Ekonomista zdrowego rozsądku

Ekonomista zdrowego rozsądku

Dodano:   /  Zmieniono: 
Profesor Wacław Wilczyński skończył 80 lat
Jest nieprzejednanym przeciwnikiem hochsztaplerów, którzy obiecują, że gdy pomnożą dwa przez dwa, to otrzymają cztery razy więcej miejsc pracy i jeszcze podwoją zasiłki socjalne. Autor słynnego pojęcia "wrogie państwo opiekuńcze" - określającego państwo, w którym władza zabiera jednym, aby innych demoralizować iluzjami - jest tak naprawdę propaństwowcem, zwolennikiem przyjaznego państwa nieopiekuńczego. Profesorowi Wacławowi Wilczyńskiemu - od grudnia 1991 r. stałemu felietoniście "Wprost" ("2x2=4") - w 80. rocznicę urodzin życzymy serdecznie, aby jego tabliczka mnożenia zdrowego rozsądku mnożyła się przez kolejne pokolenia Polaków.

Wybitnemu sąsiadowi...

Prof. Leszek BALCEROWICZ
prezes NBP

Gdy pod koniec 1989 r. przedstawiałem program reform, jakie miały być wprowadzone z początkiem 1990 r., polski establishment ekonomiczny manifestował daleko idącą rezerwę. Dominowały głosy sceptycyzmu i ostrzeżenia, na przykład przed szybkim wprowadzeniem wewnętrznej wymienialności złotówki oraz przed nadmiernym, jak twierdzono, tempem i zakresem zmian. Wacław Wilczyński jako jeden z nielicznych profesorów ekonomii mocno poparł strategię głębokiej prorynkowej przebudowy państwa i gospodarki. Był i jest wielkim sojusznikiem w walce o cele, które przekraczały horyzont marzeń jeszcze w latach 80. Nawet w czasach socjalizmu zajmował się rynkiem i konkurencją, choć musiał poglądy wyrażać w języku ograniczonym przez ustrój. Należał do nurtu, który powszechne słabości socjalizmu wiązał z czynnikami systemowymi. Doskonale znał instytucjonalne uwarunkowania rozwoju, m.in. dzięki pobytom i wykładom na zagranicznych uniwersytetach. Te zainteresowania i zgromadzona wiedza przygotowały go na czasy liberalnego przełomu, a sam przełom sprawił, że Wacław Wilczyński mógł zacząć mówić pełnym głosem.
Poznaliśmy wtedy w pełni jego drugi talent - publicysty. Pod tym względem Wacław Wilczyński przypomina wybitnych ekonomistów Zachodu, takich jak Milton Friedman czy Robert J. Barro, którzy w publicystyce, w kształtowaniu opinii publicznej widzą ważną społeczną misję profesjonalnego ekonomisty. Sam jestem tego zdania.
W swojej publicystyce Wacław Wilczyński podejmuje zasadnicze kwestie. Spaja je jeden cel: pokazanie wizji państwa, które jest sprawne i szanowane dzięki temu, że jest właściwie ograniczone i zbudowane, a przez to nie tylko pozostawia jednostkom dużo wolności, ale i jej strzeże przed naruszeniami. Takie państwo daje ludziom największe możliwości rozwoju, ale ma wielu wrogów. Broniąc liberalnej wizji państwa, trzeba prowadzić publicystyczną walkę na wielu frontach. I to bezkompromisowo robi profesor Wilczyński. Ostrze polemiki kieruje ku roszczeniowym grupom społeczeństwa, ku establishmentowi ekonomicznemu, ku populistycznej części klasy politycznej, ku niektórym hierarchom Kościoła, ku zasłużonym w przeszłości dysydentom...
Publicystyka Wacława Wilczyńskiego to połączenie młodzieńczej pasji, intelektualnego rygoru i literackiego talentu. Pod tym względem przypomina ona wystąpienia innego ucznia Edwarda Taylora - Jana Nowaka-Jeziorańskiego.
Szanowny Panie Wacławie, czuję się zaszczycony, że mogę z Panem sąsiadować na łamach "Wprost". I liczę na dalsze wieloletnie sąsiedztwo.
***


Roztropnemu liberaŁowi....
Prof. Witold M. ORŁOWSKI
szef zespołu doradców ekonomicznych prezydenta RP

