Tygodnik Wprost Wydanie: 19/2005 (1171)
Okładka tygodnika Wprost nr 19/2005 (1171)
Dziękujemy, że jesteś z nami. Tylko prawda jest ciekawa, piszemy o niej wprost.
Czytaj lub pobierz
Platformy prasy cyfrowej:

Rycerz idei

Dodano:   /  Zmieniono: 
Adolf Bocheński - odnowiciel polskiej myśli konserwatywnej Korespondent Reutera zapamiętał po bitwie cassińskiej sylwetkę polskiego oficera schodzącego po walce z książką i różą w ręku. To mógł być tylko Adolf Bocheński. Zasłużył jak nikt inny na miano ostatniego rycerza chrześcijańskiej Polski. Potomek szlacheckich tradycji rodu Bocheńskich i Dunin-Borkowskich, jeden z najbardziej błyskotliwych pisarzy politycznych II Rzeczypospolitej, odnowiciel polskiej myśli konserwatywnej, żył jak rycerz idei i zginął, kiedy nie widział dla niej ratunku.
 We wrześniu 1939 r. nie zmobilizowano go ze względu na słabe zdrowie, wkupił się jednak w szeregi 22. pułku ułanów (podarował dowódcy szwadronu samochód) - żeby walczyć. Bił się potem pod Narwikiem, w kampanii francuskiej w 1940, pod Tobrukiem i Monte Cassino; kawaler Virtuti Militari. Zginął pod Ankoną w czasie rozbrajania miny.
Tę niezwykłą postać przypomniał Kazimierz Michał Ujazdowski. Dla wicemarszałka Sejmu RP i współautora projektu nowej konstytucji Bocheński jest interesujący przede wszystkim jako wyraziciel idei. Idei - ale jakich? Ujazdowski nie ma wątpliwości: konserwatywnych. Ukazuje centralne miejsce koncepcji Bocheńskiego jako łącznika między tradycjami krakowskich stańczyków a należącym już do generacji Ruchu Młodej Polski nowym rozumieniem polskiego konserwatyzmu. Ujazdowski wyraźnie polemizuje w tym ujęciu z pracami Marcina Króla, który próbował ukazywać spuściznę Bocheńskiego jako pozbawioną "wyraźnej treści ideowej", wyrażającą jedynie pewien "styl myślenia". "Żywotność konserwatyzmu", jaką w ideach Bocheńskiego odsłania omawiana książka, wyraża się przede wszystkim w trzech wymiarach: "szczególnej roli katolicyzmu w życiu społecznym i publicznym, prymatu myślenia państwowego nad myśleniem w kategoriach narodowych czy klasowych wraz z ideą silnego państwa oraz misji Polski na Wschodzie".
Od idei narodowo-demokratycznych myśl Bocheńskiego różniła się najmocniej w sferze rozumienia polskiej misji na Wschodzie. W tej też dziedzinie okazała się szczególnie "żywotna". Publicystyka Bocheńskiego z "Buntu Młodych" i "Polityki" utorować miała drogę tej linii, z którą już po wojnie zrosło się nazwisko redaktora obu czasopism: Jerzego Giedroycia.
II wojna światowa zrujnowała świat idei Bocheńskiego. Książka Ujazdowskiego wskazuje jednak w swym bohaterze i jego koncepcjach szansę twórczego kontynuowania tych samych, konserwatywnych inspiracji w dzisiejszej Polsce.

Kazimierz M. Ujazdowski, "Żywotność konserwatyzmu. Idee polityczne Adolfa Bocheńskiego", Iskry, 2005
Więcej możesz przeczytać w 19/2005 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.

