Storczykowe eldorado
Dobre wiadomości dla amatorów storczyków: w lasach na Nowej Gwinei odkryto 30 nowych gatunków tych roślin. Z tej części Indonezji, uznawanej za "kopalnię storczyków", pochodzi aż 3 tys. gatunków tych kwiatów z 25 tys. dotychczas opisanych. To, co cenimy w storczykach najbardziej - piękne kwiaty nie tracące urody przez wiele tygodni - jest wynikiem przystosowania roślin do warunków, w których żyją. Las równikowy to roślinna mozaika, nie ma tam łanów kwiatów jednego gatunku. Storczyki rosną pojedynczo, a każdy z nich może zostać zapylony przez jeden konkretny gatunek owada, więc szansa, że swój spotka swego, jest mała. Kwiat musi być zatem wystarczająco trwały, by spełnić swój najważniejszy cel: zostać zapylony i wydać nasiona. Wśród kwiatowych nowości są nie nazwane jeszcze rośliny z rodzajów Taeniophyllum, Dendrobium, Bulbophyllum i Cadetia. (en)
Cywilizacja kozy
Kozy były pierwszymi udomowionymi zwierzętami i przyczyniły się do rozwoju rolnictwa. Uczeni z międzynarodowej grupy badawczej, którzy dokładnie zanalizowali szczątki tych zwierząt, zauważyli, że współcześnie żyjące kozy są znacznie bardziej zróżnicowane genetycznie niż inne zwierzęta. Badając coraz starsze próbki kości kóz, ustalili, że początek mieszania się genów wśród kozich stad nastąpił zaraz po dotarciu migracji ludzi z Bliskiego Wschodu do Europy we wczesnym neolicie, mniej więcej 7,5 tys. lat temu. Kozy przybyły do Europy wraz z pierwszymi rolnikami. Ich hodowla spowodowała zmianę trybu życia ludzi z koczowniczego na osiadły. "Kozy dostarczały nie tylko pożywienia, ale także skóry i nawozu niezbędnego do uprawy ziemi, a to umożliwiło ludziom prowadzenie osiadłego trybu życia" - mówi Pierre Taberlet, biolog z Uniwersytetu Josepha Fouriera w Grenoble. (MF)
Męski orgazm kobiet
Kobiety osiągają orgazm równie szybko jak mężczyźni - dowodzą naukowcy z University Health Centre w Montrealu. Metodą obrazowania termicznego kontrolowali oni przepływ krwi w narządach płciowych kobiet i mężczyzn podczas oglądania filmów pornograficznych. Mężczyźni osiągali szczyt podniecenia po 665 sekundach, a kobiety 78 sekund później. "Ta różnica nie jest przeszkodą w osiąganiu obopólnej satysfakcji seksualnej" - mówi dr Irv Binik. Nie oznacza to jednak, że gra wstępna jest zbędna. Przeciwnie - wzbogaca doznania i zwiększa wzajemną satysfakcję. (MF)
Saturn w cieniu własnym
Rzadkiej urody zdjęcia Saturna wykonała badająca go sonda Cassini. Przez dwanaście godzin przebywała ona w cieniu rzucanym przez olbrzymią planetę. Słońce schowane za Saturnem wspaniale oświetlało jego liczne pierścienie. Sonda miała więc wyjątkowo korzystne warunki do ich obserwacji, także dlatego, że jej kamery nie były oślepiane przez promienie słoneczne. Naukowcy mogli po raz pierwszy szczegółowo zbadać najsłabiej widoczne pierścienie planety, których delikatna struktura ginie w blasku Słońca. Przy okazji odkryto dwa kolejne: jeden związany z niedużymi księżycami Janusem i Epimetheusem, drugi towarzyszący orbicie maleńkiego księżyca Pallene. Potwierdzono też istnienie dwóch innych pierścieni, które wcześniej udało się sfotografować tylko raz. Zdjęcia pokazano na sympozjum Amerykańskiego Towarzystwa Astronomicznego w Pasadenie w Kalifornii. (hold)
Platon z Egiptu
Pod piramidami powstały nie tylko hieroglify. Hiszpański egiptolog Octavi Piulats twierdzi, że zanim w starożytnej Grecji pojawiły się pierwsze szkoły filozoficzne, wielu greckich myślicieli pobierało nauki w Tebach, Memfis, Heliopolis i Hermopolis, najważniejszych ośrodkach religijnych Egiptu. Jego zdaniem, popełniamy błąd, zaczynając naukę filozofii od starożytnych Greków. Wprawdzie to greccy filozofowie jońscy zaczęli oddzielać to, co boskie, od świata przyrody, ale nim do tego doszli, przez wiele lat zdobywali wiedzę pod piramidami. Tales z Miletu, zanim napisał własne traktaty, podróżował w VII wieku p.n.e. m.in. do Memfis, gdzie tamtejsi filozofowie przekonywali, że początkiem wszystkiego jest woda. W Egipcie studiował też Pitagoras, który mawiał, że w tym kraju żyją mędr-cy, a on jest jedynie filozofem, czyli miłośnikiem wiedzy. Minęło prawie 2 tys. lat od czasu, gdy starożytnym Egiptem rządził ostatni faraon, a kultura tej fascynującej cywilizacji jest wciąż odkrywana na nowo. Pasjonującą historię ostatnich dwustu lat badań nad starożytnym Egiptem przedstawia brytyjski egiptolog Joyce Tyldesley.
