Nowa twarz cesarza
Udostępnijdodaj Skomentuj
Tygodnik Wprost Wydanie: 33/34/2006 (1236)
Okładka tygodnika Wprost nr 33/34/2006 (1236)
Dziękujemy, że jesteś z nami. Tylko prawda jest ciekawa, piszemy o niej wprost.
Czytaj lub pobierz
Platformy prasy cyfrowej:

Nowa twarz cesarza

Dodano:   /  Zmieniono: 
Starożytni chirurdzy potrafili pomniejszać piersi, rekonstruować nosy i usuwać kamienie nerkowe
Mężczyzna, którego szkielet sprzed ponad 4,5 tysiąca lat odnaleźli archeo-lodzy w zachodnim Meksyku, nie był zadowolony ze swej twarzy. Poddał się operacji odpiłowania przednich zębów. Na ich miejsce wstawiono sztuczną szczękę z kłów wilka lub jaguara. Antropolog i paleontolog James Chatters uważa, że mężczyzna był kapłanem lub szamanem. Sztuczna szczęka z kłów drapieżników to najwcześniejszy, ale niejedyny przykład dentystycznej modyfikacji wyglądu w Ameryce Środkowej. W XV wieku, krótko przed przybyciem Hiszpanów do Meksyku, powszechnie praktykowano tam usuwanie zębów i wstawianie w ich miejsce obrobionych kawałków turkusa.

Mocowanie nosa
Już 600 lat p.n.e. chirurdzy z Indii doprowadzili do perfekcji technikę rekonstrukcji nosa. Na ich usługi było wielkie zapotrzebowanie - w Indiach ucięciem nosa lub genitaliów karano małżeńską niewierność. Indyjski lekarz i nauczyciel Susruta w swoim dziele "Sanhita" zawarł szczegółowy opis metody uważanej przez dzisiejszych chirurgów za całkowicie zgodną z zasadami sztuki. Chirurg odcinał najpierw z czoła lub policzka zeszpeconej osoby płat skóry w kształcie liścia. Następnie nasuwał go na kość nosową, skręcając tak, aby naskórek znajdował się na wierzchu, i starannie mocował za pomocą szwów. Aby zapobiec zapadnięciu nowo uformowanego nosa, w miejscu, gdzie miały się znajdować nozdrza, chirurg umieszczał dwie wypolerowane drewniane rurki, które ułatwiały pacjentowi oddychanie. Ta metoda byłaoparta na doskonałej znajomości funkcjonowania układu krwionośnego. Nawet podczas wykonywanych dzisiaj operacji plastycznych sekretem prawidłowej rekonstrukcji nosa jest utrzymanie połączeń naczyń krwionośnych ze skórą w pozostałej części twarzy, aby zapobiec martwicy rekonstruowanej tkanki. Mimo że "nowy" nos był prawdopodobnie jedną wielką blizną, pacjent nie wyglądał tak makabrycznie jak człowiek całkowicie pozbawiony tej części twarzy. Tę starożytną technikę chirurgiczną wykorzystywano w Indiach jeszcze przed dwustu laty. Pismo "GentlemanŐs Magazine of Calcutta" zamieściło rycinę ukazującą Hindusa, który przeszedł rekonstrukcję nosa w październiku 1794 r.

SPLENDOR OPRAWCY
Chirurdzy cieszyli się w Rzymie wielkim poważaniem. Pliniusz pisze, że gabinet Archagatusa, który jako pierwszy cudzoziemski chirurg osiedlił się w Wiecznym Mieście w 219 r. p.n.e., został wyposażony na koszt publiczny. Ponieważ często używał noża, pacjenci szybko nadali mu przydomek Carnifex (czyli oprawca). Kiedy w 23 r. p.n.e. Antoniusz Musa, niewolnik Marka Antoniusza, wyleczył poważną chorobę Augusta, został hojnie obdarowany, a przy tej okazji wszystkich rzymskich medyków zwolniono z podatków. Podczas panowania cesarza Wespazjana w drugiej połowie I wieku n.e. lekarze byli zwolnieni ze służby wojskowej.