Autor:

Spis treści tygodnika Wprost nr 19/2005 (1171)

  • 100 najbogatszych Polaków15 maj 2005 — Najbogatszym Polakiem 1990 r. - pierwszego roku III Rzeczpospolitej - był właściciel montowni przewodów elektrycznych. Jego majątek, stosując dzisiejsze kryteria, wart był około 15 mln zł. Dziś mało kto o nim pamięta. Najbogatszy Polak 2005 r....1
  • Na stronie - Pomnik nieznanego przedsiębiorcy15 maj 2005 — Lista najbogatszych Polaków "Wprost" ma 20 lat! Jestem najbogatszym człowiekiem w Europie Wschodniej" - tym wyznaniem, poczynionym 20 lat temu na łamach "Wprost", Ignacy Soszyński, twórca i właściciel grupy firm Inter Fragrances (produkujących...3
  • Skaner15 maj 2005 — NOTATNIKI DOCHNALA Dziennikarze "Wprost" dotarli do zapisków aresztowanego lobbysty Marka Dochnala z lat 2000-2004. Nie znają ich dotychczas ani prokuratura, ani ABW, ani komisja śledcza ds. PKN Orlen. W kalendarzach Dochnal...6
  • Dossier15 maj 2005 — Jak się ktoś urodził człowiekiem, to łatwiej mu jest być człowiekiem, niż stać się świnią TVP 1 WŁADYSŁAW BARTOSZEWSKI były minister spraw zagranicznych Niektórzy traktują Sejm jak gospodę. Wpadają, rozrabiają, tłuką szkło i wywracają stoły...7
  • Sawka15 maj 2005 — 8
  • Kadry15 maj 2005 — 9
  • Playback15 maj 2005 — 11
  • M&M15 maj 2005 — ZMIENNOPARTYJNI Komuchy adwersarzy w Sejmie gromią srodze, że ci po kilka partii zmienili po drodze. A sami co? PZPR, SdRP, teraz SLD... A niezmiennie KGB*. *Ten skrót, choć się kojarzyć może popularnie, znaczy tutaj: Komuna Grabiąca...11
  • Poczta15 maj 2005 — Rozum na receptę IMS Health informuje, że nie udostępniła autorom artykułu "Rozum na receptę - dlaczego mamy najdroższe leki na świecie" (nr 5) żadnych danych dotyczących cen leków ani też nie upoważniła do powoływania się na...11
  • Nałęcz - Kozioł ofiarny15 maj 2005 — Prawica sama nawarzyła piwa, które teraz każe wypić szefowi IPN Politycy prawicy - od Platformy Obywatelskiej, przez Prawo i Sprawiedliwość, po Ligę Polskich Rodzin - zaatakowali prof. Leona Kieresa za ujawnienie informacji o odnalezieniu w IPN...12
  • Ryba po polsku - Orgazm demokratyczny15 maj 2005 — Belka jest bezpartyjny jeszcze tylko w kroku W zasadzie jest śmiesznie. Po prostu boki zrywać. Ale mnie się już nie chce śmiać. Sejm się wprawdzie nie rozwiązał, ale za to odbył taką debatę nad samorozwiązaniem, że każdy, kto tego słuchał, miał...13
  • Z życia koalicji15 maj 2005 — Przed 1 Maja publicysta "Trybuny" Krzysztof Pilawski próbował kupić płytę z pieśniami rewolucyjnymi. Niestety, bezskutecznie. "Czerwony sztandar" czy "Międzynarodówkę" trudniej dziś zdybać niż kiedyś...14
  • Z życia opozycji15 maj 2005 — Już za chwileczkę, już za momencik, cyrk z panem Belką zacznie się kręcić... Słabe? Owszem, słabawe, a nawet beznadziejne, ale to, że od dziś Polska jest pierwszym i jedynym krajem na świecie, w którym premier zakłada partię opozycyjną,...15
  • Fotoplastykon15 maj 2005 — 16
  • Cyrk Polska15 maj 2005 — Postkomuniści postanowili na odchodnym obrzydzić Polakom demokrację i zniechęcić ich do publicznej aktywności Od społeczeństwa nie wywiniesz się, bratku! Z niego wyszedłeś i nic ci tu nie pomogą żadne abstrakcje" - pisał Witkacy w...18
