ROZDARTA EUROPA
Nowy podział w UE
W Europie Środkowej powstaje nowy mur, który dzieli państwa na te mające euro i te, które jeszcze go nie mają. Gospodarcze reperkusje tego podziału mogą być katastrofalne. Tylko dwa z nowych państw członkowskich UE przyjęły unijną walutę: Słowacja i Słowenia. Pozostałe osiem rozpaczliwie potrzebuje pomocy, bo ich gospodarki są miotane wahaniami i spadkami kursów walut. Europejski Bank Centralny udziela kredytów zabezpieczonych poręczeniem, ale nie udziela kredytów zabezpieczonych obligacjami w złotówkach czy forintach. Inwestorzy zaczęli unikać ryzyka i wybierają kraje z silnymi walutami. Trend ten nasiliły niewiarygodne spadki lokalnych walut. Złoty stracił 50 proc. wartości w stosunku do euro. | RA
Równe traktowanie
Umowy wolnego handlu są do zaakceptowania tylko wtedy, jeśli są wzajemne. Wielu Brytyjczyków wierzy, że nawet w obrębie UE tej wzajemności brakuje. Czy brytyjska firma we Francji, Włoszech lub w Niemczech mogłaby zatrudniać wyłącznie brytyjskich pracowników? Wątpliwe. Strajkujący twierdzą, że kontrahenci zatrudniają zagranicznych pracowników, bo ci stosują dumping płacowy. Godzą się pracować w gorszych warunkach od tych, które obowiązują w Wielkiej Brytanii. Jeśli taka jest prawda, jest to argument za tym, by pracownicy zagraniczni dostawali takie same płace i takie same świadczenia jak ich miejscowi konkurenci. | RA
Znowu stara i nowa unia
Protekcjonizm ekonomiczny, coraz powszechniejszy w obliczu kryzysu, przywraca podział na starą i nową unię. Czeski premier Mirek Topolánek wypowiedział wojnę francuskiemu prezydentowi Sarkozy’emu, oskarżając go o łamanie praw rynku wewnętrznego. Była to reakcja na zapowiedź pożyczek, których Sarkozy chce udzielić producentom samochodów (600 mln euro), pod warunkiem że zgodzą się na utrzymanie zatrudnienia we Francji i nie przeniosą produkcji do Czech, na Słowację czy do Rumunii. Takie rozwiązanie godzi w interesy państw wschodnich. Do podobnych rozwiązań, chroniących rynek państwowy, ucieka się coraz więcej państw starej Europy.| MN UM
Tak dla Lizbony
Irlandczycy, tak boleśnie dotknięci przez kryzys, dziś skłonni byliby większością 51 proc. głosów poprzeć traktat lizboński odrzucony w czerwcu 2008 r. Irlandzki rząd zgodził się rozpisać drugie referendum, gdy uzyska od unii pewne gwarancje, na przykład dotyczące zachowania irlandzkiego komisarza w Brukseli. Światowy kryzys gospodarczy, odczuwalny tu od początku 2008 r., wzmocnił poparcie Irlandczyków dla UE. | RA
Wschód źródłem nowego kryzysu?
Pogarszająca się sytuacja finansowa Rosji, Ukrainy i niektórych nowych krajów UE z Europy Środkowej i Wschodniej może się stać zapalnikiem nowego kryzysu finansowego w Europie Zachodniej. Zachodnie banki naraziły się na wysokie ryzyko kredytowe wobec państw postkomunistycznych Europy i byłego ZSRR. Niemal wszystkie długi zostały zaciągnięte w bankach Europy Zachodniej, zwłaszcza austriackich, szwedzkich, greckich, włoskich i belgijskich. Ukraiński PKB może się skurczyć w 2009 r. nawet o 12 proc. w reakcji na załamanie się światowych cen stali. Zobowiązania Rosji są oceniane na 500 mld dolarów. Kraj ten wydał 36 proc. rezerw na wsparcie rubla. Gospodarka Łotwy jest w stanie śmierci klinicznej. 60 proc. długu hipotecznego w Polsce jest denominowane we frankach szwajcarskich, a kurs franka znacznie się umocnił wobec złotego.| MN
Cudzego nie dotykać!