Elegancki penis
Korekta defektów twarzy była powszechnie praktykowana w starożytnej Grecji i w Imperium Rzymskim. Rzymski chirurg Aulus Cornelius Celsus opisuje technikę podobną do stosowanej w Indiach przy rekonstrukcji uszkodzonych warg, uszu i nosów. Orybazjusz, nadworny bizantyński chirurg z IV wieku n.e., w dziele "Synagogue Medicae" poświęcił chirurgii plastycznej twarzy aż dwa rozdziały. Podkreśla w nich, że szwy muszą być starannie wykonane i niezbyt napięte, aby nie zniekształciły rysów. Orybazjusz forsował również śmiałą jak na owe czasy praktykę usuwania części nie uszkodzonej tkanki wokół rany, aby mieć wpływ na kształt blizny.
W VIII wieku n.e. operację rekonstrukcji nosa przeszedł prawdopodobnie bizantyński cesarz Justynian II, zwany Rhinometus, czyli "ten, któremu obcięto nos". Justynian został oszpecony podczas rebeliiLeontiosa, która na kilka lat pozbawiła go tronu. Potem operacji plastycznych zaniechano.
Korekta twarzy była najbardziej rozbudowaną, ale niejedyną gałęzią chirurgii plastycznej w starożytności. Niewykluczone, że starożytni chirurdzy potrafili przeprowadzać zabieg zmniejszania piersi ze względów estetycznych. Niezwykle popularna w starożytnej Grecji i Rzymie była operacja rekonstrukcji napletka. Grecy i pozostający pod wpływem kultury helleńskiej Rzymianie, prezentujący nagie ciała podczas zawodów sportowych i walki, uważali brak napletka za poważny defekt urody. Rzymski sybaryta Gajusz Petroniusz, zwany "arbiter elegantiarum" (sportretowany przez Henryka Sienkiewicza w powieści "Quo vadis") twierdził, że jeden z jego niewolników ma tylko dwie wady: jest obrzezany i chrapie. Opis rekonstrukcji napletka znajdziemy w dziele Celsusa; operacja polegała na nacięciu skóry u nasady prącia i zsunięciu jej niżej.

GRZEBANIE POMYŁEK
Starożytni chirurdzy działali pod silną presją. W niektórych kulturach za błąd w sztuce groziły im surowe kary. Kodeks Hammurabiego przewiduje karę obcięcia obu rąk dla lekarza, który nie zdoła uratować przed śmiercią ciężko rannego pacjenta. Łatwo więc sobie wyobrazić, że wielu starożytnych chirurgów grzebało pomyłkę razem z pacjentem.
Ręce, które leczą
Fach chirurga narodził się prawdopodobnie podczas wojen. Celsus, który na początku I wieku n.e. pozostawił po sobie encyklopedyczne dzieło "De Medicina", tłumaczył słowo "chirurg" zwrotem "quae manu curat" - "ten, który leczy za pomocą rąk". Początkowo głównym zadaniem medyków było osiągnięcie biegłości w opatrywaniu ran, jakie zadawali sobie nawzajem wojownicy. Z czasem chirurgia przekształciła się w wyrafinowaną gałąź medycyny, a starożytni lekarze potrafili przeprowadzać operacje uważane nawet dziś za skomplikowane.
Celsus opisuje szczegółowo litotrypsję, czyli kruszenie kamieni nerkowych i moczowodowych. Chirurg rozłupywał kamień narzędziem podobnym do żelaznego dłuta. Jeden koniec przykładał do znajdującego się wciąż w pęcherzu kamienia, a w drugi uderzał delikatnie młotkiem. Sztuka polegała nie tylko na tym, aby nie uszkodzić tkanek pęcherza, ale także na tym, by rozkruszone fragmenty kamienia nie cofnęły się w głąb dróg moczowych. Sanskryckie manuskrypty z V wieku p.n.e. pozwalają nam poznać najstarsze operacje usunięcia katarakty, oddzielanej od źrenicy i przesuwanej na tył gałki ocznej.
Narzędzia używane do tych skomplikowanych operacji przypominały te, którymi chirurdzy w Europie dysponowali jeszcze na początku ubiegłego stulecia. W odkrytym w 1887 r. w Pompejach domu chirurga zachował się komplet ponad stu chirurgicznych narzędzi, w większości brązowych, o ostrzach wykonanych z żelaza. Królowały wśród nich skalpele, igły i narzędzia do kauteryzacji (przypalania ran w celu zatamowania upływu krwi lub odkażenia tkanki), znaleziono również przyrząd do wyciągania strzał.