Nie jest łatwo być w Polsce liberalnym ekonomistą. Bardzo wielu za takich się uważa - mam jednak wątpliwości, czy są naprawdę liberalni albo czy są naprawdę ekonomistami. Nie mam natomiast żadnych wątpliwości, że takim ekonomistą jest profesor Wacław Wilczyński. Liberalny ekonomista ryzykuje w naszym kraju podwójnie. Z jednej strony, z łatwością może zostać oskarżony o brak serca, niewrażliwość na ludzkie problemy, oderwanie od rzeczywistości. Co odpowiedzieć emerytowi, który cierpliwie wysłuchał wywodu o potrzebie reformy systemu ubezpieczeń społecznych, a potem zaatakował: "A czy wie pan, jak niską mam emeryturę?". Czy powiedzieć, że ta niska emerytura jest pośrednio wynikiem niskiej wydajności pracy Polaków, a ta z kolei jest właśnie rezultatem wielu dziesiątek lat blokowania mechanizmów "bezlitosnego rynku" - najpierw przez ideologicznych doktrynerów, a potem przez nieudolnych biurokratów, twierdzących, że oni wiedzą lepiej, jak doprowadzić do rozwoju.
Z drugiej strony, na liberalnego ekonomistę czyha pułapka liberalnego anarchizmu, efektownych spekulacji myślowych ocierających się o skecze kabaretowe. Najłatwiej zyskać poklask, deklarując, że państwo w ogóle nie powinno pobierać podatków, bo je z pewnością zmarnuje, a każdy powinien się sam troszczyć o swoje życie - i w zdrowiu, i w chorobie, i w młodości, i w wieku podeszłym. Byłoby to piękne, gdyby nie było oparte na fantazji - nikt nie jest w stanie zmusić większości polskiego społeczeństwa do rezygnacji z oczekiwań, że państwo będzie ją wspierać.
Poglądy Profesora skłonny jestem nazwać roztropnym liberalizmem, zdecydowanym, odważnym, ale nie popadającym w świat fantazji. Nikt z nas nie lubi płacić podatków, ale wszyscy (niemal) wiemy, że jest to niezbędne. Rzecz w tym, aby to nasze poświęcenie nie było marnowane, aby państwo nie przeszkadzało w rozwoju gospodarczym, aby nie zachęcało do zachowań szkodliwych i sprzecznych ze zdrowym rynkowym rozsądkiem. Kilkanaście lat polskiej transformacji to właśnie opisywana przez Profesora stała walka o zdrowy rozsądek. Walka, w której czasem odnosiliśmy wspólne sukcesy, ale często ponosiliśmy wspólne klęski.
Powiem uczciwie: nie ze wszystkimi poglądami Profesora w pełni się zgadzam. Ale wszystkie szanuję i z przyjemnością czytam felietony jego autorstwa. I mam nadzieję, że będę mógł czytać przez wiele lat.
Więcej możesz przeczytać w 44/2003 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 44/2003 (1092)