Zachód odwraca się od globalizacji. Za Atlantykiem robi karierę hasło „kupuj amerykańskie", tymczasem Europa ma problem z wprowadzeniem w życie wspólnego postulatu „kupuj europejskie". Co więcej, skłonności do państwowego protekcjonizmu stawiają pod znakiem zapytania los unijnej waluty. W wyniku państwowych programów antykryzysowych świat stanął na krawędzi wojny handlowej. | KK
POLAKOM JUŻ DZIĘKUJEMY
Merkel milczy
Milczenie kanclerz Angeli Merkel w sprawie sporu wokół szefowej Związku Wypędzonych Eriki Steinbach może zaszkodzić stosunkom polsko-niemieckim. Kanclerz postarała się o tolerancję polskiego rządu dla centrum informacji o wysiedleniach, ale decydującą kwestię pozostawia otwartą, czym ryzykuje pogorszenie stosunków polsko-niemieckich, które podobno chce chronić. Władysław Bartoszewski zagalopował się, stawiając Steinbach na równi z negującym Holocaust biskupem Richardem Williamsonem.| MN
Rekruci z Wysp
Polska armia rozpoczęła kampanię zachęcającą Polaków mieszkających w Wielkiej Brytanii do wstępowania do wojska. W ten sposób władze poszukują ochotników do tworzonej armii zawodowej. To część akcji nakłaniania Polaków do powrotu do kraju. 12 polskich miast ma zorganizować imprezy w dzielnicy Hammersmith w zachodnim Londynie, gdzie mieszka wielu Polaków. W Wielkiej Brytanii coraz bardziej odczuwalne są skutki recesji i coraz więcej Polaków traci pracę. Rzecznik Wojska Polskiego twierdzi, że Polacy, którzy zdobyli doświadczenie w Wielkiej Brytanii, są doskonałym materiałem na zawodowych żołnierzy, bo znają język, nie boją się wyzwań i niestraszne im trudne warunki. | MN
Protekcjonizm gorszy niż Steinbach
Polska z trwogą spogląda na tendencje do protekcjonizmu w Londynie, Paryżu i Berlinie. Ma konkurencję. Przez lata posługiwano się Eriką Steinbach, gdy konserwatywna polska prasa chciała pokazać antypolskie spiski. Teraz ustąpiła ona miejsca dziewczynom w obcisłych koszulkach na czołówkach brytyjskich bulwarówek: „British Jobs for British Workers". Ich siła uderzyła w Polskę jak szrapnel.
POJEDYNKI Z HISTORIĄ
Francja winna Francuska Rada Państwa uznała współodpowiedzialność Francji za deportacje Żydów w czasie II wojny światowej. Rada obarcza Francję odpowiedzialnością za aresztowania, internowania, wysyłanie więźniów do obozów przejściowych, które były etapem deportacji do obozów zagłady. Francja ponosi winę, bo jej antysemickie działania nie wynikały z przymusu okupanta. Rada oznajmiła jednocześnie, że większość krzywd została w miarę możliwości zrekompensowana. | MN
CHWIEJNE BAŁKANY
Rocznica Kosowa Przed Kosowem daleka droga do bezpiecznej przyszłości. Tylko 22 z 27 państw UE je uznały, a na świecie tylko 54. USA i zachodni sojusznicy wspierają jego niepodległość, Rosja popiera Serbię. Władze Kosowa muszą się uporać z wysokim bezrobociem, ubogą infrastrukturą i korupcją. Bruksela ma wiele do zrobienia. Jej uwagi wymaga Bośnia z etnicznymi napięciami, Chorwacja ze sporem granicznym ze Słowenią, Macedonia spierająca się o nazwę z Grecją i Serbią. UE nie powinna zapominać o Bałkanach. Bez stabilności w tym regionie nie będzie stabilności w Europie. | MN
OBRONNOŚĆ PO ROSYJSKU
MiG-i z demobilu Niemal jedna trzecia myśliwców bombardujących rosyjskiej armii jest niesprawna. Najwięcej problemów dotyczy starych samolotów MiG-29. Resort obrony po raz pierwszy przyznał, że 200 takich myśliwców nie tylko nie jest w stanie wykonywać zadań bojowych, ale nawet wystartować. Do ostatniej katastrofy MiG-a doszło z powodu korozji maszyny. Eksperci wyjaśnili przyczyny wypadku w sposób banalny – wiek maszyny skonstruowanej za czasów ZSRR. To oznacza, że dla sił powietrznych kraju nadszedł moment, kiedy zaczną setkami tracić samoloty.
