- Podmorska bezsenność
Samice orek (Orcinus orca) i delfinów butelkonosych (Tursiops truncatus) przez pierwszy miesiąc po wydaniu na świat potomstwa nie śpią ani chwili, choć normalnie potrzebują 5-8 godzin wypoczynku na dobę. Uczeni z University of California zauważyli, że nowo narodzone zwierzęta co kilkanaście sekund wynurzają się, by złapać oddech, a młode mamy bez przerwy czuwają nad bezpieczeństwem swoich dzieci. Nieustanny ruch młodych osobników sprawia, że są one mniej podatne na ataki drapieżników i utrzymują stałą temperaturę ciała. Zdaniem naukowców, bezsenność matek waleni to jedyny taki wypadek w świecie zwierząt. (MF)
- Dziecko odmładza
Kobiety, które urodziły kilkoro dzieci, starzeją się wolniej. Naukowcy izraelscy porównali aktywność genów kobiet wielodzietnych z genami kobiet, które po trzydziestce postanowiły już nie rodzić. Odkryli różnice aż w 716 genach. Zadaniem większości z nich było naprawianie uszkodzonych odcinków DNA i przeciwdziałanie obumieraniu komórek, co w efekcie gwarantowało większą sprawność jajników. Uczeni podejrzewają, że niektóre kobiety mają wrodzony mechanizm naprawczy, umożliwiający im rodzenie licznego potomstwa. W wypadku tych kobiet poronienia zdarzają się bardzo rzadko. (MF)
- Butelki w rezonansie
Dobra wiadomość dla miłośników wina - dzięki technice magnetycznego rezonansu jądrowego można już sprawdzić jakość trunku bez otwierania butelki. Enolodzy szacują, że co dziesiąte sprzedawane na świecie wino jest uszkodzone - zawiera psujące smak substancje, takie jak kwas octowy lub aldehyd octowy. Urządzenie zwane Wine Scanner jest w stanie wykryć je za pomocą fal radiowych lepiej niż najwytrawniejsi kiperzy. "To całkowicie obiektywny, naukowy pomiar. Dzięki niemu można wychwycić nawet wczesne objawy psucia się wina" - mówi Eugene Mulvihill, konstruktor urządzenia. (JAS)
- Przewody z bakterii
Mikroskopijne rzęski bakterii z rodzaju Geobacter doskonale przewodzą prąd elektryczny - twierdzi prof. Derek Lovely z University of Massachusetts. Mikroby te są znane z niezwykłych zdolności - potrafią likwidować toksyczne odpady i wytwarzać elektryczność ze ścieków. Okazało się, że w dużej części zawdzięczają to właśnie rzęskom, które mają zaledwie 3-5 nanometrów grubości (20 tys. razy mniej niż ludzki włos). W przyszłości dzięki bakteriom będzie można masowo produkować bardzo cienkie druciki, które znajdą zastosowanie w urządzeniach elektronicznych nowej generacji. (JAS)
- Groch na mrozy
Uczeni z Agricultural Research Service testują zmodyfikowaną genetycznie odmianę grochu o nazwie Specter. Jest ona wyjątkowo odporna na niskie temperatury i z powodzeniem przetrwa nawet srogie zimy. Nowego grochu nie sieje się wczesną wiosną, kiedy gleba jest wilgotna, ale jesienią, w warunkach bardziej sprzyjających do pracy w polu. Zbiory mogą być nawet o połowę większe niż w wypadku tradycyjnych odmian. Dodatkową zaletą grochu Specter jest to, że wzbogaca on glebę, przetwarzając pobrany z atmosfery azot w substancje odżywcze. Ze względu na małe ziarna będzie on uprawiany głównie na paszę dla bydła. (MF)
- Chrapanie szkodzi mózgowi
Dzieci mające problemy z oddychaniem w czasie snu częściej niż inne cierpią na hiperaktywność - odkryli lekarze z University of Michigan. W wypadku chrapiących kilkulatków ryzyko wzrasta dwukrotnie, a w grupie chłopców do ośmiu lat - nawet czterokrotnie. Zaburzenia oddychania w czasie snu prowadzą do bezdechu i niedotlenienia mózgu, co może być jedną z przyczyn nadpobudliwości. Z wstępnych danych wynika, że usunięcie przeszkody w drogach oddechowych - na przykład wycięcie migdałków - może złagodzić także objawy zaburzeń zachowania. (JAS)
Więcej możesz przeczytać w 27/2005 wydaniu tygodnika Wprost .
Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.