Celsus, pisząc o kwalifikacjach chirurga, wspomina, że powinien być on młody "lub przynajmniej nie bardzo stary", o pewnych dłoniach, które nigdy się nie trzęsą. Pożądana była też umiejętność używania lewej ręki na równi z prawą. Chirurg powinien mieć doskonały wzrok, bystry umysł i współczucie dla pacjenta. Zbyt miękkie serce i łatwość wzruszeń były jednak uważane u medyków za wadę, która nie pozwalała zadawać pacjentom nieuniknionych podczas operacji cierpień.
Więcej możesz przeczytać w 33/34/2006 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 33/34/2006 (1236)

  • Na stronie - Międzynarodówka Antyterrorystyczna15 gru 2006, 15:00 — Terroryści rozumieją wyłącznie język siły, a "terroryści" - wyłącznie język "siły"3
  • Wprost od czytelników15 gru 2006, 15:00 — MALL POLSKA Autorzy artykułu "Mall Polska" (nr 30) mają rację, pisząc, że polskie centra handlowe są ładne i nowoczesne. Znacznie gorzej jest jednak z warunkami, jakie w nich panują. Wszędzie panuje potworny hałas, spowodowany głównie...3
  • Skaner15 gru 2006, 15:00 — ROPA NAFTOWA Krauze i Kulczyk w Kazachstanie Ryszard Krauze (dziesiąty na liście najbogatszych Polaków tygodnika "Wprost", z majątkiem wycenianym na 1,8 mld zł) wyprzedził Orlen i Lotos w zakupie pól naftowych. Według naszych informacji,...6
  • Dossier15 gru 2006, 15:00 — LUDWIK DORN wicepremier, szef MSWiA "Z punktu widzenia ludzi to, czy ich zalało w wyniku powodzi wielkoobszarowej, czy lokalnego podtopienia, to wszystko jedno" RMF FM KAZIMIERZ MARCINKIEWICZ p.o. prezydenta Warszawy "Zawsze...7
  • Sawka czatuje15 gru 2006, 15:00 — Henryk Sawka (www.przyssawka.pl)8
  • Playback15 gru 2006, 15:00 — Wicepremier Ludwik Dorn © A. HAWAŁEJ/PAP14
  • Poczta15 gru 2006, 15:00 — HIPOKRYTA WYSOKOOKTANOWY Wzwiązku z tym, że artykuł "Hipokryta wysokooktanowy" (nr 16) nie oddawał prawdy o Kościele scjentologicznym, chciałbym wyjaśnić, iż kościoły, misje i grupy scjentologiczne, a także inne organizacje związane ze...14
  • Ryba po polsku - Wizerunek to frasunek15 gru 2006, 15:00 — Znowu zamiast rumianego buziaczkabędziemy pokazywać Europie swarliwą gębę15
  • Z życia koalicji15 gru 2006, 15:00 — CO BYŚMY POCZĘLI Bez czytelników? Przede wszystkim stracilibyśmy robotę. Ale także historyjkę o Przemysławie Edgarze Gosiewskim, którą nadesłał nam panÉ Jeśli minister Gosiewski jest zainteresowany kto, chętnie udostępnimy wszelkie dane. Ale do...16
  • Z życia opozycji15 gru 2006, 15:00 — ZWRACAMY HONOR. "Gazeta Wyborcza" napisała jednak o rozłamie w Partii Demokratycznej, tyle że z małym opóźnieniem. Pewnie Paweł Smoleński prowadził dziennikarskie śledztwo. A TO DOBRE! Podobno Ludwika Wujec opuściła Unię Wolności alias...17
  • Wprost przeciwnie - Więcej światła!15 gru 2006, 15:00 — Esbecy nie zmartwią się, gdy w ciemnościach będziemy sobie nabijać kolejne guzy18
  • Fotoplastykon15 gru 2006, 15:00 — Henryk Sawka (www.przyssawka.pl)19
  • Poczwarka Kiszczaka15 gru 2006, 15:00 — "Frakcja" SB w parlamencie w 1989 r. dysponowała na pewno większą liczbą głosów niż ta, którą wybrano Jaruzelskiego na prezydenta20
  • Tłumokracja15 gru 2006, 15:00 — Dyktat tłumu i autorytarne rządy tabloidów - to panujący w Polsce ustrój24
  • Pierwszy żołnierz prezydenta15 gru 2006, 15:00 — Gdyby teraz prezydent zapadł na zdrowiu, natychmiast trafiłby do szpitala, a konsylium lekarskie wydałoby komunikat28