Nowy podział w UE
W Europie Środkowej powstaje nowy mur, który dzieli państwa na te mające euro i te, które jeszcze go nie mają. Gospodarcze reperkusje tego podziału mogą być katastrofalne. Tylko dwa z nowych państw członkowskich UE przyjęły unijną walutę: Słowacja i Słowenia. Pozostałe osiem rozpaczliwie potrzebuje pomocy, bo ich gospodarki są miotane wahaniami i spadkami kursów walut. Europejski Bank Centralny udziela kredytów zabezpieczonych poręczeniem, ale nie udziela kredytów zabezpieczonych obligacjami w złotówkach czy forintach. Inwestorzy zaczęli unikać ryzyka i wybierają kraje z silnymi walutami. Trend ten nasiliły niewiarygodne spadki lokalnych walut. Złoty stracił 50 proc. wartości w stosunku do euro. | RA
Równe traktowanie
Umowy wolnego handlu są do zaakceptowania tylko wtedy, jeśli są wzajemne. Wielu Brytyjczyków wierzy, że nawet w obrębie UE tej wzajemności brakuje. Czy brytyjska firma we Francji, Włoszech lub w Niemczech mogłaby zatrudniać wyłącznie brytyjskich pracowników? Wątpliwe. Strajkujący twierdzą, że kontrahenci zatrudniają zagranicznych pracowników, bo ci stosują dumping płacowy. Godzą się pracować w gorszych warunkach od tych, które obowiązują w Wielkiej Brytanii. Jeśli taka jest prawda, jest to argument za tym, by pracownicy zagraniczni dostawali takie same płace i takie same świadczenia jak ich miejscowi konkurenci. | RA
Znowu stara i nowa unia
Protekcjonizm ekonomiczny, coraz powszechniejszy w obliczu kryzysu, przywraca podział na starą i nową unię. Czeski premier Mirek Topolánek wypowiedział wojnę francuskiemu prezydentowi Sarkozy’emu, oskarżając go o łamanie praw rynku wewnętrznego. Była to reakcja na zapowiedź pożyczek, których Sarkozy chce udzielić producentom samochodów (600 mln euro), pod warunkiem że zgodzą się na utrzymanie zatrudnienia we Francji i nie przeniosą produkcji do Czech, na Słowację czy do Rumunii. Takie rozwiązanie godzi w interesy państw wschodnich. Do podobnych rozwiązań, chroniących rynek państwowy, ucieka się coraz więcej państw starej Europy.| MN UM
Tak dla Lizbony
Irlandczycy, tak boleśnie dotknięci przez kryzys, dziś skłonni byliby większością 51 proc. głosów poprzeć traktat lizboński odrzucony w czerwcu 2008 r. Irlandzki rząd zgodził się rozpisać drugie referendum, gdy uzyska od unii pewne gwarancje, na przykład dotyczące zachowania irlandzkiego komisarza w Brukseli. Światowy kryzys gospodarczy, odczuwalny tu od początku 2008 r., wzmocnił poparcie Irlandczyków dla UE. | RA
Wschód źródłem nowego kryzysu?
Pogarszająca się sytuacja finansowa Rosji, Ukrainy i niektórych nowych krajów UE z Europy Środkowej i Wschodniej może się stać zapalnikiem nowego kryzysu finansowego w Europie Zachodniej. Zachodnie banki naraziły się na wysokie ryzyko kredytowe wobec państw postkomunistycznych Europy i byłego ZSRR. Niemal wszystkie długi zostały zaciągnięte w bankach Europy Zachodniej, zwłaszcza austriackich, szwedzkich, greckich, włoskich i belgijskich. Ukraiński PKB może się skurczyć w 2009 r. nawet o 12 proc. w reakcji na załamanie się światowych cen stali. Zobowiązania Rosji są oceniane na 500 mld dolarów. Kraj ten wydał 36 proc. rezerw na wsparcie rubla. Gospodarka Łotwy jest w stanie śmierci klinicznej. 60 proc. długu hipotecznego w Polsce jest denominowane we frankach szwajcarskich, a kurs franka znacznie się umocnił wobec złotego.| MN
Cudzego nie dotykać!
