CO Z TYMI POLAKAMI?
Sikorski podstawił sobie nogę
Przez długi czas polski minister spraw zagranicznych był uważany za najbardziej obiecującego kandydata na stanowisko sekretarza generalnego NATO. Sam jednak podstawił sobie nogę. Zażądał doktryny sojuszu, która zakładałaby proporcjonalną odpowiedź na każdą rosyjską próbę zmiany granic siłą albo przez działania wywrotowe. Propozycją rozszerzenia gwarancji pomocy sojuszu na Białoruś, Ukrainę, Mołdawię albo Gruzję Sikorski zdyskredytował się w oczach wielu zachodnich rządów. Jak powiedział jeden z dyplomatów, on nie jest tym, który może poprawić stosunki z Moskwą. | MN
Powrót do domu
W miarę jak Wielka Brytania pogrąża się w recesji, rynek nieruchomości się kurczy, a funt traci na wartości, 700 tys. Polaków, którzy przyjechali na Wyspy po wstąpieniu Polski do UE, przestaje mieć powody, by zostać. Wielka Brytania zmaga się z recesją, tymczasem Polska dobrze sobie radzi od czasu wejścia do unii, wspomagana przez miliardy euro funduszy europejskich na projekty infrastrukturalne. Kryzys kredytowy nie uderzył tak silnie w polską gospodarkę jak w brytyjską, bo polski rynek hipoteczny jest młody i banki nie rozdawały nierozważnie kredytów. | MN
Uwaga na populizm
Sytuacja ekonomiczna Polski jest wciąż dobra na tle innych państw regionu. Mimo to Polacy obawiają się o swoją przyszłość. W miarę zbliżania się wyborów do Parlamentu Europejskiego populistyczna partia PiS szykuje się do wykorzystania kryzysu Polska ciągle gra o NATO. Sekretarz generalny NATO Jaap de Hoop Sche? er i minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski dla własnych korzyści, a skrajna prawica znów wypływa w sondażach. Zdolność Polaków do radzenia sobie z kryzysem opiera się przede wszystkim na zbawczych funduszach unijnych, a także na nadziei szybkiego dołączenia do strefy euro. | MN
Szybciej do euro
Roztropna w swej polityce gospodarczej Polska nie powinna pokutować za grzechy utracjuszowskich krajów. Unia walutowa potrzebuje wyraźnych zasad. Ale dziś trzeba być bardziej elastycznym. Obecne zasady powstrzymują od wstąpienia do strefy euro państwa zasługujące na członkostwo i prowadzą do przyjęcia polityki, która ani im, ani Europie nie wychodzi na dobre. Paradoksalnie na łamanie zasad funkcjonowania strefy euro patrzy się przez palce, zwłaszcza w wypadku dużych państw, a od potencjalnych kandydatów oczekuje się ścisłego przestrzegania reguł. | MN
Przezwyciężyć przeszłość
Spór o Erikę Steinbach pokazuje, że Polacy i Niemcy mają jeszcze przed sobą daleką drogę do przezwyciężenia przeszłości. Jeśli pewnego dnia oba narody będą wspominać swoje ofiary wojny, nie zarzucając sobie nawzajem rewanżyzmu, Steinbach nie będzie dłużej solą w oku. Wszyscy powinniśmy sobie życzyć, byśmy tego dożyli. | MN
Katyń bojkotowany
Ten przepiękny film przypomina jedną z najbardziej okrutnych i najmniej znanych zbrodni XX wieku. Tylko nielicznym szczęściarzom udało się go zobaczyć, bo wyświetlany jest jedynie w 12 kinach we Włoszech. Jest się czego wstydzić: po Sowietach udało nam się ponownie ocenzurować Katyń. | MN
BRYTANIA NA KRAWĘDZI
Dorośli analfabeci