  • Wprost od czytelników2 lis 2003Pomniejszanie mniejszości Nareszcie! Bardzo się cieszę, że w artykule Sławomira Sieradzkiego "Pomniejszanie mniejszości" ("Wprost" nr 42) został przedstawiony obiektywny obraz stosunków polsko-niemieckich. Całkiem...3
  • Na stronie - Gra zespołowa2 lis 2003Czy można wygrać mecz piłki nożnej, gdy część drużyny kopie swoich po kostkach i strzela do własnej bramki?3
  • Peryskop2 lis 2003Spisek psuje złotówkę Od dwóch miesięcy wartość złotego spada. Od początku września (euro - 4,35 zł) nasza waluta bije kolejne rekordy: 4,50 zł (15 IX), 4,60 zł (29 IX), ostatnio (24 X) - 4,70 zł. Co się dzieje? Przecież członkowie...6
  • Dossier2 lis 2003Marek BOROWSKI marszałek Sejmu, poseł SLD "Jest taki dramat komediowy napisany przez angielskiego autora Willy'ego Russela 'Edukacja Rity', dość znany. Zdaje się, że trzeba będzie dopisać drugą część 'Edukacja Anity'" Program I Polskiego...7
  • Poczta2 lis 2003Marsjanie atakują! Zastanawiam się, skąd profesor Ryszard Legutko czerpał dane do swojego artykułu "Marsjanie atakują!" (nr 42). Czy zapoznał się z zawartością Zielonego Manifestu? Czy zna z imienia, nazwiska oraz życiorysu każdego z...9
  • Kadry2 lis 20039
  • M&M2 lis 2003 WYJAŚNIENIE Opowiadał mi wczoraj znajomy krakowiak, że wreszcie mu się zgadza jak z pętelką hetka, bo właśnie się dowiedział od pani Błochowiak kogóż to Lech Wałęsa chciał puścić w skarpetkach.10
  • Playback2 lis 200310
  • Burza na Węgrzech2 lis 2003Nasza publikacja "Węgrzy NATO - nie" ("Wprost" nr 43) w Budapeszcie wywołała prawdziwą burzę.10
  • Z życia koalicji2 lis 2003Dzięki najgorszemu ministrowi Eurazji od czasów paleolitu, czyli Polowi Markowi, od przyszłego roku zapłacimy za benzynę o 15 groszy więcej. Mamy hasło: "Rodacy, podziękujmy Unii Pracy!". Pol co prawda ściemnia, że za te pieniądze...12
  • Z życia opozycji2 lis 2003W parlamencie Europejskim Liga Polskich Rodzin szuka sojuszników wśród zachodnich partii prawicowych. Padło między innymi na brytyjskich konserwatystów. Doszło do sympatycznego spotkanka, na którym pierwsze skrzypce...13
  • Fotoplastykon2 lis 200314
  • Trąd2 lis 2003Policja kontra policyjna mafia16
  • Hipermarket wiary2 lis 2003Polak katolik zachowuje się jak klient supermarketu, który wybiera z półki to, co mu akurat odpowiada24
  • Agresja prawna2 lis 2003Już ponad 30 tys. Niemców żąda zwrotu mienia pozostawionego w Polsce.28
  • Nałęcz - Żydzi, masoni, cykliści2 lis 2003Można się tylko modlić, by Pan Bóg przywrócił rozsądek liderom LPR34
  • Zawracanie gitary - Państwu na ratunek2 lis 2003Opozycja przypuściła zajadły atak na projaśniepaństwową politykę SLD. Wstyd!34
  • Giełda i wektory2 lis 2003Hossa Świat Wycena cala Wysocy są lepiej opłacani niż ich niżsi koledzy - wynika z badań Timothy'ego Judge'a z University of Florida. Wzrost wyższy o cal (2,54 cm) oznacza zwiększenie rocznych dochodów o 789 USD. Judge przyznaje, że taka...36
  • Związkokracja pod trybunał2 lis 2003O 25 procent podnoszą koszty pracy przywileje dla związkowców38
  • Stachanowcy absurdu2 lis 2003Od Ajchlera do Woźniakowskiego, czyli alfabet szkodników gospodarczych.44
  • Portfel strachu2 lis 2003Jak teraz oszczędzać, żeby zarobić50
  • Ekonomista zdrowego rozsądku2 lis 2003Profesor Wacław Wilczyński skończył 80 lat52
  • Załatwione odmownie - Filozof głową bije...2 lis 2003Europa, jaka marzy się marksizującym filozofom, na szczęście nigdy nie powstanie54
  • Supersam2 lis 2003Minijaguar Koncepcyjny model jaguara R-D6 był jedną z gwiazd frankfurckiego salonu samochodowego. Głównie ze względu na tylne drzwi, otwierane do tyłu (tzw. kurołapy), klapę bagażnika uchylaną w bok i niewielkie - jak na jaguara - rozmiary....56
  • Miliard w rozumie2 lis 2003To mit, że Polacy są przede wszystkim humanistami - wynika z Narodowego Testu Inteligencji58
  • Stypendium sukcesu2 lis 2003Przewodnik "Wprost" po zagranicznych stypendiach62
  • Przyczajony Tygrys2 lis 2003Mistrz bez skazy i porażki na koncie jest odczłowieczony, plastikowy - uważa Dariusz Michalczewski68
