Warzywa na głowę
Warzywa, a nie owoce, poprawiają pamięć starszych osób. Uczeni z Rush University Medical Center w Chicago przez sześć lat badali ludzi po 65. roku życia. Uczestnicy eksperymentu spożywający warzywa i owoce w różnych ilościach przynajmniej dwa razy dziennie rozwiązywali testy sprawdzające sprawność intelektualną. Okazało się, że osoby, które zjadały codziennie trzy posiłki złożone między innymi z warzyw, aż o 40 proc. wolniej traciły zdolności poznawcze niż ludzie spożywający zaledwie jeden posiłek z dodatkiem warzyw w ciągu dnia. Choć i warzywa, i owoce są bogate w witaminy, warzywa zawierają więcej witaminy E, która poprawia sprawność intelektualną. Zwykle warzywa są też spożywane z dodatkiem tłuszczu, na przykład w postaci sosów do sałatek, a to ułatwia wchłanianie witaminy E. (MF)
Gen olbrzymów
Tylko jeden gen różni małe psy od ras olbrzymów - udowodnił dr Nate Sutter, genetyk z National Human Genome Research Institute w Betsheda. Uczony chciał sprawdzić, dlaczego duże psy, na przykład wilczarz irlandzki, mogą osiągnąć gabaryty do 50 razy większe niż na przykład chihuahua. Prześwietlił więc promieniami Roentgena 500 drobnych i wyrośniętych osobników tej samej rasy i wykonał pomiary ich szkieletów. Kiedy sprawdzał, czy te różnice są odzwierciedlone w genach, zauważył, że jedna z niewielu różnic znajduje się w genie insulinopodobnego czynnika wzrostu (IG-1). Miały go wszystkie małe portugalskie psy wodne i niemal wszystkie osobniki innych małych ras. Gen ten wpływa na poziom hormonu wzrostu, którego małe osobniki produkują mniej niż duże. (MF)
Genealogia grzybów
Grzyby oddzieliły się od świata zwierząt 9 mln lat później niż rośliny, czyli około 1,538 mld lat temu. Z powodu tej zwłoki tak trudno leczy się choroby grzybicze. Substancje zabijające patogen szkodzą także pacjentowi. Chorobotwórcze mikroorganizmy to niewielki odsetek 1,5 mln gatunków grzybów występujących na ziemi. W 35 instytutach amerykańskich trwa ambitny projekt badawczy, którego celem jest ustalenie drzewa genealogicznego grzybów. Badania mogą pomóc w rozwiązaniu problemów w medycynie, rolnictwie i przemyśle. (en)
Przedszkole anorektyczek
Już sześcioletnie dziewczęta trafiają do szpitala z powodu anoreksji. "Na dzieci wpływa rozpowszechniany w mediach wizerunek przesadnie szczupłej sylwetki, ale źródło zaburzeń odżywania zwykle jest głębsze" - mówi dr Jon Goldin z brytyjskiego Great Ormond Street Hospital. Zwykle zaburzenia odżywiania pojawiają się w wieku dojrzewania, kiedy dziewczęta zaczynają dbać o wygląd. Ponieważ dzieci pokwitają coraz wcześniej, coraz wcześniej dopada je też anoreksja. Choroba często dotyka dzieci doświadczających przemocy w rodzinie. (MF)
Mały wielki Larousse
"Słownik rozumowany nauk, sztuki i rzemiosł", czyli pierwsza Wielka Encyklopedia Francuska, która pod redakcją Denisa Diderota ukazała się w połowie XVIII wieku, była "miłością prawdy i pogardą dla przesądów". W tamtych czasach najważniejsze było oddzielenie w powszechnej świadomości tego, co bajeczne i nadprzyrodzone, od wiedzy naukowej. Na początku XXI wieku encyklopedie muszą rywalizować z Internetem. Mimo ogromnej konkurencji wiele wydawnictw encyklopedycznych radzi sobie całkiem nieźle, czego najlepszym przykładem jest polskie wydanie Encyklopedii Powszechnej Larousse'a. Jej pierwsza edycja ukazała się w 1924 r. i od razu zyskała ogromną popularność. W najnowszym "małym Laroussie" pomieszczono encyklopedyczny słownik języka polskiego, uniwersalną encyklopedię, dwa zeszyty tematyczne (Jerzego Bralczyka i Jana Miodka), sentencje i przysłowia oraz chronologiczne dzieje świata.