  • Koalicja przeciw Kwaśniewskiemu15 maj 2005 — Za dwa tygodnie ma powstać nowy rząd - bez Marka Belki Premier Marek Belka wymyślił polską ruletkę. Polega ona na tym, że przykłada się do głowy pistolet bez nabojów i strzela. Tak najkrócej można skomentować pozorną dymisję,...22
  • Tchórz stanu15 maj 2005 — Dlaczego nie należy wybaczać Wojciechowi Jaruzelskiemu Moda na wybaczanie, która nastała po śmierci papieża, objęła nawet Wojciecha Jaruzelskiego. Czy jednak generałowi Jaruzelskiemu można i należy wybaczyć? Czy zasługuje na to człowiek, który...24
  • Człowiek z autorytetu15 maj 2005 — Kto się ośmiela podnieść rękę na Tadeusza Mazowieckiego, może się spodziewać, że mu tę rękę odrąbią Na hasło "Konstantynopol" detektyw wpada w trans i zmienia się w złodzieja klejnotów. Tak jest w filmie "Klątwa...28
  • Wczesne wnuki Cimoszewicza15 maj 2005 — Pampersy lewicy są nastawione na długi marsz Polską polityką rządzi niepisane prawo: destrukcja objawia się inicjatywami zjednoczeniowymi. Relacja ta jest wprost proporcjonalna: im większy rozpad, tym więcej prób, rozmów i porozumień. Efektem...34
  • Szparagi czyste rasowo15 maj 2005 — Najazdem Polaków - obok globalnego kapitalizmu - niemieckie elity tłumaczą problemy ich kraju Plagą szarańczy, którą trzeba wytępić, nazwał przedsiębiorców Franz Muntefering, przewodniczący rządzącej w Niemczech partii socjaldemokratycznej....36
  • Giełda15 maj 2005 — Hossa Świat Rosyjskie rovery? Pojawili się kolejni kandydaci do przejęcia upadłego brytyjskiego producenta samochodów MG Rover. Pierwszym chętnym jest 24-letni Rosjanin Nikołaj Smoleński, który w ubiegłym roku kupił fabrykę...44
  • Czwarta fala - postnaftowa15 maj 2005 — Ropę naftową zastąpi gaz ziemny, benzyna z węgla i wodór Kiedy w 1852 r. Ignacy Łukasiewicz w Bóbrce koło Krosna zaczął wydobywać ropę naftową, a potem w 1859 r. były amerykański konduktor kolejowy Edwin Drake postawił na swojej działce w...46
  • Smok na ropę15 maj 2005 — Światu znów grozi zimna wojna - naftowa Do ataku na Pearl Harbor mogłoby nie dojść, gdyby Amerykanie nie ograniczyli dostaw ropy do Japonii, której gospodarka w całości zależała od importu tego surowca, głównie z USA. Japońscy stratedzy uznali,...52
  • Rybny rokosz15 maj 2005 — Nie oddamy ani jednej ości - zapewniał wiceminister rolnictwa Andrzej Kowalski, jadąc na negocjacje w sprawie limitów połowu dorsza Przez 30 lat Islandia i Wielka Brytania toczyły trzy (w 1959 r., 1972 r. i 1978 r.) wojny dorszowe. W każdej...56
  • Latarka biznesu15 maj 2005 — Pieniądze płyną do twierdzy Kim Dzong Ila Rzeczą niezbędną jest latarka. Mała, kieszonkowa, najlepiej mieć ją zawsze przy sobie - mówi Robert Barrett, szef firmy konsultingowej Korea Business Consultants, która pomaga inwestować w Korei...60
  • 2 x 2 = 4 - Ład czy anarchia?15 maj 2005 — Znaczna część oczywistych wykroczeń uzyskała w Polsce status zachowań normalnych Więzienia są w Polsce przeludnione. Znaczna część skazanych nie odbywa kar, bo nie ma gdzie ich ulokować. Przestępczość jest wysoka, mimo że wielu występków...64
