Wypędzenie do raju
Udostępnij2 Skomentuj
Tygodnik Wprost Wydanie: 50/2002 (1046)
Okładka tygodnika Wprost nr 50/2002 (1046)
Dziękujemy, że jesteś z nami. Tylko prawda jest ciekawa, piszemy o niej wprost.
Czytaj lub pobierz
Platformy prasy cyfrowej:

Wypędzenie do raju

Dodano:   /  Zmieniono: 
Fiskus skazuje polski kapitał na emigrację

Rocznie wypływa z Polski przynajmniej 20 mld zł. To kapitał firm, których właścicielami są obywatele RP nie płacący podatków w kraju. Korzystając z 68 ratyfikowanych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania albo zwyczajnie łamiąc prawo, uciekają przed zachłannością rodzimego fiskusa. Budżet państwa traci na nieopodatkowaniu tych pieniędzy prawie 5 mld zł rocznie. Prawdziwy exodus kapitału czeka nas jednak po wejściu Polski do Unii Europejskiej. Wtedy będzie większa możliwość legalnego korzystania z atrakcyjnych ofert podatkowych Cypru, Holandii, Irlandii, Luksemburga, Malty i Węgier.

Najbogatsi płacą podatki za granicą Już dziś na Cyprze (podatek dla firm z zagranicy, czyli offshore, wynosi tam 4,25 proc.) siedziby ma przynajmniej tysiąc firm należących do Polaków. Cypr to wierzchołek góry lodowej. Nikt nie wie, ile polskich przedsiębiorstw zarejestrowanych jest w miejscach o tzw. przyjaznym systemie podatkowym, takich jak Luksemburg, Malta, Seszele czy Kajmany. Już teraz większość zamożnych biznesmenów ucieka z naszego systemu podatkowego. Przykład idzie z góry. Jan Kulczyk, pierwszy na liście 100 najbogatszych Polaków tygodnika "Wprost", płaci podatki w Austrii, Holandii i Wielkiej Brytanii. - Znam naukowe opracowania, według których nawet 35 proc. polskiego kapitału jest wyprowadzane do krajów stosujących nieuczciwą konkurencję podatkową - ocenia wiceminister finansów Jacek Uczkiewicz. To jednak właśnie polski fiskus skazuje kapitał na emigrację. - Nic tak nie dopinguje ludzi do poszukiwania rajów podatkowych jak nieustannie zmieniające się prawo i wzrost podatków. Nie można ciągle obdzierać podatników ze skóry - uważa Andrzej Marczak z KPMG Polska.

Głosowanie nogami Do rajów podatkowych najczęściej przeprowadzają się firmy świadczące usługi na rynku międzynarodowym. Przede wszystkim handlowe i konsultingowe. Za dolną granicę opłacalności ucieczki do raju uchodzi 100 tys. USD rocznego zysku, gdyż przeprowadzka kosztuje od 3 tys. do 30 tys. USD. Mniej więcej 3 tys. USD trzeba zapłacić za rejestrację firmy. Jeżeli ktoś chce otworzyć za granicą biuro, podłączyć faksy itp., zapłaci więcej; ale nie jest to konieczne. Godzina pracy konsultanta renomowanych firm doradzających, jak i gdzie najlepiej płacić legalnie mniejsze podatki, kosztuje od 80 USD do około 600 USD. Są jednak wyjątki. - Pomogliśmy kiedyś osobie, która miała miesięczny dochód w wysokości 10 tys. zł - wspomina Tomasz Dumała z Offshore Centrum, małej firmy oferującej pomoc w zakładaniu spółek za granicą. - Płatnicy traktują podatek jak towar na wolnym rynku - komentuje Marczak. - Wybierają najlepszą dla siebie ofertę - wyjaśnia. Doradcy podatkowi są zgodni: to konieczność. - Jeśli polscy przedsiębiorcy chcą się utrzymać na rynku, muszą płacić przynajmniej takie same podatki jak konkurencja - dodaje Monika Dziedzic, partner w Ernst & Young. A konkurencja głosuje nogami. Większość zagranicznych inwestycji w Polsce prowadzonych jest właśnie za pośrednictwem firm z Holandii.