Zbigniew Wojtasiński
Encyklopedia powszechna Larousse, Wrocław 2006
Warzywa, a nie owoce, poprawiają pamięć starszych osób. Uczeni z Rush University Medical Center w Chicago przez sześć lat badali ludzi po 65. roku życia. Uczestnicy eksperymentu spożywający warzywa i owoce w różnych ilościach przynajmniej dwa razy dziennie rozwiązywali testy sprawdzające sprawność intelektualną. Okazało się, że osoby, które zjadały codziennie trzy posiłki złożone między innymi z warzyw, aż o 40 proc. wolniej traciły zdolności poznawcze niż ludzie spożywający zaledwie jeden posiłek z dodatkiem warzyw w ciągu dnia. Choć i warzywa, i owoce są bogate w witaminy, warzywa zawierają więcej witaminy E, która poprawia sprawność intelektualną. Zwykle warzywa są też spożywane z dodatkiem tłuszczu, na przykład w postaci sosów do sałatek, a to ułatwia wchłanianie witaminy E. (MF)
Gen olbrzymów
Tylko jeden gen różni małe psy od ras olbrzymów - udowodnił dr Nate Sutter, genetyk z National Human Genome Research Institute w Betsheda. Uczony chciał sprawdzić, dlaczego duże psy, na przykład wilczarz irlandzki, mogą osiągnąć gabaryty do 50 razy większe niż na przykład chihuahua. Prześwietlił więc promieniami Roentgena 500 drobnych i wyrośniętych osobników tej samej rasy i wykonał pomiary ich szkieletów. Kiedy sprawdzał, czy te różnice są odzwierciedlone w genach, zauważył, że jedna z niewielu różnic znajduje się w genie insulinopodobnego czynnika wzrostu (IG-1). Miały go wszystkie małe portugalskie psy wodne i niemal wszystkie osobniki innych małych ras. Gen ten wpływa na poziom hormonu wzrostu, którego małe osobniki produkują mniej niż duże. (MF)
Genealogia grzybów
Grzyby oddzieliły się od świata zwierząt 9 mln lat później niż rośliny, czyli około 1,538 mld lat temu. Z powodu tej zwłoki tak trudno leczy się choroby grzybicze. Substancje zabijające patogen szkodzą także pacjentowi. Chorobotwórcze mikroorganizmy to niewielki odsetek 1,5 mln gatunków grzybów występujących na ziemi. W 35 instytutach amerykańskich trwa ambitny projekt badawczy, którego celem jest ustalenie drzewa genealogicznego grzybów. Badania mogą pomóc w rozwiązaniu problemów w medycynie, rolnictwie i przemyśle. (en)
Przedszkole anorektyczek
Już sześcioletnie dziewczęta trafiają do szpitala z powodu anoreksji. "Na dzieci wpływa rozpowszechniany w mediach wizerunek przesadnie szczupłej sylwetki, ale źródło zaburzeń odżywania zwykle jest głębsze" - mówi dr Jon Goldin z brytyjskiego Great Ormond Street Hospital. Zwykle zaburzenia odżywiania pojawiają się w wieku dojrzewania, kiedy dziewczęta zaczynają dbać o wygląd. Ponieważ dzieci pokwitają coraz wcześniej, coraz wcześniej dopada je też anoreksja. Choroba często dotyka dzieci doświadczających przemocy w rodzinie. (MF)
Mały wielki Larousse
"Słownik rozumowany nauk, sztuki i rzemiosł", czyli pierwsza Wielka Encyklopedia Francuska, która pod redakcją Denisa Diderota ukazała się w połowie XVIII wieku, była "miłością prawdy i pogardą dla przesądów". W tamtych czasach najważniejsze było oddzielenie w powszechnej świadomości tego, co bajeczne i nadprzyrodzone, od wiedzy naukowej. Na początku XXI wieku encyklopedie muszą rywalizować z Internetem. Mimo ogromnej konkurencji wiele wydawnictw encyklopedycznych radzi sobie całkiem nieźle, czego najlepszym przykładem jest polskie wydanie Encyklopedii Powszechnej Larousse'a. Jej pierwsza edycja ukazała się w 1924 r. i od razu zyskała ogromną popularność. W najnowszym "małym Laroussie" pomieszczono encyklopedyczny słownik języka polskiego, uniwersalną encyklopedię, dwa zeszyty tematyczne (Jerzego Bralczyka i Jana Miodka), sentencje i przysłowia oraz chronologiczne dzieje świata.
Zbigniew Wojtasiński
Encyklopedia powszechna Larousse, Wrocław 2006
Więcej możesz przeczytać w 44/2006 wydaniu tygodnika Wprost .
Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.