Ponad 5 mln Brytyjczyków to analfabeci, a prawie 7 mln nie potrafi liczyć, mimo że rząd na walkę z tym zjawiskiem wydaje rocznie miliardy funtów. Raport rządowy pokazał, że wielu nastolatków kończy szkoły bez podstawowych umiejętności w zakresie języka angielskiego i matematyki. Oznacza to, że nie są w stanie czytać etykietek na produktach i liczyć drobnych w czasie zakupów. | MN
Wszędzie szpiedzy
Wielką Brytanię penetruje 20 służb wywiadowczych. Brytyjskie tajemnice usiłują wykraść nie tylko najbardziej aktywne służby Rosji i Chin, ale też wywiady sojuszników z NATO – Francji i Niemiec. W pierwszej dwudziestce znalazły się wywiady Iranu, Syrii, Korei Północnej i Serbii. Liczba działających w Londynie oficerów rosyjskich służb nie zmniejszyła się od czasów sowieckich. W przeciwieństwie do lat zimnej wojny obce służby zainteresowane są informatyką, genetyką, optyką i elektroniką. | MN
Państwo policyjne
Była szefowa brytyjskiego kontrwywiadu MI5 ostrzega, że Wielka Brytania przeradza się w państwo policyjne. „Rząd straszy społeczeństwo terroryzmem, by dostać zgodę na wprowadzenie kolejnych ograniczeń swobód obywatelskich" – twierdzi Stella Rimington. Zwyciężają terroryści, którzy chcą, byśmy żyli w strachu. Opinie byłej szefowej MI5 są niewygodne dla rządu, który planuje rejestrowanie rozmów telefonicznych i pełną kontrolę nad Internetem. | MN
Smutni Brytyjczycy
Brytyjska młodzież czuje się najbardziej wyobcowana w Europie – wynika z badań, w których wzięło udział ponad 40 tys. młodych Europejczyków. Brytyjczycy nisko oceniają jakość swojego życia i rzadziej angażują się w życie społeczne niż mieszkańcy innych państw. | MN
ODPOWIEDZIALNY KAPITALIZM
Dezintegracja europejska
Po przeczytaniu gazet można by sądzić, że największą przeszkodą dla UE jest sytuacja na Wschodzie, gdzie słabsze gospodarki ciągną w dół bogatszych zachodnich sąsiadów. Błąd. Pierwszy kryzys w Europie wybuchł nie na Wschodzie, ale w Islandii. Węgrzy wystosowali prośbę o pożyczkę, której im odmówiono, ale Royal Bank of Scotland wyprosił pomoc wartą 425 mld euro. Niech europejscy liderzy przestaną udawać, że winę za ich bezrobocie ponoszą inne kraje unii. | MN
BRAK PRZYWÓDZTWA
Europa potrzebuje prezydenta
„Gdy chcę rozmawiać z Europą, nigdy nie wiem, pod jaki numer dzwonić". Tak Henry Kissinger wyrażał kiedyś frustrację z powodu braku przywództwa na Starym Kontynencie. Prezydencja trwająca pół roku jest bez sensu. To za krótko, by dokończyć rozpoczęte działania. Ze swoim dynamicznym przywództwem podczas prezydencji Francji Nicolas Sarkozy pokazał, jak wiele Europa może zyskać, gdy ma wyraźnego i sprawnego lidera. | RA
SKUTKI KRYZYSU
Nieprzewidywalna klasa
W ciągu ostatnich 15 lat wykształciła się nowa klasa średnia w krajach zwanych wschodzącymi rynkami. Jak zareaguje na kryzys? Historia pokazuje, że tacy ludzie mogą się różnie zachowywać. W latach 30. popierali faszyzm w Europie, a w latach 70. dyktatury wojskowe w Ameryce Południowej. Jeśli kryzys potrwa rok, dwa – przeboleją – ale jeśli będzie trwał dużej, co wtedy? | RA
UKRAINA TONIE
Wszyscy muszą odejść