Oazy na pustyni Problemy z podatnikami oprócz Polski ma wiele rozwiniętych krajów. Powód jest prozaiczny: podatki nakładane na obywateli są za wysokie. Zamiast je obniżyć, państwa starają się zlikwidować konkurencję. - Pojęcie raju lub oazy podatkowej ma sens tylko w połączeniu z pustynią, która je otacza. Na tej pustyni strudzeni w bojach z fiskusami (nie tylko polskimi) mogą zaczerpnąć wody - żartuje Robert Gwiazdowski, ekspert Centrum im. Adama Smitha. Szefostwo OECD najwyraźniej nie rozumie, że likwidacja oaz nie pomoże pustyni. W 2000 r. organizacja opublikowała czarną listę rajów podatkowych. Trafiło na nią 35 państw stosujących "nieuczciwą konkurencję podatkową". Obecnie pozostało siedem. Andora, Liechtenstein, Liberia, Monako, Wyspy Marshalla, Nauru i Vanuatu stwierdziły, że nie mają zamiaru zmuszać swoich banków do łamania tajemnicy. W grudniu 2001 r. kraje UE zawarły umowę o wzajemnym informowaniu się o oszczędnościach swoich obywateli. Państwa nie zgadzające się na wymianę informacji (przede wszystkim Luksemburg) wymusiły jednak zawieszenie umowy do czasu, aż Szwajcaria i Liechtenstein także podpiszą ten układ. Cały pomysł upadnie, bo żaden z tych krajów nie ma zamiaru się wycofywać z dochodowego interesu.

Ostatni gasi światło - Robimy, co możemy, aby zatrzymać ucieczkę pieniędzy z Polski - deklaruje wiceminister finansów Jacek Uczkiewicz. Fiskus dokładnie sprawdza firmy, które dokonują transakcji z krajami uznawanymi za raje podatkowe. Podatnicy zobowiązani są wówczas do składania dodatkowych szczegółowych informacji. Na początku 2002 r. Sejm uchwalił, że nie będzie zwracany podatek VAT za towary wyeksportowane do państw uznawanych przez Polskę za raje podatkowe. - Nic więcej nie możemy zrobić. Istotą rajów podatkowych jest to, że oficjalne organa są odcięte od informacji bankowej - podsumowuje Uczkiewicz. Nasz fiskus już teraz nie może wyłapać uciekinierów. Po wejściu do Unii będzie jeszcze bardziej bezsilny. - Na starcie integracji prawie pięć tysięcy polskich firm poszuka rajów podatkowych w Unii Europejskiej! - szacuje Krzysztof Kubala, prezes zarządu Taxways. Spora ich część trafi właśnie na Węgry. Węgrzy co prawda zgodzili się w negocjacjach z UE na likwidację swojej małej oazy podatkowej (3-procentowego podatku dla firm offshore, czyli takich, które nie działają na Węgrzech, tylko płacą podatki). W zamian dostali jednak zgodę na obniżanie za pomocą ulg stosunkowo niskiego - 18-procentowego - podatku dla przedsiębiorstw. Po wejściu Węgier do wspólnoty nasi przedsiębiorcy będą płacić u bratanków realnie około 9 proc. mniej! Równie atrakcyjny pozostanie Cypr, nawet jeżeli unia wymusi na nim podwyżkę podatków do 10 proc. W rezerwie zawsze będzie Gibraltar, który pod wpływem nacisków rozważa wprowadzenie... ośmioprocentowego podatku dla firm. - Jeszcze można odwrócić ten trend - tak aby to do Polski uciekano płacić podatki - przekonuje Robert Gwiazdowski. Nie jest to specjalnie trudne. Nie ma żadnej dyrektywy Unii Europejskiej dotyczącej minimalnej wysokości podatków dochodowych. - Nic nie stoi więc na przeszkodzie, abyśmy wprowadzili 15-procentowy podatek liniowy od dochodów osobistych i 1,5- -procentowy podatek od obrotów dla przedsiębiorstw - podsumowuje Gwiazdowski.

