Pięćdziesiąt skorup żółwi, części ciał dzika, orła, krowy, leoparda i dwóch kun oraz męską stopę znaleziono w grobie szamanki sprzed 12 tys. lat. Kobieta miała 45 lat. Na jej ciele ułożono dziesięć dużych kamieni. Grób odkopany w Hilazon Tachtit w północnym Izraelu to najstarszy znany pochówek szamana.
Leore Grosman, archeolog z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie, odkrył go podczas badań jaskini z okresu tzw. kultury natufijskiej (nazwa pochodzi od stanowiska archeologicznego Wadi en-Natuf w Izraelu). Dotychczas jedynie spekulowano, że początki szamanizmu sięgają górnego paleolitu. Teraz już wiemy, że szamani praktykowali co najmniej 12 tys. lat temu.
Szamanizm trudno jednoznacznie potwierdzić w badaniach archeologicznych. Niektórzy badacze zupełnie negują istnienie tego zjawiska, inni doszukują się go we wszystkich kulturach i okresach. Widzą szamanów w rysunkach w paleolitycznej jaskini Les Trois Frères, w legendarnym Merlinie i mitycznym Odynie, greckim Tantalu i Prometeuszu. Elementów rytuału szamańskiego dopatrują się w greckich misteriach eleuzyńskich i praktykach angielskich czarownic. Większość archeologów zgadza się jednak, że odkrycie w Hilazon Tachtit zawiera wszystkie elementy, których można się spodziewać w grobie szamana.
Szamanizm trudno jednoznacznie potwierdzić w badaniach archeologicznych. Niektórzy badacze zupełnie negują istnienie tego zjawiska, inni doszukują się go we wszystkich kulturach i okresach. Widzą szamanów w rysunkach w paleolitycznej jaskini Les Trois Frères, w legendarnym Merlinie i mitycznym Odynie, greckim Tantalu i Prometeuszu. Elementów rytuału szamańskiego dopatrują się w greckich misteriach eleuzyńskich i praktykach angielskich czarownic. Większość archeologów zgadza się jednak, że odkrycie w Hilazon Tachtit zawiera wszystkie elementy, których można się spodziewać w grobie szamana.
Więcej możesz przeczytać w 50/2008 wydaniu tygodnika Wprost .
Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.