Wszędzie w Kijowie czuć napięcie. Ukraina, kiedyś symbol wschodzącej wolnorynkowej demokracji, jest na krawędzi. Wydaje się, że lada moment wybuchną tu wielkie protesty, które będą trudne do opanowania. Ukraińcy są wściekli, mówią, że zamiast rozwiązywać problemy związane z kryzysem gospodarczym, ich politycy zajmują się kłótniami. „Będzie rewolta. Ludzie mają dość. Oni wszyscy muszą odejść" – mówią dawni zwolennicy pomarańczowej rewolucji. | MN
KŁOPOTLIWI PATRONI
Brunatna przeszłość
Wiele szkół w Niemczech nosi imiona rasowych higienistów, konstruktorów rakiet i nazistowskich funkcjonariuszy. W Niemczech działacze NSDAP patronują kilkuset szkołom. We wschodnich landach ze szkolnych budynków usunięto nazwiska komunistycznych liderów Ulbrichta czy Lenina, a na nowych patronów wybrano lokalnych prominentów, nierzadko z faszystowską przeszłością. Wybierając patronów, szkoły wpisują się w tradycję historyczną, i lepiej, by zabrakło w niej aktywistów narodowego socjalizmu. | MN
UDRĘKI WŁADZY
Siwe włosy Obamy
Wystarczyły niecałe dwa miesiące, by na głowie 47-letniego prezydenta Baracka Obamy pojawiły się siwe włosy. To się zdarza wszystkim prezydentom. Bill Clinton miał połowę ciemnych włosów, kiedy obejmował funkcję, a dwa lata później był zupełnie siwy. George W. Bush szybko przeszedł od koloru soli i pieprzu do samej soli. Fryzjer prezydenta zapewnia, że kolor włosów Obamy jest naturalny. Zaprzecza, by farbował on włosy na czarno lub dorzucał siwizny, by uzyskać bardziej dystyngowany wygląd. | MN
Sikorski podstawił sobie nogę
Przez długi czas polski minister spraw zagranicznych był uważany za najbardziej obiecującego kandydata na stanowisko sekretarza generalnego NATO. Sam jednak podstawił sobie nogę. Zażądał doktryny sojuszu, która zakładałaby proporcjonalną odpowiedź na każdą rosyjską próbę zmiany granic siłą albo przez działania wywrotowe. Propozycją rozszerzenia gwarancji pomocy sojuszu na Białoruś, Ukrainę, Mołdawię albo Gruzję Sikorski zdyskredytował się w oczach wielu zachodnich rządów. Jak powiedział jeden z dyplomatów, on nie jest tym, który może poprawić stosunki z Moskwą. | MN
Powrót do domu
W miarę jak Wielka Brytania pogrąża się w recesji, rynek nieruchomości się kurczy, a funt traci na wartości, 700 tys. Polaków, którzy przyjechali na Wyspy po wstąpieniu Polski do UE, przestaje mieć powody, by zostać. Wielka Brytania zmaga się z recesją, tymczasem Polska dobrze sobie radzi od czasu wejścia do unii, wspomagana przez miliardy euro funduszy europejskich na projekty infrastrukturalne. Kryzys kredytowy nie uderzył tak silnie w polską gospodarkę jak w brytyjską, bo polski rynek hipoteczny jest młody i banki nie rozdawały nierozważnie kredytów. | MN
Uwaga na populizm
Sytuacja ekonomiczna Polski jest wciąż dobra na tle innych państw regionu. Mimo to Polacy obawiają się o swoją przyszłość. W miarę zbliżania się wyborów do Parlamentu Europejskiego populistyczna partia PiS szykuje się do wykorzystania kryzysu Polska ciągle gra o NATO. Sekretarz generalny NATO Jaap de Hoop Sche? er i minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski dla własnych korzyści, a skrajna prawica znów wypływa w sondażach. Zdolność Polaków do radzenia sobie z kryzysem opiera się przede wszystkim na zbawczych funduszach unijnych, a także na nadziei szybkiego dołączenia do strefy euro. | MN