 

Rezydenci

Przed podatkami uciekają nie tylko przedsiębiorcy. Jeżeli ktoś spędza w naszym kraju mniej niż 183 dni w roku i "centrum jego aktywności życiowej" znajduje się poza Polską, to fiskusowi może oddać tylko 20 proc. zarobionych u nas pieniędzy. Nie trzeba mieć obcego obywatelstwa. Wystarczy przedstawić urzędowi skarbowemu stosowne zaświadczenie z państwa, w którym rezydujemy. Monako, gdzie od 1869 r. nie obowiązuje podatek dochodowy, przypadło do gustu kilkudziesięciu naszym rodakom, w tym Teresie Żylis-Garze, Wojciechowi Fibakowi, Sobiesławowi Zasadzie i Małgorzacie Solorz-Żak. Żeby zostać rezydentem księstwa, trzeba uzyskać prawo stałego pobytu na terenie Francji, mieć co najmniej milion franków na koncie w jednym z monakijskich banków oraz kupione lub wynajęte mieszkanie.

American dream

Wypadki z 11 września 2001 r. i wypowiedzenie wojny terroryzmowi praktycznie zamknęły Amerykanom drogę do tradycyjnych rajów podatkowych na Kajmanach czy Bahamach. Ktokolwiek chciałby z nich skorzystać, naraża się na podejrzenie o współpracę z organizacjami terrorystycznymi. Przedsiębiorczy Amerykanie zaczęli więc szukać bardziej wyrafinowanych sposobów ucieczki przed fiskusem. Założenie konta bankowego czy rachunku inwestycyjnego - w wypadku każdego cudzoziemca, nie tylko obywatela Stanów Zjednoczonych - wymaga wypełnienia przez bank zagraniczny formularza skarbowego W-8BEN, który następnie przesyłany jest do amerykańskiego urzędu skarbowego (IRS). Ustawodawca amerykański pozostawił jednak kilka "furtek". Na przykład obowiązek wypełniania formularza W-8BEN odnosi się wyłącznie do osób, które w swoim portfelu mają amerykańskie papiery wartościowe. Jeśli mają inne, kopia formularza pozostaje na miejscu. Podobnym przywilejem cieszą się niektóre polisy na życie. Są jedynym instrumentem finansowym, który w USA może być legalnie zwolniony od podatku. Wolna od obciążeń fiskalnych jest nie tylko kwota wypłaty pośmiertnej, lecz także znaczna część pieniędzy zebranych na koncie inwestycyjnym, towarzyszącym polisie. Amerykanie mogą również trzymać pieniądze za granicą. Obowiązek informowania IRS o posiadanym koncie zagranicznym ustaje z chwilą, gdy jego stan nie przekracza 10 tys. USD. Zamiast więc jednego konta ze stanem 100 tys. USD należy założyć jedenaście kont z sumą około 9100 USD na każdym.

Jan M. Fijor

Więcej możesz przeczytać w 50/2002 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 50/2002 (1046)