Joyce Tyldesley "Egipt. Jak zaginiona cywilizacja została na nowo odkryta", Prószyński i S-ka, Warszawa 2006
Dobre wiadomości dla amatorów storczyków: w lasach na Nowej Gwinei odkryto 30 nowych gatunków tych roślin. Z tej części Indonezji, uznawanej za "kopalnię storczyków", pochodzi aż 3 tys. gatunków tych kwiatów z 25 tys. dotychczas opisanych. To, co cenimy w storczykach najbardziej - piękne kwiaty nie tracące urody przez wiele tygodni - jest wynikiem przystosowania roślin do warunków, w których żyją. Las równikowy to roślinna mozaika, nie ma tam łanów kwiatów jednego gatunku. Storczyki rosną pojedynczo, a każdy z nich może zostać zapylony przez jeden konkretny gatunek owada, więc szansa, że swój spotka swego, jest mała. Kwiat musi być zatem wystarczająco trwały, by spełnić swój najważniejszy cel: zostać zapylony i wydać nasiona. Wśród kwiatowych nowości są nie nazwane jeszcze rośliny z rodzajów Taeniophyllum, Dendrobium, Bulbophyllum i Cadetia. (en)
Cywilizacja kozy
Kozy były pierwszymi udomowionymi zwierzętami i przyczyniły się do rozwoju rolnictwa. Uczeni z międzynarodowej grupy badawczej, którzy dokładnie zanalizowali szczątki tych zwierząt, zauważyli, że współcześnie żyjące kozy są znacznie bardziej zróżnicowane genetycznie niż inne zwierzęta. Badając coraz starsze próbki kości kóz, ustalili, że początek mieszania się genów wśród kozich stad nastąpił zaraz po dotarciu migracji ludzi z Bliskiego Wschodu do Europy we wczesnym neolicie, mniej więcej 7,5 tys. lat temu. Kozy przybyły do Europy wraz z pierwszymi rolnikami. Ich hodowla spowodowała zmianę trybu życia ludzi z koczowniczego na osiadły. "Kozy dostarczały nie tylko pożywienia, ale także skóry i nawozu niezbędnego do uprawy ziemi, a to umożliwiło ludziom prowadzenie osiadłego trybu życia" - mówi Pierre Taberlet, biolog z Uniwersytetu Josepha Fouriera w Grenoble. (MF)
Męski orgazm kobiet
Kobiety osiągają orgazm równie szybko jak mężczyźni - dowodzą naukowcy z University Health Centre w Montrealu. Metodą obrazowania termicznego kontrolowali oni przepływ krwi w narządach płciowych kobiet i mężczyzn podczas oglądania filmów pornograficznych. Mężczyźni osiągali szczyt podniecenia po 665 sekundach, a kobiety 78 sekund później. "Ta różnica nie jest przeszkodą w osiąganiu obopólnej satysfakcji seksualnej" - mówi dr Irv Binik. Nie oznacza to jednak, że gra wstępna jest zbędna. Przeciwnie - wzbogaca doznania i zwiększa wzajemną satysfakcję. (MF)
Saturn w cieniu własnym
Rzadkiej urody zdjęcia Saturna wykonała badająca go sonda Cassini. Przez dwanaście godzin przebywała ona w cieniu rzucanym przez olbrzymią planetę. Słońce schowane za Saturnem wspaniale oświetlało jego liczne pierścienie. Sonda miała więc wyjątkowo korzystne warunki do ich obserwacji, także dlatego, że jej kamery nie były oślepiane przez promienie słoneczne. Naukowcy mogli po raz pierwszy szczegółowo zbadać najsłabiej widoczne pierścienie planety, których delikatna struktura ginie w blasku Słońca. Przy okazji odkryto dwa kolejne: jeden związany z niedużymi księżycami Janusem i Epimetheusem, drugi towarzyszący orbicie maleńkiego księżyca Pallene. Potwierdzono też istnienie dwóch innych pierścieni, które wcześniej udało się sfotografować tylko raz. Zdjęcia pokazano na sympozjum Amerykańskiego Towarzystwa Astronomicznego w Pasadenie w Kalifornii. (hold)
Platon z Egiptu
Pod piramidami powstały nie tylko hieroglify. Hiszpański egiptolog Octavi Piulats twierdzi, że zanim w starożytnej Grecji pojawiły się pierwsze szkoły filozoficzne, wielu greckich myślicieli pobierało nauki w Tebach, Memfis, Heliopolis i Hermopolis, najważniejszych ośrodkach religijnych Egiptu. Jego zdaniem, popełniamy błąd, zaczynając naukę filozofii od starożytnych Greków. Wprawdzie to greccy filozofowie jońscy zaczęli oddzielać to, co boskie, od świata przyrody, ale nim do tego doszli, przez wiele lat zdobywali wiedzę pod piramidami. Tales z Miletu, zanim napisał własne traktaty, podróżował w VII wieku p.n.e. m.in. do Memfis, gdzie tamtejsi filozofowie przekonywali, że początkiem wszystkiego jest woda. W Egipcie studiował też Pitagoras, który mawiał, że w tym kraju żyją mędr-cy, a on jest jedynie filozofem, czyli miłośnikiem wiedzy. Minęło prawie 2 tys. lat od czasu, gdy starożytnym Egiptem rządził ostatni faraon, a kultura tej fascynującej cywilizacji jest wciąż odkrywana na nowo. Pasjonującą historię ostatnich dwustu lat badań nad starożytnym Egiptem przedstawia brytyjski egiptolog Joyce Tyldesley.
Joyce Tyldesley "Egipt. Jak zaginiona cywilizacja została na nowo odkryta", Prószyński i S-ka, Warszawa 2006
Więcej możesz przeczytać w 43/2006 wydaniu tygodnika Wprost .
Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.