Szybciej do euro
Roztropna w swej polityce gospodarczej Polska nie powinna pokutować za grzechy utracjuszowskich krajów. Unia walutowa potrzebuje wyraźnych zasad. Ale dziś trzeba być bardziej elastycznym. Obecne zasady powstrzymują od wstąpienia do strefy euro państwa zasługujące na członkostwo i prowadzą do przyjęcia polityki, która ani im, ani Europie nie wychodzi na dobre. Paradoksalnie na łamanie zasad funkcjonowania strefy euro patrzy się przez palce, zwłaszcza w wypadku dużych państw, a od potencjalnych kandydatów oczekuje się ścisłego przestrzegania reguł. | MN
Przezwyciężyć przeszłość
Spór o Erikę Steinbach pokazuje, że Polacy i Niemcy mają jeszcze przed sobą daleką drogę do przezwyciężenia przeszłości. Jeśli pewnego dnia oba narody będą wspominać swoje ofiary wojny, nie zarzucając sobie nawzajem rewanżyzmu, Steinbach nie będzie dłużej solą w oku. Wszyscy powinniśmy sobie życzyć, byśmy tego dożyli. | MN
Katyń bojkotowany
Ten przepiękny film przypomina jedną z najbardziej okrutnych i najmniej znanych zbrodni XX wieku. Tylko nielicznym szczęściarzom udało się go zobaczyć, bo wyświetlany jest jedynie w 12 kinach we Włoszech. Jest się czego wstydzić: po Sowietach udało nam się ponownie ocenzurować Katyń. | MN
BRYTANIA NA KRAWĘDZI
Dorośli analfabeci
Ponad 5 mln Brytyjczyków to analfabeci, a prawie 7 mln nie potrafi liczyć, mimo że rząd na walkę z tym zjawiskiem wydaje rocznie miliardy funtów. Raport rządowy pokazał, że wielu nastolatków kończy szkoły bez podstawowych umiejętności w zakresie języka angielskiego i matematyki. Oznacza to, że nie są w stanie czytać etykietek na produktach i liczyć drobnych w czasie zakupów. | MN
Wszędzie szpiedzy
Wielką Brytanię penetruje 20 służb wywiadowczych. Brytyjskie tajemnice usiłują wykraść nie tylko najbardziej aktywne służby Rosji i Chin, ale też wywiady sojuszników z NATO – Francji i Niemiec. W pierwszej dwudziestce znalazły się wywiady Iranu, Syrii, Korei Północnej i Serbii. Liczba działających w Londynie oficerów rosyjskich służb nie zmniejszyła się od czasów sowieckich. W przeciwieństwie do lat zimnej wojny obce służby zainteresowane są informatyką, genetyką, optyką i elektroniką. | MN
Państwo policyjne
Była szefowa brytyjskiego kontrwywiadu MI5 ostrzega, że Wielka Brytania przeradza się w państwo policyjne. „Rząd straszy społeczeństwo terroryzmem, by dostać zgodę na wprowadzenie kolejnych ograniczeń swobód obywatelskich" – twierdzi Stella Rimington. Zwyciężają terroryści, którzy chcą, byśmy żyli w strachu. Opinie byłej szefowej MI5 są niewygodne dla rządu, który planuje rejestrowanie rozmów telefonicznych i pełną kontrolę nad Internetem. | MN
Smutni Brytyjczycy
Brytyjska młodzież czuje się najbardziej wyobcowana w Europie – wynika z badań, w których wzięło udział ponad 40 tys. młodych Europejczyków. Brytyjczycy nisko oceniają jakość swojego życia i rzadziej angażują się w życie społeczne niż mieszkańcy innych państw. | MN
