Kręgi piekła

Jeszcze przed II wojną światową na plecy narzekali głównie spracowani staruszkowie. Dziś dolegliwości kręgosłupa doskwierają osobom młodym i aktywnym zawodowo, nawet dzieciom. W Stanach Zjednoczonych na bóle pleców skarży się aż 75 proc. siedmiolatków, bo zgięci w pałąk wiele godzin dziennie spędzają przed komputerem. W Polsce na bóle kręgosłupa narzeka 16 mln osób. Osiem tysięcy z nich co roku z tego powodu odchodzi na rentę. Aktorka Agnieszka Perepeczko miała 30 lat, kiedy zaczęła odczuwać dotkliwe bóle w krzyżu. Cierpią na nie nawet młode gwiazdy Hollywood: Gwyneth Paltrow, Kirsten Dunst i Paris Hilton.
Dolegliwości kręgosłupa są prawie tak częste jak bóle głowy, a wydatki na ich leczenie trzykrotnie przewyższają kwoty wydawane na leczenie nowotworów. Często tylko dlatego, że chorzy zbyt późno zgłaszają się do lekarza lub są źle leczeni. Bóle kręgosłupa zwykle wynikają z osłabienia mięśni i więzadeł podtrzymujących kręgosłup. Źle leczone mogą powodować zaburzenia pracy narządów wewnętrznych, wrzody żołądka, dwunastnicy, kamicę żółciową i wrzodziejące zapalenie jelita grubego! Zbigniew Szumera, prezes zarządu firmy wydawniczej, przez trzy miesiące był leczony na zapalenie rwy kulszowej. Lekarze kazali mu zażywać duże dawki witaminy B. Ból jednak się nasilał i powodował trudności z poruszaniem się. U Hanny Mostowskiej, nauczycielki z Warszawy, lekarze zdiagnozowali nieżyt żołądka. Po pół roku nieskutecznej farmakoterapii okazało się, że przyczyną zaburzeń z trawieniem było schorzenie kręgosłupa. Najczęstszym powodem bólu jest dyskopatia - choroba zwyrodnieniowa krążka międzykręgowego, nazywana potocznie zapaleniem korzonków. Przyczynia się do niej nie tylko brak ruchu, ale też przewlekły stres. Zepchnięty do podświadomości, wywołuje stale podwyższone napięcie mięśni niezbędnych do utrzymania prawidłowej postawy ciała. Szczególnie narażony na dyskopatię jest odcinek lędźwiowy - tam masa ciała oddziałuje najsilniej. U wielu osób, zwłaszcza młodych, dyskopatia nawet przez kilka lat przebiega bezobjawowo. Amerykańscy lekarze z Orthopaedic Spine Center, badając za pomocą rezonansu magnetycznego 98 zdrowych osób, wykazali, że aż dwie trzecie badanych choruje na dyskopatię, chociaż nie odczuwa bólu. Pierwsze objawy dyskopatii, takie jak chroniczne zmęczenie, ociężałość, cierpnięcie, mrowienie dłoni i stóp, chorzy mogą zacząć odczuwać dopiero wtedy, gdy na skutek przeciążenia pęknie krążek międzykręgowy (który jak podkładka oddziela poszczególne kręgi i odgrywa główną rolę w przenoszeniu obciążeń). Znajdujące się wewnątrz krążka "galaretowate" jądro miażdżyste przemieszcza się na zewnątrz i zaczyna uciskać tkankę nerwową.
Większość ludzi, szczególnie młodych i aktywnych zawodowo, początkowo lekceważy dolegliwości i zgłasza się do lekarza zbyt późno, często dopiero wtedy, kiedy narastające bóle uniemożliwiają im aktywne funkcjonowanie. Tak było w wypadku 29-letniej kanadyjskiej narciarki Melanie Turgeon, która w zeszłym sezonie musiała się wycofać z zawodów. - Czasami przeszywający ból w krzyżu może się pojawić nagle, podczas codziennych czynności, takich jak sprzątanie czy zakupy - mówi doc. Janusz Bronarski, ordynator oddziału ortopedii w Szpitalu Praskim w Warszawie.
Wielu chorych nie zgadza się na operacje kręgosłupa, bo kojarzą się one z wózkiem inwalidzkim. Dlatego chirurdzy coraz częściej usuwają dyskopatię małoinwazyjną metodą endoskopową (w Polsce takie zabiegi wykonywane są w Szpitalu Praskim w Warszawie). Operacja trwa do półtorej godziny, pozostaje po niej prawie niezauważalna blizna - 5-7 mm. Następnego dnia pacjent może wrócić do swoich obowiązków. Wiele osób udałoby się wyleczyć bezoperacyjnie, ale młodych ludzi trudno zachęcić do regularnych ćwiczeń czy fizykoterapii i w efekcie dochodzi do zwyrodnień, które można usunąć jedynie chirurgicznie.