  • Supersam15 maj 2005 — 66
  • Hiszpańska szarża15 maj 2005 — Nie Genewa, Paryż czy Detroit, ale stosunkowo nieduże imprezy samochodowe stają się miejscem ciekawych prezentacji. Podczas wielkich salonów samochodowych nawet interesujące wozy nikną w natłoku nowości. I tak premiera zrestylizowanej renault...66
  • Odmładzająca wanilia15 maj 2005 — Wanilia to ostatnio jeden z najmodniejszych składników kosmetyków pielęgnacyjnych. A to dzięki jej niezwykłym - niedawno odkrytym - właściwościom nawilżającym. Zawarta w balsamie do ciała St. Ives wanilia - wraz z witaminą E i szwajcarskimi...66
  • Gadżet biznesmena15 maj 2005 — Technologia Intel Centrino (dotychczas znana jako Sonoma) staje się jednym z podstawowych wymagań klientów notebooków. Dzięki niej szybciej działa w komputerze grafika, a bateria starcza na dłużej. Zastosowanie Intel¨ CentrinoŞ w najnowszym...66
  • Hajsowny ziom w bemie15 maj 2005 — Dyrektor szkoły jest nazywany Bin Ladenem, woźny - Mac Gyverem, przerwa to wc kwadrans, a toaleta - sejm Ty Lepperze, dostałeś Gałczyńskiego" - z tego zdania dumny byłby zapewne tylko poeta Gałczyński, znany z tworzenia nowych słów....68
  • Boża ośmiornica15 maj 2005 — Tajemnica, hierarchia, Średniowieczne rytuały - czy może być coś bardziej podejrzanego dla zsekularyzowanych elit?72
  • Wszystkie grzechy Guccich15 maj 2005 — Członkowie klanu twórców mody wysyłali się do więzienia, a nawet zlecali zabójstwa krewnych Wolę łkać w rolls-roysie, niż być szczęśliwa na rowerze - mawiała w czasach największej świetności firmy Patrizia Gucci. Była żona wnuka założyciela tej...76
  • Makłowicz do Bikonta, Bikont do Makłowicza15 maj 2005 — Piotrusiu! Pierwszy weekend maja spędziłem w Zakopanem. Podobny pomysł przyszedł do głowy kilkuset tysiącom innych ludzi, więc nawet nie próbowałem wedrzeć się na Krupówki. Ulokowałem się na uboczu, na spacery jeździłem w okolice...80
  • Zmartwychwstanie Marszałka15 maj 2005 — "Nigdy nie byłem pewien, czy gdy napiszę rozkaz, nie będzie on czytany w biurach wszystkich obcych państw" - mówił Józef Piłsudski Gdy umarł, Polska pogrążyła się w rozpaczy.82
  • Know-how15 maj 2005 — Jaszczurka na cukrzycę Wkrótce na amerykański rynek trafi eksenatyd (byetta) - nowy lek na cukrzycę typu 2. Uzyskano go z jadu jaszczurki zwanej helodermą arizońską (Heloderma suspectum). Jego działanie jest zbliżone do hormonów...86
  • Astma z mydła15 maj 2005 — Robaki chronią przed alergiami! Odłóż miotłę i przestań przesadnie dbać o czystość - radził już w 1989 r. dr David Strachan, epidemiolog z London School of Hygiene and Tropical Medicine. Jego zdaniem, mieszkańcy krajów rozwiniętych...88
  • iPod w mózgu15 maj 2005 — Autyzm występuje trzykrotnie częściej niż cukrzyca Autyzm do niedawna rozpoznawano dopiero u przedszkolaków mających problemy z mówieniem i kontaktami społecznymi. Dla terapeutów bezpowrotnie stracone były pierwsze trzy lata życia dziecka, czyli...92
  • Piotr bez grobu15 maj 2005 — Czy w podziemiach Bazyliki Św. Piotra w Watykanie rzeczywiście znajduje się grób apostoła? Dwa dni przed Bożym Narodzeniem w 1950 r. Pius XII ogłosił, że pod Bazyliką św. Piotra w Watykanie odnaleziono grób apostoła. Jan Paweł II odwiedzał...94