ODPOWIEDZIALNY KAPITALIZM
Dezintegracja europejska
Po przeczytaniu gazet można by sądzić, że największą przeszkodą dla UE jest sytuacja na Wschodzie, gdzie słabsze gospodarki ciągną w dół bogatszych zachodnich sąsiadów. Błąd. Pierwszy kryzys w Europie wybuchł nie na Wschodzie, ale w Islandii. Węgrzy wystosowali prośbę o pożyczkę, której im odmówiono, ale Royal Bank of Scotland wyprosił pomoc wartą 425 mld euro. Niech europejscy liderzy przestaną udawać, że winę za ich bezrobocie ponoszą inne kraje unii. | MN
BRAK PRZYWÓDZTWA
Europa potrzebuje prezydenta
„Gdy chcę rozmawiać z Europą, nigdy nie wiem, pod jaki numer dzwonić". Tak Henry Kissinger wyrażał kiedyś frustrację z powodu braku przywództwa na Starym Kontynencie. Prezydencja trwająca pół roku jest bez sensu. To za krótko, by dokończyć rozpoczęte działania. Ze swoim dynamicznym przywództwem podczas prezydencji Francji Nicolas Sarkozy pokazał, jak wiele Europa może zyskać, gdy ma wyraźnego i sprawnego lidera. | RA
SKUTKI KRYZYSU
Nieprzewidywalna klasa
W ciągu ostatnich 15 lat wykształciła się nowa klasa średnia w krajach zwanych wschodzącymi rynkami. Jak zareaguje na kryzys? Historia pokazuje, że tacy ludzie mogą się różnie zachowywać. W latach 30. popierali faszyzm w Europie, a w latach 70. dyktatury wojskowe w Ameryce Południowej. Jeśli kryzys potrwa rok, dwa – przeboleją – ale jeśli będzie trwał dużej, co wtedy? | RA
UKRAINA TONIE
Wszyscy muszą odejść
Wszędzie w Kijowie czuć napięcie. Ukraina, kiedyś symbol wschodzącej wolnorynkowej demokracji, jest na krawędzi. Wydaje się, że lada moment wybuchną tu wielkie protesty, które będą trudne do opanowania. Ukraińcy są wściekli, mówią, że zamiast rozwiązywać problemy związane z kryzysem gospodarczym, ich politycy zajmują się kłótniami. „Będzie rewolta. Ludzie mają dość. Oni wszyscy muszą odejść" – mówią dawni zwolennicy pomarańczowej rewolucji. | MN
KŁOPOTLIWI PATRONI
Brunatna przeszłość
Wiele szkół w Niemczech nosi imiona rasowych higienistów, konstruktorów rakiet i nazistowskich funkcjonariuszy. W Niemczech działacze NSDAP patronują kilkuset szkołom. We wschodnich landach ze szkolnych budynków usunięto nazwiska komunistycznych liderów Ulbrichta czy Lenina, a na nowych patronów wybrano lokalnych prominentów, nierzadko z faszystowską przeszłością. Wybierając patronów, szkoły wpisują się w tradycję historyczną, i lepiej, by zabrakło w niej aktywistów narodowego socjalizmu. | MN
UDRĘKI WŁADZY
Siwe włosy Obamy
Wystarczyły niecałe dwa miesiące, by na głowie 47-letniego prezydenta Baracka Obamy pojawiły się siwe włosy. To się zdarza wszystkim prezydentom. Bill Clinton miał połowę ciemnych włosów, kiedy obejmował funkcję, a dwa lata później był zupełnie siwy. George W. Bush szybko przeszedł od koloru soli i pieprzu do samej soli. Fryzjer prezydenta zapewnia, że kolor włosów Obamy jest naturalny. Zaprzecza, by farbował on włosy na czarno lub dorzucał siwizny, by uzyskać bardziej dystyngowany wygląd. | MN
Więcej możesz przeczytać w 12/2009 wydaniu tygodnika Wprost .
Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.