  • Logika alkoholika15 gru 2002 — Czy można sobie pomóc, szkodząc jednocześnie? W Polsce zaczyna to być regułą. W końcu to my od dawna stosujemy zasady: "im gorzej, tym lepiej", "im głupiej, tym mądrzej" czy "im drożej, tym taniej". W pomaganiu...1
  • Dossier15 gru 2002 — LESZEK MILLER Premier RP Nie wolno mylić pociągu historii, do którego się wsiada lub nie, z przywoływanym na telefon radio taxi" w Sejmie JANUSZ LEWANDOWSKI, poseł Platformy Obywatelskiej "Bardzo bym chciał, żeby Polska nie robiła...1
  • Wprost od czytelników15 gru 2002 — Zero tolerancji! Brawo, panie profesorze Winiecki ("Zero tolerancji!", nr 48)! Należę do tej "niepostępowej" grupy, która woli demoralizację przestępcy w zakładzie zamkniętym od resocjalizacji na wolności lub w zakładzie...3
  • Peryskop15 gru 2002 — Człowiek pojednania- Staram się być pokorny, ale ostatnio otrzymuję tyle nagród, że jest to dla mnie trudne zadanie. Ta nagroda daje mi jednak poczucie spełnienia tego, co zawsze było dla mnie celem - służby na rzecz pojednania -...8
  • Barometr wprost15 gru 2002 — Engel, wróć! "Wstyd", "Klęska", "Engel do dymisji" - można było przeczytać na pierwszych stronach gazet po słabych występach Polaków na piłkarskich mistrzostwach świata w Korei Południowej. Na...8
  • Z życia koalicji15 gru 2002 — Tygrys na kiełkach, geniusz Tatr, Grzegorz W. Kołodko, zawędrował aż do Monako, by zachwalać uroki Wrocławia. Miasto to - jak wiadomo - chciało zrobić u siebie światową wystawę Expo. Tygrys na kiełkach okazał się jednak mało przekonujący i Wrocław...10
  • Z życia opozycji15 gru 2002 — Gabriel Janowski przechodzi z cukru na kable. Nie znamy nikogo, kto by wciągał kable, więc nie wiemy, jak to kręci. Na razie widzieliśmy tylko, jak poseł Janowski usiłował wystąpić w programie "Pod napięciem" poświęconym sytuacji w...11
  • M&M15 gru 2002 — MÓJ BUDŻET RODZINNYTrzynastka i czternastka, czyli udział w zyskach,których brak... Barbórkowa nagroda do tego...Jak już muszę dopłacać do pracy górnika,to przynajmniej mi wskażciekonkretnie - którego.Poznamy...12
  • Playback15 gru 2002 — 12
  • Gwiezdne hełmy15 gru 2002 — Sven Hannawald i Martin Schmitt muszą na jakiś czas zrezygnować ze skakania.12
  • Fotoplastykon15 gru 2002 — 14
  • Poczta15 gru 2002 — Patent na ziemniaki Autor artykułu "Patent na ziemniaki" (nr 48) napisał, że "pracownicy Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach zabawili się w sponsorów i ofiarowali sprzęt komputerowy gminie Wilków, a w...16
  • Kadry15 gru 2002 — 17
  • Lawina Łukaszenki15 gru 2002 — Przed świętami Bożego Narodzenia, przez granicę białorusko-polską w ciągu kilku dni będzie próbowało się przedostać kilkadziesiąt tysięcy nielegalnych imigrantów. Koczują oni obecnie w obozach na Białorusi. Białoruscy pogranicznicy, milicja i...18
  • Policja dwuetatowa15 gru 2002 — 20 tysięcy złotych miesięcznie może dorobić policjant sprzedający informacje agencjom detektywistycznym24
  • Światopogląd Kisiela - Nagrody Kisiela 200215 gru 2002 — Posiadanie światopoglądu lub dążenie do niego nie dowodzi jeszcze, aby należało krzyczeć o nim po wszystkich rogach ulic: czasem trzeba zamilknąć i poczekać, aby światopogląd przemówił sam - niekoniecznie swymi tezami, lecz swą barwą,...26
  • Chory jak Polak15 gru 2002 — 420 zł płaci rocznie każdy pracujący Polak na osoby wyłudzające zwolnienia lekarskie.30