  • Bez granic15 maj 2005 — Marsz pamięci Moje oczy widziały żydowskie dzieci rzucane do ognia. To było w tym miejscu, byłem wtedy tutaj - mówił Elie Wiesel, były więzień Auschwitz, do uczestników 14. Marszu Żywych. Przez obóz w Oświęcimiu przeszły...96
  • Trzej zwycięzcy15 maj 2005 — Jeśli rzeczywiście wygraliśmy tę wojnę, to dopiero w roku 1989 W maju Europa świętuje swoje wyzwolenie. Do rangi głównych obchodów urosła ceremonia w Moskwie 9 maja. Odbędą się też setki dodatkowych imprez. W Niemczech prawie każde miasto i...98
  • Defilada okupantów15 maj 2005 — Bush i Bałtowie popsuli w Rydze moskiewskie święto Putina Do niedawna zaproszenie do Moskwy skłaniało Łotyszy do zabrania z sobą ciepłych rzeczy na wypadek, gdyby wizyta przedłużyła się o kilkuletni pobyt na Łubiance lub przymusową wyprawę na...102
  • Premier ekonomiczny15 maj 2005 — Dla biznesu nie ma większego znaczenia, kto wygra - mówił przed wyborami Richard Branson Blair jest śmieciem (rubbish), ale to jedyny śmieć, jaki naprawdę mamy do wyboru. O reszcie nie ma nawet co gadać - stwierdził jeden z wyborców. Z kolei Tina...104
  • Bankowy szybkowar15 maj 2005 — Półtora miliarda dolarów co roku pożyczają Fidelowi Castro europejskie banki Jesteśmy twardzi jak wulkaniczna skała - mówił Fidel Castro w październiku zeszłego roku, tuż po upadku, w którym pogruchotał sobie kolano i...108
  • Menu15 maj 2005 — WYDARZENIE TYGODNIA Nadchodzi Lucas! Już tylko dni dzielą nas od "Zemsty Sithów" (premiera 19 maja), ostatniej kinowej części "Gwiezdnych wojen" George'a Lucasa. Pierwszy film, który trafił do kin 28 lat temu,...110
  • Waldemar Złotousty15 maj 2005 — Największą zaletą obecnego ministra kultury jest to, że ma odpowiednich przyjaciół w odpowiednim czasie i na odpowiednią okazję Mogę znaleźć tylko jedno słowo zespalające wszystkie moje zmienne pasje: Polska" - mówił kilka lat temu minister...112
  • Rockowa niemota15 maj 2005 — Dobry aktualny tekst rockowy to przeżytek dla radiowych rozgłośni Kiedy 25 września 1982 r. "Autobiografia" Perfectu zagościła na szczycie listy przebojów Trójki, natychmiast stała się hymnem pokolenia. Polski rock święcił triumfy nieznane...116
  • Rycerz idei15 maj 2005 — Adolf Bocheński - odnowiciel polskiej myśli konserwatywnej Korespondent Reutera zapamiętał po bitwie cassińskiej sylwetkę polskiego oficera schodzącego po walce z książką i różą w ręku. To mógł być tylko Adolf Bocheński. Zasłużył jak nikt inny na...118
  • Ueorgan Ludu15 maj 2005 — W obronie zasłużonej placówki Le Madame - Pruderia "Gazety Stołecznej" Nagiej prawdy o rosnącej sile kultury gejowskiej nie da się ukryć Tyłem, czyli przodem do SZTUKI Poruszenie w wielu postępowych kręgach wywołała wiadomość o...120
  • Skibą w mur - Woda na młyn, wóda na mózg15 maj 2005 — Izby wytrzeźwień to wylęgarnie geniuszy Szwedzcy naukowcy dokonali sensacyjnego odkrycia. Okazuje się, że wódka ma pozytywny wpływ na rozwój szarych komórek. Na razie prawo to sprawdza się tylko w wypadku myszy. Te z nich, które pojono alkoholem,...122