Zachód odwraca się od globalizacji. Za Atlantykiem robi karierę hasło „kupuj amerykańskie", tymczasem Europa ma problem z wprowadzeniem w życie wspólnego postulatu „kupuj europejskie". Co więcej, skłonności do państwowego protekcjonizmu stawiają pod znakiem zapytania los unijnej waluty. W wyniku państwowych programów antykryzysowych świat stanął na krawędzi wojny handlowej. | KK
POLAKOM JUŻ DZIĘKUJEMY
Merkel milczy
Milczenie kanclerz Angeli Merkel w sprawie sporu wokół szefowej Związku Wypędzonych Eriki Steinbach może zaszkodzić stosunkom polsko-niemieckim. Kanclerz postarała się o tolerancję polskiego rządu dla centrum informacji o wysiedleniach, ale decydującą kwestię pozostawia otwartą, czym ryzykuje pogorszenie stosunków polsko-niemieckich, które podobno chce chronić. Władysław Bartoszewski zagalopował się, stawiając Steinbach na równi z negującym Holocaust biskupem Richardem Williamsonem.| MN
Rekruci z Wysp
Polska armia rozpoczęła kampanię zachęcającą Polaków mieszkających w Wielkiej Brytanii do wstępowania do wojska. W ten sposób władze poszukują ochotników do tworzonej armii zawodowej. To część akcji nakłaniania Polaków do powrotu do kraju. 12 polskich miast ma zorganizować imprezy w dzielnicy Hammersmith w zachodnim Londynie, gdzie mieszka wielu Polaków. W Wielkiej Brytanii coraz bardziej odczuwalne są skutki recesji i coraz więcej Polaków traci pracę. Rzecznik Wojska Polskiego twierdzi, że Polacy, którzy zdobyli doświadczenie w Wielkiej Brytanii, są doskonałym materiałem na zawodowych żołnierzy, bo znają język, nie boją się wyzwań i niestraszne im trudne warunki. | MN
Protekcjonizm gorszy niż Steinbach
Polska z trwogą spogląda na tendencje do protekcjonizmu w Londynie, Paryżu i Berlinie. Ma konkurencję. Przez lata posługiwano się Eriką Steinbach, gdy konserwatywna polska prasa chciała pokazać antypolskie spiski. Teraz ustąpiła ona miejsca dziewczynom w obcisłych koszulkach na czołówkach brytyjskich bulwarówek: „British Jobs for British Workers". Ich siła uderzyła w Polskę jak szrapnel.
POJEDYNKI Z HISTORIĄ
Francja winna Francuska Rada Państwa uznała współodpowiedzialność Francji za deportacje Żydów w czasie II wojny światowej. Rada obarcza Francję odpowiedzialnością za aresztowania, internowania, wysyłanie więźniów do obozów przejściowych, które były etapem deportacji do obozów zagłady. Francja ponosi winę, bo jej antysemickie działania nie wynikały z przymusu okupanta. Rada oznajmiła jednocześnie, że większość krzywd została w miarę możliwości zrekompensowana. | MN
CHWIEJNE BAŁKANY
Rocznica Kosowa Przed Kosowem daleka droga do bezpiecznej przyszłości. Tylko 22 z 27 państw UE je uznały, a na świecie tylko 54. USA i zachodni sojusznicy wspierają jego niepodległość, Rosja popiera Serbię. Władze Kosowa muszą się uporać z wysokim bezrobociem, ubogą infrastrukturą i korupcją. Bruksela ma wiele do zrobienia. Jej uwagi wymaga Bośnia z etnicznymi napięciami, Chorwacja ze sporem granicznym ze Słowenią, Macedonia spierająca się o nazwę z Grecją i Serbią. UE nie powinna zapominać o Bałkanach. Bez stabilności w tym regionie nie będzie stabilności w Europie. | MN
OBRONNOŚĆ PO ROSYJSKU
MiG-i z demobilu Niemal jedna trzecia myśliwców bombardujących rosyjskiej armii jest niesprawna. Najwięcej problemów dotyczy starych samolotów MiG-29. Resort obrony po raz pierwszy przyznał, że 200 takich myśliwców nie tylko nie jest w stanie wykonywać zadań bojowych, ale nawet wystartować. Do ostatniej katastrofy MiG-a doszło z powodu korozji maszyny. Eksperci wyjaśnili przyczyny wypadku w sposób banalny – wiek maszyny skonstruowanej za czasów ZSRR. To oznacza, że dla sił powietrznych kraju nadszedł moment, kiedy zaczną setkami tracić samoloty.
Więcej możesz przeczytać w 9/2009 wydaniu tygodnika Wprost .
Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.