  • Zbrodnia i kara15 gru 2002 — Zabójstwo prezydenta Gabriela Narutowicza zamknęło prawicy drzwi do władzy w II RP34
  • Giełda i wektory15 gru 2002 — Hossa ŚwiatApetyt na WęgryJapońskie i południowokoreańskie firmy zamierzają zwiększyć u nas inwestycje - pochwalił się Istvan Csillag, węgierski minister gospodarki. Suzuki Motor chce przeznaczyć na rozbudowę fabryki w Budapeszcie 168 mln euro, a...36
  • Wypędzenie do raju15 gru 2002 — Fiskus skazuje polski kapitał na emigrację38
  • Ład rewolucyjny15 gru 2002 — Najlepsze i najgorsze rady nadzorcze spółek amerykańskich według magazynu "Business Week"44
  • Pół baku rzepaku?15 gru 2002 — Uwaga: szczyt bioidiotyzmu w Sejmie!48
  • Dywidenda żebraka15 gru 2002 — 500 miliardów złotych wyłudzili od nas górnicy, kolejarze, rolnicy i politycy50
  • Eksperyment i ekskrement15 gru 2002 — Artyści domagają się, by państwo łożyło na literaturę i sztukę, nie żądając niczego w zamian, czyli chcą mecenatu bez mecenasa54
  • Supersam15 gru 2002 — Wydarzenie tygodniaDziesięć lat z GatesemPolski oddział Microsoftu obchodzi dziesięciolecie istnienia. - Zmienialiśmy się razem z Polską: komputer stał się powszechnym narzędziem pracy w biurach, przedsiębiorstwach, trafił także do szkół i...56
  • Hipermarket kultury15 gru 2002 — Galerie handlowe są jak średniowieczne jarmarki58
  • Nie żyje bal15 gru 2002 — W Polsce nigdy nie przyjęła się tradycja hucznych zabaw sylwestrowych62
  • Piłką rządzi telewizja15 gru 2002 —  Michał Karpiński: Poda się pan do dymisji tak jak Zbigniew Boniek? Michał Listkiewicz: Gdyby prezesi związków podawali się do dymisji po odejściu każdego trenera, świat byłby pełen zdymisjonowanych prezesów. Wyniki...65
  • Z ziemi włoskiej i japońskiej do Polski15 gru 2002 — Piotrze drogi! Właśnie robię porządek w swej kulinarnej bibliotece i przyglądam się książkom, które ostatnio nabyłem i których nie zdążyłem jeszcze przeczytać. Wśród nich jest "Kalendarz na rok 1879. Kolęda dla...66
  • Kartka z Rzymu15 gru 2002 — Znów odżywa problem barbarzyńców, którzy pragną niszczyć, zabijać67
  • Sztuk@ kochania15 gru 2002 — Internet stał się najpopularniejszym poradnikiem ars amandi68
  • Made in London15 gru 2002 — Londyn staje się światową stolicą mody70
  • Wprost Online15 gru 2002 — 72
  • Złote komórki15 gru 2002 — Telefoniczni giganci zabiegają o względy klientów już zdobytych, a powinni zawalczyć o serca ludzi złotego wieku73
  • Kryptonim "Klan"15 gru 2002 — Mimo buńczucznych zapowiedzi komunistycznej władzy, że w każdej chwili "opozycjonistów można zapakować do jednego autobusu", wybuch Sierpnia '80 kompletnie zaskoczył bezpiekę.74
  • Generałowie i biskupi15 gru 2002 — Jak pospiesznie zmieniano dekret o stanie wojennym76
  • Know-how15 gru 2002 — Twardy orzech dla cukrzycyJedzenie orzechów zmniejsza ryzyko pojawienia się cukrzycy typu 2 - do takich wniosków doszli uczeni z Harvard University oraz Women's Hospital w Bostonie. Podczas trwających 16 lat testów przebadali...78
  • Hormony złudzeń15 gru 2002 — Kuracje odmładzające skracają życie80
  • Pasożyt brawury15 gru 2002 — Toksoplazmoza zmienia nas w demony szos84
  • Denat w służbie medycyny15 gru 2002 — Szefowie dwunastu ośrodków anatomicznych, które działają w Polsce, alarmują, że wkrótce studenci nie będą mogli na własne oczy poznawać tajemnic ludzkiego ciała, a lekarze trenować przeprowadzania skomplikowanych operacji. -...86
