2003 — Szczyt reklamowy Ponad 2 mln dolarów za 30 sekund! Tyle kosztowała reklama emitowana podczas finału rozgrywek amerykańskiego futbolu Super Bowl w San Diego. Przed telewizorami zasiadła ponad połowa Amerykanów. Aż 40 proc. osób...82
  • Przyczółek wolnego świata2 lut 2003 — Samolot kilka razy zatacza kręgi wokół lotniskowca, próbując zrzucić bomby tak, by trafiły dokładnie w cel przymocowany do liny holowniczej, którą ciągnie USS "Constellation", nazywany flagowym okrętem Ameryki. Te ćwiczenia na spokojnych,...84
  • Polityka Jamesa Bonda2 lut 2003 — Rozmowa z WŁADIMIREM ŁUKINEM, wiceprzewodniczącym rosyjskiej Dumy88
  • Kret Szarona2 lut 2003 — Czy afera szpiegowska zagentami Hezbollahu w roli głównej wpłynie na wyniki wyborów w Izraelu?90
  • Hossa po śmierci2 lut 2003 — Dlaczego Włochy nie płaczą po Giovannim Agnellim?92
  • Ufarbowany, mocny, zły2 lut 2003 — Gerhard Schröder chce rozbić NATO94
  • Cytat dyplomatyczny - Prezydenci2 lut 2003 — Nowa formuła Unii Europejskiej nie uczyni z mniejszych państw członków drugiej kategorii Piotr Nowina-Konopka "Europa nie będzie ani federacją, ani luźnym związkiem niezależnych narodów. Będzie czymś pośrednim"...95
  • Menu2 lut 2003 — Polska Sexy Łódź Jak na grupę ekscentryków, Łódź Kaliska istnieje już bardzo długo - ponad 20 lat. Tworzy ją pięciu artystów, wspomaganych przez licznych fanów i urodziwe fanki. Przez ten czas wsławili się...96
  • Syndrom Ediego2 lut 2003 — Milionowe dotacje z budżetu państwa i budżetów regionalnych, dopłaty z funduszy Unii Europejskiej - o tym marzą polscy filmowcy. To wszystko mają ich niemieccy koledzy, a i tak ich kino nie liczy się na świecie. Niemieckie i polskie kino dotknęła...100
  • Perły Pendereckiego2 lut 2003 — Krzysztof Penderecki tworzy własną akademię muzyczną, bo polskie szkoły gubią talenty102
  • Kino Tomasza Raczka2 lut 2003 — Władca pierścieni. Dwie wieże103
  • Jestem Virginią Woolf2 lut 2003 — Rozmowa z NICOLE KIDMAN, aktorką, laureatką Złotego Globu104
  • Płyty Kuby Wojewódzkiego2 lut 2003 — Recenzje płyt105
  • Perły do lamusa? - Dezercja polskiego kina2 lut 2003 — Baronowie polskiego kina ekranizują lektury, a młodych twórców interesują tylko bohaterowie zdegenerowni lub bierni jak stado baranów106
  • Dwie głowy rodaka2 lut 2003 — Bodajże w "Rzeczpospolitej" zwrócono uwagę na niekonsekwencję naszych eurosceptyków. Bojąc się Europy, twierdzą, że integracja grozi pozbawieniem nas cnót, zalet, wartości.108
  • Chłopiec do bicia2 lut 2003 — Afera "Przychodzi Lew do Adama" zaowocowała mnóstwem dowcipów. Mnie najbardziej podobał się ten: Przychodzi przyjaciel do przyjaciela i mówi: "Raz, dwa, trzy - próba mikrofonu".108
  • Organ Ludu2 lut 2003 — TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI Nr 5 (18) Rok wyd. 2 WARSZAWA, poniedziałek 27 stycznia 2003 r. Cena + VAT + ZUS + winieta Polska wypowiada wojnę Irakowi Minister Spraw Zagranicznych Włodzimierz Cimoszewicz oświadczył, że Polska...109
  • Skibą w mur - Zawracanie gitary2 lut 2003 — Największym obciachem w roku 2003 będzie techno i wszelkie jego odmiany. Ta muzyka przeniosła się już na wiejskie dyskoteki110