  • Czyszczenie pamięci15 gru 2006, 15:00 — Czas skończyć z polską biernością w sporze o przyszłość przeszłości30
  • Donos Pana Cogito15 gru 2006, 15:00 — Przez ponad trzy lata Zbigniew Herbert kontaktował się z bezpieką32
  • Zabójcze archiwum15 gru 2006, 15:00 — Były premier Piotr Jaroszewicz mógł zginąć z powodu tajemnic, które poznał w czerwcu 1945 r.34
  • Giełda15 gru 2006, 15:00 — Hossa Świat Hotel Gułag Władze rosyjskiej Workuty chcą odbudować jeden ze stalinowskich łagrów i przemienić go w atrakcję turystyczną. "Jesienią 2005 r. do Workuty przyjechali turyści, którzy chcieli zapłacić, by zamieszkać w takim obozie....38
  • 50 najbogatszych polskich polityków15 gru 2006, 15:00 —   Czy wolałbyś, by rządził tobą 33-letni Stanisław Kluza (obecny minister finansów), który przyznaje się do majątku wartego 9 mln zł, czy raczej 33-letni prawnik, poseł PiS Tomasz Dudziński, który deklaruje, że nie ma nic poza 10-letnim...40
  • Sądowy supermarket15 gru 2006, 15:00 — Nie masz szans przed sądem w Polsce? Sądź się w Niemczech lub w Wielkiej Brytanii!50
  • Reklama tygodnia15 gru 2006, 15:00 — Reklama w tygodnikach jest kilka razy bardziej skuteczna niż w telewizji52
  • Im lepiej, tym gorzej15 gru 2006, 15:00 — Polska weszła na ścieżkę stabilnego, długotrwałego wzrostu - wynika z trzech międzynarodowych raportów54
  • 2 x 2 = 4 - Ten okropny neoliberalizm15 gru 2006, 15:00 — Neoliberalizm to nie libertynizm, to twarde prawo i ostre jego egzekwowanie55
  • Supersam15 gru 2006, 15:00 — 56
  • Seksbomby na czterech kołach15 gru 2006, 15:00 — Za najseksowniejszy samochód w historii motoryzacji został uznany Fiat 500, którego produkcję zakończono w 1975 r. W rankingu słynnego magazynu Top Gear Fiat wyprzedził Astona Martina, ulubiony pojazd Jamesa Bonda. "Każdy psychiatra ma swoją...56
  • Trencz wieczorowy15 gru 2006, 15:00 — Angielskie trencze - wymyślone ponad sto lat temu przez Thomasa Burberry'ego - pobudzają wyobraźnię kolejnych pokoleń projektantów mody. Holenderski duet Viktor & Rolf proponuje na nadchodzący sezon trencze w niemal hollywoodzkim stylu....56
  • Smak Atlantyku15 gru 2006, 15:00 — Sanlúcar de Barrameda leży na krańcach Andaluzji, w miejscu gdzie rzeka Gwadalkiwir wpada do Atlantyku. Wiejący znad oceanu wiatr ponente jest gorący i wilgotny. To właśnie dzięki niemu powstaje tu wino wyjątkowe - manzanilla, rodzaj wytrawnego...56
  • Miss World Biznesu15 gru 2006, 15:00 — Ponad dwa miliardy osób usłyszy o Polsce dzięki wyborom najpiękniejszej kobiety świata58
  • Stulecie wieżowców15 gru 2006, 15:00 — Aż 80 z 200 najwyższych wieżowców powstało po 2000 r.62
  • Cabrio na cztery pory roku15 gru 2006, 15:00 — Kabriolet jest zawsze cięższy od swojego odpowiednika z nadwoziem zamkniętym66
  • Trawa do lizania15 gru 2006, 15:00 — Już prawie miliard złotych wydajemy rocznie na lody68
  • Wałęsa kontra IV Rzesza15 gru 2006, 15:00 — Co by było, gdyby Niemcy nie przegrały II wojny światowej?70
  • Upadek Edwarda Większego15 gru 2006, 15:00 — Poparcie Kremla dla Gierka malało wprost proporcjonalnie do rozszerzania się strajków w sierpniu 1980 r.76
  • Katyń w Bykowni15 gru 2006, 15:00 — Wciąż nie znamy miejsca pochówku prawie 4 tysięcy ofiar zbrodni katyńskiej79