  • Drugi Egipt15 gru 2002 — Budda zmartwychwstaje w Afganistanie88
  • Bez granic15 gru 2002 — Etniczna lady GodivaNa przedmieściach Sydney szaleje najgroźniejszy od 30 lat pożar buszu. Ogień spalił prawie 100 tys. ha krzewów i 18 domów. Brak deszczu od wielu lat jest także poważnym problemem w sąsiednim stanie Wiktoria....90
  • Szachy z nożem w zębach15 gru 2002 — Negocjacje z Unią Europejską to gra na piętnastu fortepianach równocześnie92
  • Zastrzyk usypiający15 gru 2002 —  Robert Wylot: Co Szwecja i Polska zyskają dzięki rozszerzeniu Unii Europejskiej? Göran Persson: Po pierwsze, politycznie i w wymiarze psychologicznym będzie to koniec podziału Europy na Wschód i Zachód. Wszyscy mieszkamy...94
  • Szwedzki pacjent15 gru 2002 — Gdyby Szwecja leżała w USA, byłaby najuboższym amerykańskim stanem95
  • Skazani na siebie15 gru 2002 — Za trzy, cztery lata powstanie albo nowy Bliski Wschód, albo nuklearny Bliski Wschód96
  • Dawid i Goliat przy murze15 gru 2002 — Gdy nastanie pokój, Palestyna będzie pierwszym prawdziwie demokratycznym państwem arabskim97
  • Wielki chiński blef15 gru 2002 — Jak dzięki tfu(!)rczej statystyce Chiny stają się pierwszą potęgą XXI wieku99
  • U mety15 gru 2002 — W rocznicę stanu wojennego Polska wróci na miejsce, z którego chciano nas od II wojny światowej wyrzucić101
  • Menu15 gru 2002 — Świat Rok Polski w WiedniuAż 130 tys. osób obejrzało w Wiedniu freski z Faras odnalezione przez prof. Kazimierza Michałowskiego. Pokazano je w ramach obchodów Roku Polskiego. W Wiedniu odbywało się mnóstwo wystaw,...102
  • Chłopak z ferajny15 gru 2002 — Zanim Martin Scorsese został reżyserem, chciał być gangsterem albo księdzem106
  • Wielki podryw - ***15 gru 2002 — Reżyseria: David Mirkin W rolach głównych: Sigourney Weaver, Jennifer Love Hewitt, Ray Liotta, Gene Hackman, Anne Bancroft. USA 2001 r. Co to może być za film, w którym Sigourney Weaver i Gene Hackman grają parę? Sensacyjny thriller?...109
  • Truciciel z Detroit15 gru 2002 — Eminem jest dla hip hopu tym, kim Elvis Presley był dla rock and rolla110
  • Płyty Kuby Wojewódzkiego15 gru 2002 — ROD STEWART - **** It Had To Be You? The Great American Songbook To pierwsza płyta seksiarza, kabotyna i tandeciarza, której mogę wysłuchać do końca. Nigdy nie przypuszczałem, że kiedykolwiek po skonsumowaniu albumu tego artysty zawołam...111
  • Po użyciu wstrząśnie!15 gru 2002 — Złote Orły zdobyły status polskich Oscarów reklamy112
  • Słuszna wojna15 gru 2002 — 7 grudnia minęła kolejna rocznica japońskiego ataku na Pearl Harbor. Dziś wiadomo, że był on wynikiem misternego planu prezydenta Roosevelta. Prowokując uderzenie na Hawaje, udało się zdusić w amerykańskim społeczeństwie izolacjonistyczne...114
  • Szto pan chociesz!15 gru 2002 — Każdy warszawiak wie, że jak czegoś nigdzie nie może dostać, to bez problemu kupi to na Stadionie Dziesięciolecia. Kiedy więc wysiadł mi stabilizator w starym telewizorku Junost, bez wahania skierowałem się na stadion. Odszukałem stoisko z...114
  • Organ Ludu15 gru 2002 — 116
  • Obrazy w rozkroku15 gru 2002 — Dla wielu Polaków Austria niewiele różni się od Australii, Cejlon od herbaty, a Republika Czadu od dwutlenka węgla118