  • Bikont do Makłowicza, Makłowicz do Bikonta - Podróże po krainie kuchni2 lis 2003Drogi Przyjacielu! Spędzam właśnie dużo czasu w Katowicach, śpię w pokoiku gościnnym Teatru Śląskiego, a w przerwach między próbami buszuję po mieście. Jest tu co robić - spektakle, koncerty, muzea, wystawy, ale, powiadam ci, na najciekawszą...70
  • Ekran osobisty - Big Rywin2 lis 2003Polemika Anity Błochowiak z Adamem Michnikiem na temat kolorowych skarpetek przejdzie do historii telewizyjnej rozrywki72
  • Amerykański szogun2 lis 2003Jak generał Douglas MacArthur wprowadził w Japonii demokrację74
  • Know-how2 lis 2003Nowa epidemia w Europie? W departamencie Var na południu Francji po raz pierwszy wykryto przeciwciała wirusa Zachodniego Nilu zarówno we krwi człowieka, jak i konia. Tamtejsze służby medyczne ogłosiły alarm epidemiologiczny. Od czterech lat...78
  • Rewolucja w skali mini2 lis 2003Bilion dolarów wart będzie za dziesięć lat rynek nanoproduktów, cieńszych od ludzkiego włosa80
  • Ewa i hormon Adama2 lis 2003Kobiety pragnące zwiększyć popęd seksualny i witalność coraz częściej sięgają po testosteron83
  • Miażdżenie miażdżycy - gdzie się leczyć (2)2 lis 2003Najlepsze w Polsce szpitale kardiochirurgiczne i kardiologiczne oraz urologiczne84
  • Bez granic2 lis 2003Snajper na celowniku W Virginia Beach w stanie Wirginia rozpoczął się proces snajpera mordercy. John Allen Muhammad - jeden z dwóch snajperów, którzy terroryzowali rok temu Waszyngton i okolice stolicy USA - jest oskarżony o...90
  • Demonstracja smoka2 lis 2003Azja niżej pokłoniła się prezydentowi Chin niż prezydentowi USA92
  • Atomowy szantaż ajatollahów2 lis 2003Mosad otrzymał rozkaz przygotowania planów zniszczenia irańskich instalacji jądrowych96
  • Pogranicze morderców2 lis 2003Śledztwo TVN i "Wprost": zagadkowe morderstwa kobiet zdarzają się już wzdłuż całej północnej granicy Meksyku100
  • Menu2 lis 2003Wideo Czarownice z Nowego Jorku "Witaj w wieku bez niewinności", "Miłość i romans istnieją już tylko u gejów" - takie hasła usłyszeli zdumieni Amerykanie oglądający pierwszy odcinek "Seksu w wielkim mieście"....104
  • Blues łgarzy2 lis 2003Dzięki białym Brytyjczykom muzyka czarnych Amerykanów podbiła świat106
  • Czysty brudas2 lis 2003Nawrócony łotr zdobył najważniejszą brytyjską nagrodę literacką110
  • Płyty Kuby Wojewódzkiego2 lis 2003Ladies Kocham piersi. Bez względu na to, czy są to Pierwsze Piersi Rzeczypospolitej, czy są to piersi Hey do przodu, czy też nie. A jako że podstawowym nośnikiem piersi, o których myślę, jest kobieta, ta płyta jest właśnie płytą kobiet dla...111
  • Gandziolatki2 lis 2003Amfetamina zastąpiła alkohol w roli pożywki literackiej mitologii112
  • Kino Tomasza Raczka2 lis 2003Buffalo Soldiers Reżyseria: Gregor Jordan W rolach głównych: Joaquin Phoenix, Ed Harris, Scott Glenn, Anna Paquin Wielka Brytania/USA/Niemcy 2001 Historia żołnierzy USA stacjonujących w bazach na terenie Niemiec (tuż przed obaleniem muru...113
  • Sława i chała2 lis 2003Teatr Order za szklankę wody Bohumil Hrabal nie pisał sztuk, ale jego proza pełna wyrazistych postaci (śmiesznych i jednocześnie wzruszających) aż prosi się o pokazanie ich w teatrze czy w filmie. Oglądając adaptację opowiadania "Obsługiwałem...114
  • Nowowizja - Fakty i hipotezy2 lis 2003Dobry tytuł to połowa sukcesu. Na przykład czasopismo mogłoby się nazywać "Informacje dla Ciebie", ale lepiej i bardziej międzynarodowo zabrzmi "Fakt you"116
  • Śmiesznoty - Show Adama2 lis 2003Nic dziwnego, że Adam Michnik marzy o własnej telewizji. To prawdziwy showman. W gazetowych tekstach mentorski, niemiłosiernie poprawny politycznie, w rozmowach radiowych męczący wadą wymowy - jedynie na wizji tworzy prawdziwą kreację.116
  • Organ Ludu2 lis 2003TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI Nr 44 (57) Rok wyd. 2 WARSZAWA, poniedziałek 27 października 2003 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza Spotkania I sekretarza z ludźmi pracy Ostatnio media i opozycja, powołując się na tzw. sondaże, głoszą, że...117
  • Skibą w mur - Dwa wielkie Gie2 lis 2003Gangsterzy i geje jako bohaterowie mediów mają wielką siłę przyciągania. Ostatnio mocno ciągnie do gejów posła Romana Giertycha118