  • Know-how15 gru 2006, 15:00 — Resetowanie ptaków Ptaki wędrowne z gatunku bagienników (Passerculus sandwichensis) regulują swój kompas na podstawie oświetlenia nieba nad horyzontem o wschodzie i o zachodzie słońca - odkryli szwedzcy i amerykańscy naukowcy. Dotychczas było...80
  • Nieśmiali zdobywcy15 gru 2006, 15:00 — Prawie połowa szefów dużych firm to osoby nieśmiałe82
  • Dzikie i wściekłe15 gru 2006, 15:00 — Kleszczowe zapalenie mózgu zaatakuje tego lata dwa razy więcej Polaków niż przed rokiem86
  • Nowa twarz cesarza15 gru 2006, 15:00 — Starożytni chirurdzy potrafili pomniejszać piersi, rekonstruować nosy i usuwać kamienie nerkowe88
  • Bez granic15 gru 2006, 15:00 — Chiny zawirowały Chiny walczą z tropikalnymi tajfunami. Saomai, największy tajfun w Chinach od pięćdziesięciu lat, zabił już ponad 190 osób, a kolejnych kilkaset uważa się za zaginione. Ewakuowano ponad 1,5 mln osób. Saomai to ósmy tajfun, który w...90
  • Druga bitwa o Anglię15 gru 2006, 15:00 — Europejska Konwencja Praw Człowieka chroni islamskich terrorystów przed deportacją z Wielkiej Brytanii92
  • Diabeł w Damaszku15 gru 2006, 15:00 — Siły międzynarodowe nie zaprowadzą pokoju w Libanie96
  • Mafia totalna15 gru 2006, 15:00 — Włoska mafia zarabia dwa razy tyle co Fiat98
  • Menu15 gru 2006, 15:00 — KRÓTKO PO WOLSKU Remanent zasług Walec historii tym się różni od walca drogowego, że nawet jeśli przyjdzie i wyrówna, to niekoniecznie wszystkich zadowoli. Historia i literatura pełne są nieszczęśników, których zasługi nie zostały docenione w...102
  • Recenzje15 gru 2006, 15:00 —    104
  • Arktyczne małpy i automaty15 gru 2006, 15:00 —   Kolejny skazany na sukces lightrockowy zespół, który zszedł z brytyjskiej taśmy produkcyjnej i został stworzony na wzór i podobieństwo innych wyspiarskich, ale sprawdzonych już i dzielnie trzymających się na topie kapelek - Arctic Monkeys,...104
  • Morskie opowieści15 gru 2006, 15:00 —   Po raz pierwszy w historii pop-fonografii otrzymujemy kompendium piosenek, ballad i szant ze śpiewnika piratów. Jeśli pod ten zbiór utworów podłożymy nazwiska - jako producentów - Gore'a Verbinsky'ego i Johnny'ego Deppa intencja jest jasna:...104
  • Co czytają sąsiedzi?15 gru 2006, 15:00 — "Mężczyzna szuka w książkach prawdy, kobieta złudzeń" pisał ponad 150 lat temu Edmond de Goncourt, założyciel słynnej Akademii Goncourtów. Od tamtej pory niewiele się zmieniło. Widać to choćby po wyborze, jakiego dokonują czytelnicy. W...104
  • Czeski film15 gru 2006, 15:00 — Czeskie kino obaliło stereotyp obżartego knedliczkami i otępionego piwem Pepiczka106
  • Boski kochanek15 gru 2006, 15:00 — Antinous był w starożytnym Rzymie popularniejszy niż obecnie największe gwiazdy show-biznesu110
  • Pazurem - Płomień protestu15 gru 2006, 15:00 — Zafiksowani nobliści lubią, kiedy takim nieokrzesańcom jak Bush drżą ręce, gdy oni protestują112
  • Ueorgan Ludu15 gru 2006, 15:00 — Nr 33/34 (200/201) Rok wyd. 5 WARSZAWA, środa 16 sierpnia 2006 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza Żądamy powrotu posłów z wakacji! Deszczu dość! Interwencja posłów w sprawie suszy w postaci mszy św. poselskiej przyniosła pożądany skutek i na terenie...113
  • Skibą w mur - Sztuka mięsa15 gru 2006, 15:00 — Osoby z rozbudowaną klatką piersiowąmają większą siłę przebicia114